FAQ
Logo Uniwersyteti Jagiellońskiego w Krakowie

Radziecki wysiłek kolonialny, czyli socrealizm i orientalizm. Uwagi na marginesach powieści Człowiek zmienia skórę Brunona Jasieńskiego

Data publikacji: 2020

The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 2020, 12 (2/2020), s. 63 - 86

https://doi.org/10.4467/24506249PJ.20.009.13448

Autorzy

Kasper Pfeifer
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Radziecki wysiłek kolonialny, czyli socrealizm i orientalizm. Uwagi na marginesach powieści Człowiek zmienia skórę Brunona Jasieńskiego

Abstrakt

Artykuł opisuje radziecki projekt kolonialny lat trzydziestych XX wieku. Na przykładzie socrealistycznej powieści Brunona Jasieńskiego Człowiek zmienia skórę autor analizuje oficjalny dyskurs metropolii oraz rozmaite strategie jego aplikacji w rzeczywistości Centralnej Azji, skupiając się na takich zagadnieniach jak nadreprezentowane w utworze wątki radzieckiej mission civilisatrice, ugenderowienie kolonialnej dominacji Rosjan oraz problemie władania poprzez narzucanie obecności, czyli wypieranie rdzennej problematyki i przywłaszczanie/przekształcanie obcej geografii.

Bibliografia

Aldrich, Robert. 2012. „Commemorating Colonialism in a Post-Colonial World”. E-rea. Revue Électronique d’Études sur le Monde Anglophone, nr 10.1.
 
Amos, Valerie i Pramar, Pratibha. 1984. „Challenging Imperial Feminism”. Feminist Reviev: nr 17.
 
Anderson, Benedict. 1997. Wspólnoty wobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Andrzejewski, Łukasz. 2019. Zobaczyć to, co polityczne. Filozofia politycznej postrzegalności według Jaquesa Rancière’a. Kraków: Universitas.
 
Bennigsen, Alexandre. 1969. „Colonization and Decolonization in the Soviet Union”. Journal of Contemporary History, nr 1.
 
Berger, John. 2008. Ways of Seeing. London: Penguin Classics.
 
Bergne, Paul. 2007. The Birth of Tajikistan. National Identity and the Origins of the Republic, London–New York: I.B. Tauris.
 
Bhabha, Homi. 2008a. „DyssemiNacja. Czas, narracja i marginesy współczesnego narodu”. Tłum. T. Dobrogoszcz. Literatura na Świecie, nr 1–2.
 
Bhabha, Homi. 2008b. „Mimikra i ludzie. O dwuznaczności dyskursu kolonialnego”. Tłum. T. Dobrogoszcz. Literatura na Świecie, nr 1–2.
 
Bobako, Monika. 2011. „Płeć, rasa, seksualność w kolonialnych ekonomiach władzy”. Nowa Krytyka, nr 26–27.
 
Bobako, Monika. 2017. Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej. Kraków: Universitas.
 
Bonnett, Alastair. 2004. The Idea of the West: Culure, Politics and History. New York: Red Globe Press.
 
Castillo, Greg. 1997. „Soviet Orientalism: Socialist Realism and Built Tradition”. Traditional Dwellings and Settlements Review, nr 2.
 
Etkind, Alexander. 2011. Internal Colonization. Russia’s Imperial Experience, London: Polity.
 
Fanon, Frantz. 1962. Algieria zrzuca zasłonę. Tłum. Z. Szymański. Warszawa: Iskry.
 
Fanon, Frantz. 2008. Black Skins, White Masks, trans. C.L. Markmann. London: Pluto.
 
Harley, John Brian. 2002. „Maps, Knowledge and Power”. In The New Nature of Maps: Essays in the History of Cartography, Baltimore and London: The John Hopkins University Press.
 
Hechter. Michael. 1975. Internal Colonialism. The Celtic Fringe in British National Development, 1536–1966, Berkeley: University of California Press.
 
Heller, Leonid. 2012. „Décrire les exotismes : quelques propositions”. Études de lettres, nr 2–3.
 
Holt, Katherine. 2015. „Performing as Soviet Central Asia’s Source Texts: Lahuti and Džambul in Moscow, 1935–1936”. Cahiers d’Asie centrale, nr 2.
 
Huggan, Graham, 1991. „Decolonizing the Map: Post-Colonialism, Post-Structuralism and the Cartographic Connetion”. In Past the Last Post: Theorizing Post-Colonialism and Post-Modernism, ed. I. Adam, H. Tiffin. New York-London: University of Calgary Press.
 
Jasieński, Bruno. 1961. Człowiek zmienia skórę. Tłum. J. Brzęczkowski. Warszawa: Czytelnik.
 
Jaworski, Krzysztof. 2009. Dandys. Słowo o Brunonie Jasieńskim. Warszawa: Iskry.
 
Kalrsson, Gunnar. 2015. „Męskość jako projekt: kilka uwag psychoanalitycznych”. Teksty Drugie, nr 2.
 
Kassymbekova, Botakoz. 2011. „Humans as teritory: forced resettlement and the making of Soviet Tajikistan, 1920–38”. Central Asian Survey, nr 3–4.
 
Kassymbekova, Botakoz. 2016. Despite Cultures. Early Soviet Rule in Tajikistan. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
 
Keller, Shoshana. 2001. To Moscow, not Mekka. The Soviet Campaign Against Islam in Central Asia, 1917–1941, London: Praeger.
 
