FAQ
Logo Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Wielkopolanie wschodni – studenci Królewskiej Akademii Rolniczej w Prószkowie na Górnym Śląsku

Data publikacji: 27.11.2024

Polonia Maior Orientalis, 2024, XI, s. 69 - 87

https://doi.org/10.4467/27204006PMO.24.003.20297

Autorzy

Mariusz Patelski
Uniwersytet Opolski
https://orcid.org/0000-0002-2157-5140 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wielkopolanie wschodni – studenci Królewskiej Akademii Rolniczej w Prószkowie na Górnym Śląsku

Abstrakt

W XIX w. istotną rolę w rozwoju nauk o gospodarstwie wiejskim i edukacji rolniczej odegrały akademie rolnicze tworzone w różnych państwach. Wśród wyróżniających się placówek tego typu znajdowała się pruska Królewska Akademia Rolnicza w Prószkowie pod Opolem. Ze względu na swe położenie, otoczenie i wysoki poziom nauczania była miejscem studiów wielu Polaków, w tym mieszkańców dawnego województwa kaliskiego. Polska młodzież tworzyła tu własne związki: Towarzystwo Literacko-Rolnicze oraz Bratnią Pomoc Akademików Polaków w Prószkowie. Wśród absolwentów tej uczelni znajdowali się ziemianie i administratorzy wielkich dóbr, którzy wdrażali na ziemiach polskich nowoczesne sposoby uprawy i hodowli, działała na rzecz rozwoju organizacji rolniczych, oświaty rolniczej oraz upowszechniania idei spółdzielczości. Uczelnię tę ukończyli znani społecznicy w tym m.in. Stefan Grabski, bliski współpracownik ks. Wacława Blizińskiego oraz ziemianin i późniejszy proboszcz parafii Wielgomłyny ks. Norbert Milewski.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne:

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Prezydium Policji w Poznaniu

Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, Papiery Władysława Edwina Fenrycha (1882-1905)

Archiwum domowe p. Stanisława Plewako, Fotografia Stefana Grabskiego z kalendarium życia

Źródła drukowane:

Katalog rękopisów Biblioteki Narodowej. t. 2 cz. 1, Zbiory Biblioteki Rapperswilskiej: rękopisy 1315-2299, Warszawa 1938

Exposition universelle de 1867 a Paris. Liste des récompenses décernées par le jury international aux exposants prussiens (1867), Paris

Księga pamiątkowa jubileuszu J. I. Kraszewskiego 1879 roku, Kraków 1881

Polska na wystawie powszechnej w Wiedniu 1873 r. Listy Agatona Gillera, t. II, Lwów 1873

Walka caratu ze szkołą polską w Królestwie Polskim w latach 1831-1870. Materiały źródłowe, wstęp, wybór i oprac. Karol Poznański, Warszawa 1993

Prasa:

„Amts-Blatt der Königlichen Regierung zu Oppeln” – 1852

„Gazeta Kaliska” – 1895, 1896, 1901, 1903, 1907

„Czas” – 1860, 1879

„Dziennik Poznański” – 1865, 1879

„Gazeta Polska” – 1885

„Gazeta Rolnicza” – 1865, 1894

„Gazeta Świąteczna” – 1900

„Gazeta Toruńska” – 1881

„Gazeta Warszawska” – 1857, 1866, 1870

„Goniec Częstochowski” – 1914

„Izraelita” – 1881

„Kaliszanin” – 1879, 1882, 1884, 1888

„Kurjer Codzienny” – 1867

„Kurjer Warszawski” – 1900, 1903, 1913, 1924

„Nowa Gazeta” – 1912

„Poradnik Gospodarski” – 1915

„Rolnik i Hodowca” – 1890, 1899, 1902, 1909, 1914

„Rolnik” – 1880, 1879

„Słowo” – 1903, 1909, 1896, 1904, 1914

„Ziemianin” – 1850, 1853, 1868, 1875, 1880, 1913

„Zorza” – 1881

Wspomnienia

Bliziński W. (2017), Wspomnienia z mojego życia i pracy, oprac. G. Waliś, Szczęsne

Wieniawski J. (1911), Kartki z mego pamiętnika, t. 2, Warszawa

Opracowania

Albrecht W. (1976), Aniela Milewska, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Wrocław-Warszawa

Błaszczyk G. (2021), Dorpatczycy. Polscy studenci na Uniwersytecie Dorpackim w latach 1802-1918 i ich dalsze losy. Słownik biograficzny, t. 1, Poznań

Bulewski S. (1914), Książka Pamiątkowa działalności Kaliskiego Towarz. Wzajemnego Kredytu łącznie z b. Kasą Pożyczkową Przemysłowców Kaliskich za 21-letni okres ich istnienia 1893-1914, Kalisz

Chamcówna M. (1949), Z życia studentów polskich w Prószkowie na Opolszczyźnie w drugiej połowie XIX w., „Sobótka”, R. IV

Chmielińska A. (1925), Wieś polska Lisków w Ziemi Kaliskiej, Lisków

Cholewa K. (1997), Krótki żywot Akademii w Prószkowie, „Zeszyty Edukacji Kulturalnej. Joseph von Eichendorff Konversatorium”, nr 16

Czapska M. (2002), Prywatne szkoły średnie w Królestwie Polskim, w latach 1831-1862, Kielce

Dembiński F. (1970), Wyższa Szkoła Rolnicza im. Haliny w Żabikowie, [w:] Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce. 1919-1969, Poznań

Die Landwirthschaftliche Akademie Proskau (1872), Berlin

Dwudziestolecie Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Warszawie (1922), Warszawa

Dzieje studiów rolniczo-lasowych w ośrodku lwowsko-dublańskim w opracowaniu Tadeusza Wośkowskiego (2011), Warszawa

Ergetowski R. (1987), Biblioteka Towarzystwa Naukowego Akademików Polaków w Berlinie 1868-1919, „Roczniki Biblioteczne”, z. 2

Eugen Otto Franz Krocker (1892), „Jahres-Bericht der Schlesischen Gesellschaft für vaterländische Cultur. Enthält den Generalbericht über die Arbeiten und Veränderungen der Gesselschaft im Jahre 1891”, t. 69

Gajewski S. S. (1990), Duchowieństwo w Królestwie Polskim wobec towarzystw rolniczych 1897-1914, „Roczniki Humanistyczne”, t. 38, z. 2

Jeleński J. (1875), Kalisz i jego okolice, Warszawa

Karczewski W. (1937), Lisków. Dzieje jednej wsi polskiej, Kraków

Kieniewicz S. (1948-1958), Agaton Giller, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VII, Kraków

Klecki W. (1924), Gatunek i rasa, Warszawa

Malinowski M. (1947), Chłopski ruch zaraniarski w b. Kongresówce. Przed pierwszą wojną światową, Warszawa

Molik W. (2016), Polscy studenci na uniwersytetach niemieckich od końca XVIII do początków XX wieku, t. I, Poznań

Patelski M. (2019), Przyziemna szkoła wyższa, „Indeks”, nr 9-10

Pruski W. (1967), Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim, t. I, Warszawa

Pruski W. (1978), Hodowla zwierząt gospodarskich w Wielkopolsce, w latach 1793-1850, Warszawa

Pruski W. (1979), Szkice o wkładzie zootechników polskich do kultury hodowlanej kraju i świata, Warszawa

Rędziński K. (2005), Dzieje Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Akademii Rolniczej w Dublanach (1856–1919), „Przegląd Nauk Stosowanych”, nr 6

Salmonowicz S. (2004), Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Warszawa

Settegast H. (1864), Die landwirthschaftliche Akademie Proskau, Berlin

Settegast H. (1875), Hodowla zwierząt, podług trzeciego niemieckiego wydania przełożył i własnemi spostrzeżeniami dopełnił Aleksander Trylski, Warszawa

Sikorski R. (2017), Miejscowości powiatu noworadomskowskiego w częstochowskich gazetach w latach 1906-1914 , „Zeszyty Radomszczańskie”, t. 13

Sobczak-Waliś M. (2015), Aleksander Chrostowski i Antoni Piątkowski. Ostatni właściciele Dębska, „Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Genealogicznego KALISIA”, t. 4

 Szwarc A. (1984), Spór o przywództwo czy o koncepcję ugody? Rywalizacja Ludwika Górskiego i Zygmunta Wielopolskiego w wyborach do władz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim w 1890 r., „Przegląd Historyczny”, z. 2

Tiutczew J. (1879), Zakłady naukowe rolnicze, [w:] Encyklopedia rolnictwa i wiadomości związek z niem mających, t. 5, Warszawa,

Uruski S. (1934), Rodzina: herbarz szlachty polskiej. Uzupełnienia, Cz. 3, Antoniewicz-Podowski, Warszawa

Wachowski M. (1964), Polska kolonia akademicka w Akademii Rolniczej w Prószkowie na Śląsku w latach 1847-1880, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, Seria В, z. 9

Wachowski M. (1959), Szkoła żabikowska – studium z zakresu historii nauki i nauczania rolniczego w Poznańskiem, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, Seria В, z. 2

Wieczorek T. (1968), Zarys dziejów szkolnictwa rolniczego w Polsce do 1939 r., Wrocław

Witek H., Makulec J. (2005), Z Brusowa w świat. Piotr Danysz i jego rodzina, Ryki

 Wójcik Z. (1970), Regina Danysz-Fleszarowa 1888–1969, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 4

Zgoda M (2013), Rys historyczny Królewskiego Instytutu Pomologicznego w Prószkowie, [w:] Aleksandra Paszkowska [et al.], Historia Borów Niemodlińskich 28’, Niemodlin

Zieliński S. (1913), Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil

Żychliński T. (1877), Kronika żałobna rodzin Wielkopolskich od 1863-1876 r., Poznań

Netografia

Nasz Profesor Wyganowski, http://zmigrodzki.pl/profesor/wyganowski/ [dostęp: 21.10.2023]

Informacje

Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2024, XI, s. 69 - 87

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Wielkopolanie wschodni – studenci Królewskiej Akademii Rolniczej w Prószkowie na Górnym Śląsku
Angielski: Eastern Wielkopolanie – Students of the Royal Agricultural Academy of Prószków in Upper Silesia

Publikacja: 27.11.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Mariusz Patelski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski