Wojciech Weiss z wizytą u Chłapowskich – wielkopolski epizod w twórczości krakowskiego malarza
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Modus. Prace z historii sztuki, 2023, Tom 23, s. 79 - 98
https://doi.org/10.4467/25453882MOD.23.003.19828Autorzy
Wojciech Weiss z wizytą u Chłapowskich – wielkopolski epizod w twórczości krakowskiego malarza
Artykuł odkrywa szczegóły pobytu Wojciecha Weissa w Wielkopolsce na początku września 1911 roku. Odnaleziona niedawno w zbiorach rodziny artysty korespondencja Alfreda i Heleny Chłapowskich oraz listów prywatnych Weissa ukazała nieznane oblicze tego artysty jako twórcy portretów ziemiańskich, jednocześnie uświadamiając braki w naszej wiedzy na ten temat. Listy pozwoliły powiązać fakty z konkretnym dziełem malarskim – Portretem kobiety w białej sukni, obecnie znajdującym się w kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, jednak przeoczonym przez badaczy. Jest to pierwsza próba opracowania tego tematu poprzez analizę porównawczą dzieła ze źródłami pisanymi. Badania pozwoliły zweryfikować dotychczasowe dane o obiekcie, ostatecznie potwierdzić tożsamość portretowanej i skorygować błędną informację dotyczącą miejsca powstania dzieła. Mylne przekonanie, jakoby obraz powstał w Bonikowie, w majątku Chłapowskich, wynikało stąd, że obraz został stamtąd zabrany przez niemieckich okupantów i zwieziony do Kaiser Friedrich Museum (dzisiejszego Muzeum Narodowego w Poznaniu). Tymczasem Weiss malował portret w Pawłowicach, w rodzinnej posiadłości Heleny Chłapowskiej. Wnioski z tych badań mogą przyczynić się w przyszłości do podjęcia szerszego studium badawczego na temat działalności Wojciecha Weissa na terenach Wielkopolski.
Archiwum Muzeum Narodowego w Poznaniu, Teczka dokumentów z Bonikowa, sygn. nr MNP A2957
Zbiory rodziny Wojciecha Weissa
List Alfreda Chłapowskiego, Bonikowo, 27 VI 1911
List Heleny Chłapowskiej do Wojciecha Weissa, Bonikowo, 15 VII 1911
List Heleny Chłapowskiej do Wojciecha Weissa, Bürgenstock, Palace Hôtel, 16 VIII 1911
List Heleny Chłapowskiej do Wojciecha Weissa, Bürgenstock, Palace Hôtel, 25 VIII 1911
List Wojciecha Weissa do Ireny Weiss, Pawłowice, 5 IX 1911
List Wojciecha Weissa do Ireny Weiss, Pawłowice, 10 IX 1911
List Wojciecha Weissa do Ireny Weiss, Pawłowice, 13 IX 1911
Pismo sekretarza zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych Leonarda Lepszego do Wojciecha Weissa, 11 IV 1912
Pismo z zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu do Wojciecha Weissa, Poznań, 21 VI 1912
Pismo z zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu do Wojciecha Weissa, Poznań, 3 XII 1912
Zbiory rodziny Mańkowskich
Wspomnienia Jana Marii Mańkowskiego, mps
„Dziennik Poznański”, 6 V 1905, s. 1.
Jellenta C., Sztuki plastyczne. Drugi występ „Sztuki”, „Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych”, 31 III 1899, s. 152–153.
K.S., Z wędrówki po pracowniach. U Profesora Weissa, „Tygodnik Ilustrowany”, 10, 1910, s. 192.
Tomkowicz S., Wystawa „Sztuki” w Krakowie, „Czas”, 7 VII 1898, s. 2.
Kossowski Ł., Weiss-Nowina Konopka Z., Piękno do mnie przyszło… Wojciech Weiss – malarstwo białego okresu 1905–1912. Muzeum Pałac w Wilanowie, kwiecień–czerwiec 2007, Warszawa [katalog wystawy w Muzeum Pałac w Wilanowie, IV–VI 2007], Warszawa–Kraków 2007.
Nowakowski J., Kalendarium życia i twórczości, Wojciech Weiss [katalog wystawy monograficznej, red. A. Ławniczakowa, Muzeum Narodowe w Poznaniu, VI–IX 1977], Poznań 1977, s. 53-67.
Prusińska G., Witczak-Kufel A., Kobieta w secesji [katalog wystawy w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, XII 1993–III 1994, i w Muzeum w Elblągu, X–XII 1994], Olsztyn 1994.
Weiss R., Wojciech Weiss: kalendarium życia i twórczości, [w:] Ten krakowski Japończyk… Inspiracje sztuką Japonii w twórczości Wojciecha Weissa, red. nauk. A. Król, red. E. Ryżewska, Kraków 2008.
Wojciech Weiss [katalog wystawy monograficznej, red. A. Ławniczakowa, Muzeum Narodowe w Poznaniu, VI–IX 1977], Poznań 1977.
Chłapowska H., Barbarzyństwo niemieckie. Fragment dziennika, [w:] Pamiętnik Towarzystwa Miłośników Ziemi Kościańskiej 1984–1986, red. H. Florkowski, Kościan 1992, s. 26–46.
Chłapowski D., Chłapowscy. Kronika rodzinna, Warszawa 1998.
Goszczyńska J., Majątki wielkopolskie, t. V: Powiat kościański, Szreniawa 1998.
Grabowska J., Wojciech Weiss w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Kalendarium, [w:] Wojciech Weiss w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, red. J. Antos, Z. Weiss-Nowina Konopka, Kraków 2010, s. 102–131.
Juszczak W., Intensywność – portret, [w:] idem, Malarstwo polskiego modernizmu, Gdańsk 2004.
Juszczak W., Młody Weiss, Warszawa 1979.
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V: Powiat kościański, red. T. Ruszczyńska, A. Sławska, Poznań 1980.
Klause G., Roger Sławski. 1871–1963. Architekt, Poznań 1999.
Kowalski L., Pendzlem i piórem, wstęp J. Wiktor, Kraków 1934.
Kwilecki A., Ziemiaństwo wielkopolskie, Warszawa 1998.
Łuczak A., Pałac w Pawłowicach – rozproszone zbiory ziemiańskie, „Cenne, Bezcenne, Utracone”, 5 (17), 1999, s. 4–8.
Mańkowski A.E., Wacław Mańkowski z Brodnicy i jego dzieci, [w:] idem, Kronika domowa Mańkowskich, Warszawa–Szczawnica 2017.
Moderska I., Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu, [w:] Polskie życie artystyczne w latach 1890–1914. Praca zbiorowa, red. A. Wojciechowski, Wrocław 1967, s. 175–177.
Morawski K., Z Krakowa i Wielkopolski, Warszawa 2016.
Saryusz Zaleska A., Niezapomniana Ukraina, Warszawa 2007.
Sas-Lityński S., Złota księga ziemiaństwa polskiego poświęcona kulturze i wytwórczości rolnej. Wielkopolska, Warszawa–Poznań 1929.
Strzałko M., Majątki wielkopolskie, t. VII: Powiat śremski, Szreniawa 2002.
Wawrzyniak J., 700 lat Pawłowic. Dzieje wsi, parafii, majątku ziemskiego i pałacu Mielżyńskich, Krzemieniewo 2010.
Weiss R., Lata nauki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, [w:] Wojciech Weiss w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, red. J. Antos, Z. Weiss-Nowina Konopka, Kraków 2010, s. 14–31.
Kalendarz historyczny, <https://www.kalendarz-365.pl/kalendarz-1911.html> (stan na 28 III 2023).
Kompleks Bürgenstock, <https://burgenstockresort.com> (stan na 20 III 2023).
Przelicznik walut historycznych, <https://historicalstatistic.org> (stan na 12 IX 2022).
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, <http://www.slownik.ihpan.edu.pl> (stan na 20 III 2023).
Informacje: Modus. Prace z historii sztuki, 2023, Tom 23, s. 79 - 98
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Muzeum Narodowe w Poznaniu
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 110
Liczba pobrań: 57