Keller, Soshana. 2020. Russia and Central Asia: Coexistence, Conquest, Convergence, Toronto: University of Toronto Press.
 
Kłagisz, Mateusz. 2014. „Podwójny portret Tadżykistanu w powieści Brunona Jasieńskiego »Człowiek zmienia skórę«”. Przegląd Orientalistyczny, nr 1.
 
Kołakowski, Leszek. 2009. Główne nurty marksizmu, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
Kolesnikoff, Nina. 1982. Bruno Jasieński. His Evolution from Futurism to Socialist Realism. Waterloo: Wilfrid Laurier University Press.
 
Krzychylkiewicz, Agata. 2006. The Grotesque in the Works of Bruno Jasieński. Bern: Peter Lang
 
Laruelle, Marlène. 2009. „Le paradigme du colonialisme en Asie centrale postsoviétique”, L’Homme & la Société, nr 4.
 
Lenin, Vladimir and Stalin, Joseph. 1993. „Declaration of the Rights of the Peoples of Russia”. In A Documentary History of Communism in Russia. From Lenin to Gorbachev, ed. R.V. Daniels, Hanover and London: University of Vermont Press.
 
Loomba, Ania. 2005. Colonialism/Postcolonialism. London–New York: Routledge.
 
Loring, Benjamin H. 2014. „Colonizers with Party Cards: Soviet Interlan Colonialism in Central Asia, 1917-39”. Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History, nr 1.
 
Mahmood, Saba. 2017. „Religia, feminizm i imperium: nowe ambasadorki islamofobii”. Tłum. J. Bednarek. Praktyka Teoretyczna, nr 4.
 
Morisson Alexander. 2006. „Russian Rule in Turkestan and the Example of British India, c. 1860–1917”. The Slavonic and East European Review, nr 4.
 
Pianciola, Niccolò. 2004. „Famine in the Steppe. The collectivization of agriculture and the Jazak herdsmen 1928–1934”. Cahiers du monde russe, nr 102.
 
Pianciola, Niccolò. 2004. „Famine in the Steppe. The Collectivization of Agriculture and the Kazak Herdsmen, 1928–1934”, Cahiers du Monde russe, nr 1–2.
 
Rachmonova-Schwarz, Delia. 2010. „Migrations During the Soviet Period and in the Early Years of USSR’s Dissolution: A Focus on Central Asia”. Revue Européenne des Migrations Internationales, nr 3.
 
Said, Edward. 2018. Orientalizm. Tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska. Poznań: Zysk i s-ka.
 
Shore, Marci. 2012. Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem. Tłum. M. Szuster. Warszawa: Świat Książki.
 
Sontag, Susan. 2016. „Choroba jako metafora”. W Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, tłum. J. Anders. Kraków: Karakter.
 
Spivak, Gayatri Chakravorty. 1985. „The Rani of Sirmur: An Essay in Reading the Archives”. History and Theory, nr 3.
 
Spivak, Gayatri Chakravorty. 2011. „Czy podporządkowani inni mogą przemówić?”. Tłum. E. Majewska. Krytyka Polityczna, nr 24–25.
 
Straeten van der, Jonas. 2019. „Borderlands of Industrial Modernity. Explorations into the History of Technology in Central Asia, 1850–2000”. Technology and Culture, nr 3.
 
Szubert, Mateusz. 2008. „Gruźlica w dyskursie maladycznym”. Postscriptum Polonistyczne”, nr 2.
 
Teichmann, Christian. 2007. „Canals, cotton, and the limits of de-colonization in Soviet Uzbekistan, 1924–1941”. Central Asian Survey, nr 4.
 
Teichmann, Christian. 2016. „Wildscapes in Ballyhooland: Shock construction, Soviet colonization, and Stalinist governance”. Cahiers du Monde russe, nr 1.
 
Thomas, Alun. 2018. Nomads and Soviet Rule: Central Asia under Lenin and Stalin, London – New York” I.B. Tauris.
 
Thompson, Ewa. 2000. Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm. Tłum. A. Sierszulska, Kraków: Universitas.
 
Tlostanova, Mladina. 2012. „Postsocialist ≠ Postcolonial? On Post-Soviet Imaginary and Global Coloniality Article”, Journal of Postcolonial Writing, nr 2.
 
Tomasik, Wojciech. 2016. Inżynieria dusz. Literatura realizmu socjalistycznego w planie „propagandy monumentalnej”. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
 
Trotsky, Leon. History of the Russian Revolution, vol. 3, ed. C. Russel. b.m.w., https://www.marxists.org/archive/trotsky/works/download/hrr-vol3.pdf (dostęp 16.06.2020).
 
Vaugham, James C. 1984. Soviet Socialist Realism: Origins and Theory. London: Palgrave Macmillan.

Informacje

Informacje: The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 2020, 12 (2/2020), s. 63 - 86

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Radziecki wysiłek kolonialny, czyli socrealizm i orientalizm. Uwagi na marginesach powieści Człowiek zmienia skórę Brunona Jasieńskiego

Angielski:

Radziecki wysiłek kolonialny, czyli socrealizm i orientalizm. Uwagi na marginesach powieści Człowiek zmienia skórę Brunona Jasieńskiego

Autorzy

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Publikacja: 2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kasper Pfeifer (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski