FAQ

Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna

Rola dziecka w interakcji ze środowiskiem społecznym w ujęciu treści dokumentów programowych wychowania przedszkolnego w Polsce w latach 1962–2018

Data publikacji: 12.2020

Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 2020, 2 (16)/2020, s. 7 - 26

https://doi.org/10.4467/20801335PBW.20.012.14107

Autorzy

,
Bożena Muchacka
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2851-5693 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
,
Jolanta Sajdera
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7758-0117 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Magdalena Grochowalska
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-3580-5525 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Rola dziecka w interakcji ze środowiskiem społecznym w ujęciu treści dokumentów programowych wychowania przedszkolnego w Polsce w latach 1962–2018

Abstrakt

The Role of the Child in Interaction with the Social Environment in Terms of the Content of the Cores Curriculum for Preschool Education in Poland in the Years 1962–2018
 
The subject of the article is a voice in the discussion on the construction of the goals of preschool education in subsequent years of educational reforms in Poland. The topics discussed focus on the dilemma of curricular centralization in Polish education, which creates a context of prescriptive control in the teacher’s work. The verifiably of the learning outcomes expected by the education authorities reveals its weaknesses in the assumptions concerning the child’s social upbringing. The aim of the research presented in the article is to analyze the meanings assigned to the social role of a preschool child in the context of the assumptions of preschool education curricular in the years 1962–2018. The subject of the research are the content of documents concerning the assumed goals of the child’s social education contained in the preschool education programs of 1962, 1973 and 1992 and the core curriculum of preschool education in 1999, 2008 and 2018. It was applied the qualitative approach of searching secondary sources using of computer-aided analysis in the program MaxQda. The content analysis allowed for the emergence of three types of discourses of the child’s social role. The theoretical basis for the interpretation of the results were the theories of social development by H. Garner and R. H. Schafer, through which proved inadequacy in constructing the goals of social education of a preschool child.

Bibliografia

Dahlberg, G., Moss, P., Pence, A. (2013). Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej edukacji i opieki. Języki oceny. Wrocław: DSW.
 
Delors, J. (red.). (1998). „Edukacja: jest w niej ukryty skarb”. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.
 
Dylak, S. (2000). Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania. Warszawa: PWN.
 
Gardner, H. (2002). Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce. [Przeł. A. Jankowski]. Poznań: Media Rodzina.
 
Garrouste, Ch. (2010). 100 Years of Educational Reforms in Europe: A Contextual Database. MPRA Paper 31853, Munich: University Library of Munich, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/31853/1/MPRA_paper_31853.pdf (dostęp 1 IX 2020).
 
Gawlicz, K., Röhrborn, B. (2014). Edukacja przedszkolna. Pytanie o demokrację. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
 
Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Przeł. M. Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: PWN.
 
Gołębniak, B. D. (2005). Konstruktywizm — moda, „nowa religia” czy tylko/aż interesująca perspektywa poznawcza i dydaktyczna? „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 1, s.13–20.
 
Grochowalska, M., Sajdera, J. (2017). Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jako wyraz oczekiwań MEN wobec dzieci i nauczycieli. Głos w sprawie reformy oświaty w Polsce. „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, nr 1, s. 13–29.
 
Gruszczyk-Kolczyńska, E. (2017). O tym, dlaczego kolejne podstawy programowe nie mogą określać treści dla nauczycieli zawartych w podręcznikach. „Bliżej Przedszkola”, nr 6, s. 3.
 
Janowski, A. (2007). Educational Restructuring and Change: Post-communist Educational Transformation in Poland. „Orbis Scholae” 1, nr 2, s. 80–108.
 
Jarosz, E. (2018). Badania dotyczące dzieciństw(a) — perspektywa praw dziecka. „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 43 (4), s. 7–19.
 
Jarosz, E. (2020). Ewolucja dyskursu o partycypacji społecznej dzieci. „Przegląd Krytyczny”, 2, nr 1, s. 21–32.
 
Klus-Stańska, D. (2017). Uwagi do projektu Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego. „Forum Oświatowe”, nr 29 (1), s. 249–255.
 
Konarzewski, K. (2005). Podstawa programowa ponad podziałami. „Dyrektor Szkoły”, nr 3, s. 46–47.
 
Kopińska, V. (2016). Wartości demokratyczne w szkole. Krytyczna analiza podstaw programowych kształcenia ogólnego. „Rocznik Pedagogiczny”, 39, s. 55–67.
 
Kuiper, W., Berkvens, J. (eds.). (2013). Balancing Curriculum Regulation and Freedom across Europe. CIDREE Yearbook. Enschede, the Netherlands: SLO, http://cidree.org/wp-content/uploads/2018/07/yb_13_balancing_curriculim_regulation_and_freedom.pdf (dostęp: 29 X 2020).
 
Machu, E. (2015). Analyzing Differentiated Instructions in Inclusive Education of Gifted Preschoolers. „Procedia — Social and Behavioral Sciences”, no. 171, s. 1147–1155.
 
Mincu, M. E. (2009). Myth, Rhetoric, and Ideology in Eastern European Education Schools and Citizenship in Hungary, Poland, and Romania. „European Education”, 41, no. 1, s. 55–78
 
Niedbalski, J. (2013). CAQDAS — oprogramowanie do komputerowego wspomagania analizy danych jakościowych. Historia, ewolucja i przyszłość. „Przegląd Socjologiczny”, nr 62 (1), s. 153–166.
 
Polyzoi, E., Fullan, M., Anchan, J. P. (eds.). (2003). Change Forces in Post-communist Eastern Europe: education in transition. London: RoutledgeFalmer (dostęp 29 X 2020) [brak ścieżki dostępu].
 
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: WAiPS.
 
Schaffer, R. H. (2006). Rozwój społeczny dziecka. Przeł. M. Białecka-Pikul, K. Sikora. Kraków: Wyd. UJ.
 
Sylva, K., Ereky-Stevens, K., Aricescu, A.-M. (2015). CARE Curriculum Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care: Overview of European ECEC curricula and curriculum template, https://ecec-care.org/resources/publications/ (dostęp 29 X 2020).
 
Symonowicz-Jabłońska, I., Wieczór, E. (2016). Budowanie kapitału społecznego w świetle analizy podstawy programowej dla pierwszego etapu edukacyjnego. „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4, s. 106–117.
 
Potulicka, E. (red.) (2001). Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej. Praca zbiorowa. Poznań: ERUDITUS.
 
Szyling, G. (2009). „Językiem wymagań”. Uwagi na marginesie nowej podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej. „Problemy Wczesnej Edukacji”, V, nr spec., s. 40–48.
 
Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: WAiP.
 
Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej. Kraków: Impuls.
 
Śliwerski, B. (2016). Kryzys oświatowej demokracji w świetle makropolitycznych badań pedagogicznych. „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2, s. 313–322.
 
Voda, J. (2007). Trends in Educational Politics in the Process of Transformation of Educational Systems in the Czech Republic and Poland. „Orbis Scholae”, 1, nr 2, s. 131–138.
 
Waloszek, D. (2009) Reforma edukacji dzieci — czyli krajobraz we mgle. „Problemy Wczesnej Edukacji”,„Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4, s. 18–34.
 
D o k u m e n t y  p r o g r a m o w e
 
Program wychowania w przedszkolu (1967). Warszawa: Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego–PZWS.
 
Program wychowania w przedszkolu (1981). Warszawa: Ministerstwo Oświaty i Wychowania–Instytut Programów Szkolnych–WSiP.
 
Program wychowania w przedszkolu dzieci 3–6-letnich (1992). Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej–Wyd. „Oświata”.
 
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 grudnia 1999 r. DzU, 2000, nr 2, poz. 18.
 
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. DzU, 2009, nr 4, poz. 17.
 
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego. Załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. DzU, 2017, poz. 356.
 
Prawo oświatowe (2020). Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy — Prawo oświatowe. DzU, 2020, poz. 910.
 
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ogłoszono dnia 31 lipca 2020 r. DzU, 2020, poz. 1327)
 
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. DzU, 2012, poz. 752.
 
Tokarska, E., Kopała, J. (2009). Zanim będę uczniem. Program wychowania przedszkolnego. Warszawa: Wyd. Edukacja Polska.
 
Rościszewska-Woźniak, M. (2010). Dobry start przedszkolaka. Warszawa: Żak.

Informacje

Informacje: Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 2020, s. 7 - 26

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Rola dziecka w interakcji ze środowiskiem społecznym w ujęciu treści dokumentów programowych wychowania przedszkolnego w Polsce w latach 1962–2018

Angielski:

The Role of the Child in Interaction with the Social Environment in Terms of the Content of the Cores Curriculum for Preschool Education in Poland in the Years 1962–2018

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2851-5693

Bożena Muchacka
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2851-5693 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska

https://orcid.org/0000-0002-7758-0117

Jolanta Sajdera
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7758-0117 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska

https://orcid.org/0000-0002-3580-5525

Magdalena Grochowalska
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
https://orcid.org/0000-0002-3580-5525 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska

Publikacja: 12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Bożena Muchacka (Autor) - 33%
Jolanta Sajdera (Autor) - 33%
Magdalena Grochowalska (Autor) - 34%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 325

Liczba pobrań: 685