W niniejszym artykule przedstawiono kwestie związane z organizacją i działalnością Archiwum Państwowego w Poznaniu w latach 1939–1945. W pierwszych akapitach pokazano proces przejmowania poznańskiej placówki przez niemieckie władze archiwalne, do którego należy zaliczyć: zmianę nazewnictwa instytucji na Archiwum Rzeszy w Poznaniu, wymianę kadr, przejęcie kontroli nad państwowym zasobem archiwalnym oraz wprowadzenie systemu opieki archiwalnej. W dalszej części tekstu poruszono wątek związany z zabezpieczeniem i odzyskaniem akt wywiezionych przed rozpoczęciem działań wojennych oraz przejmowaniem dokumentacji instytucji i urzędów, które zakończyły swoją działalność. Niemiecka służba archiwalna interesowała się również archiwaliami kościelnymi, zbiorami prywatnymi oraz aktami zgromadzonymi w archiwach miast i gmin. Poza tym omówiono etapy opracowania materiałów archiwalnych, które nieco odbiegają od współczesnych, a także problemy związane z udostępnianiem.

The article presents the history, organization and operation of the State Archive in Poznań in the years 1939–1945. In the first part, the author describes how German archival organizations took control over the Poznań archive. This process involved several elements: changing the name of the institution to the Reich Archive in Poznań, dismissal of the previous staff, taking control over the state archival fond, and the introduction of a system of archival supervision. Subsequent sections highlight the problem of securing and recovering files removed from the archive before the start of hostilities, as well as collecting documentation belonging to institutions and offices that had been shut down. The German archival service was also interested in church archives, private collections or files collected in the municipal or communal archives. The article also discusses the stages of preparing archival materials, which differ slightly from the modern methods, as well as problems related to accessing and sharing archival documents.