FAQ

Idea polska w sztuce współczesnej. Krytyka i afirmacja

Data publikacji: 09.12.2024

Modus. Prace z historii sztuki, 2024, Tom 24, s. 217-230

https://doi.org/10.4467/25453882MOD.24.013.20670

Autorzy

Rafał Solewski
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Idea polska w sztuce współczesnej. Krytyka i afirmacja

Abstrakt

Celem tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy elementy właściwe dla sztuki krytycznej (np. przechwycenie, subwersja) mogą być wykorzystane w sztuce afirmatywnej wobec idei polskiej. Analizy i interpretacje prac Zbigniewa Warpechowskiego, The Krasnals, Jakuba Różalskiego, Ignacego Czwartosa, Adu Karczmarczyk, Jakuba Woynarowskiego, Jarosława Modzelewskiego w ramach akcji „Namalować katolicyzm od nowa”, które wykorzystują terminy wprowadzone przez Grzegorza Sztabińskiego (dreszcz transcendencji, margines transcendencji) potwierdzają możliwość wykorzystania narzędzi pozornie tylko krytycznych w sztuce afirmatywnej pielęgnującej margines idei polskiej.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Dictionary of Modern and Contemporary Art, ed. I. Chilvers, J. Glaves-Smith, Oxford 2009.

Dziamski G., Sztuka u progu XXI wieku, Poznań 2002.

Elkins J., On the Strange Place of Religion in Contemporary Art, London 2004.

Gałkowski J., Ignacy Czwartos – polonica pictor, „Teologia Polityczna”, 19 XII 2021, <https://teologiapolityczna.pl/ignacy-czwartos-polonica-pictor-sylwetka/> (stan na 19 VII 2022).

Grąbczewski M., Odwołanie Czwartosa z Biennale: przykład instytucjonalnej cenzury i gorszego traktowania konserwatystów, <https://klubjagiellonski.pl/2024/01/29/odwolanie-czwartosa-z-biennale-przyklad-instytucjonalnej-cenzury-i-gorszego-traktowania-konserwatystow/> (stan na 2 IV 2024).

Grzybowski J., Mistyczka i ojczyzna. O narodowych i politycznych przesłaniach Dzienniczka świętej siostry Faustyny Kowalskiej, „Teologia Polityczna”, 10, 2017–2018, s. 103–123.

Ioannes Paulus PP. II, Fides et ratio. Do Biskupów Kościoła katolickiego o relacjach między wiarą a rozumem, Encyklika, Libreria Editrice Vaticana, Roma 1998, I, 9, 15; II,16, <https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091998_fides-et-ratio.html> (stan na 7 XII 2022).

Jajszczyk A., „Żołnierze wyklęci” Ignacego Czwartosa, <http://jajszczyk.pl/wp-content/uploads/A_Jajszczyk_Wystawa_I_Czwartosa_03_2018.pdf> (stan na 19 VII 2022).

Jakubowicz R., Strażnik krzyża, „Arteon”, 11 (127), 2010, s. 24‒27.

Janion M., Zmierzch paradygmatu, [w:] eadem, Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi, Warszawa 2000, s. 19‒34.

Jenkins H., Kultura konwergencji, tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.

Karłowicz D., Miłosierdzie i solidarność, „Teologia Polityczna”, 10, 2017–2018, s. 15‒21.

Karoń K., Historia antykultury 1.0, <https://www.historiasztuki.com.pl/strony/021-00-00-ANTYKULTURA.html> (stan na 6 II 2024).

Kiedio E., Namalować katolicyzm od nowa, <https://wiez.pl/2023/02/27/namalowac-katolicyzm-od-nowa/> (stan na 13 X 2023).

/kle-mens.pl/, <https://secondaryarchive.org/artists/kle-mens/%3e> (stan na 7 X 2023).

Koczanowicz D., Piękne fantazmaty polskości, „Format” 2019, s. 58–59.

Kowalczyk I., Podróż do przeszłości. Interpretacje najnowszej przeszłości w polskiej sztuce krytycznej, Warszawa 2010.

Kozioł W., Homary, Gołębie, Jastrzębie. Zwrot konserwatywny w sztuce polskiej, „Szum”, 15 IX 2021, <https://magazynszum.pl/homary-golebie-jastrzebie-zwrot-konserwatywny-w-sztuce-polskiej/> (stan na 28 III 2024).

Lendzioszek J., Adu-kamp, „Pressje”, 39, 2014, s. 168‒183.

Metafizyka i polska sztuka dziś, <https://metafizykapolskasztukadzis.uken.krakow.pl/> (stan na 28 III 2024).

Miss Messianist, portfolio artystki umieszczone na stronie Adu, Ada Karczmarczyk, <http://adakarczmarczyk.com/> (stan na 10 VI 2022).

Mokrzanowska A., „Lecimy ze Smoleńska”. Kim jest ADU i dlaczego szokuje zarówno prawą, jak i lewą stronę?, <https://www.wprost.pl/newsroom/2021-04-26/kalendarium.html> (stan na 24 VI 2022).

Murzyn Ł., Drogi Kościoła i sztuki muszą się na nowo zejść. Inaczej pozbawimy się piękna, <https://klubjagiellonski.pl/2022/11/15/drogi-kosciola-i-sztuki-musza-sie-na-nowo-zejsc-inaczej-pozbawimy-sie-piekna/> (stan na 13 X 2023).

Niziołek K., Sztuka społeczna jako środek aktywności obywatelskiej, „Magazyn Polskiej Akademii Nauk”, 3 (67), 2021, s. 28‒42.

Norwid C.K., Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem, [w:] idem, Pisma wybrane, t. 2, Poematy, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1980, s. 277‒322.

Obrazy Jezusa Miłosiernego według wizji siostry Faustyny, Fundacja Św. Mikołaja, Kraków 2022.

Rojek P., Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności, Kraków 2016.

Ronduda Ł., Strategie subwersywne w sztukach medialnych, Kraków 2006.

Solewski R., Afirmacja i krytyka. Metafizyczność i polskość w sztuce pierwszego dwudziestolecia XXI wieku, Kraków 2024.

Stróżewski W., Transcendentalia i wartości, [w:] idem, Istnienie i wartość, Kraków 1982, s. 11‒33.

Sztabiński G., Inne pojęcia estetyki, Kraków 2020.

Sztabiński G., Marginesy transcendencji w sztuce współczesnej, [w:] Sztuka wobec metafizyki. Postawy i strategie lat 2000–2020, red. Ł. Murzyn, R. Solewski, B. Stano, Kraków 2023, s. 17‒21.

Sztabiński G., Poza estetyzacją. Problem duchowości w sztuce współczesnej / Beyond Aesthetization. The Question of Spirituality in Modern Art, „Sacrum et Decorum. Materiały i Studia z Historii Sztuki Sakralnej”, 2, 2009, s. 111‒130.

Sztuka zawłaszczania w Zachęcie, o wystawie Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce, <http://culture.pl/pl/artykul/sztuka-zawlaszczania-w-zachecie> (stan na 22 VIII 2017).

Wartością sztuki krytycznej jest to, że wywołuje dyskusje, [w:] „Gazeta Malarzy i Poetów”, nr 2–3, Poznań 2001, <http://witryna.czasopism.pl/gazeta/drukuj_artykul.php?id_artykulu=56> (stan na 17 VIII 2019).

Wenecki baldachim Adolfa Szyszko-Bohusza. Rozmowa z Martą Karpińską, „Szum”, 11 XI 2013, <https://magazynszum.pl/baldachim-szyszko-bohusza-w-wenecji-rozmowa-z-marta-karpinska/> (stan na 21 VII 2022).

Wielka Rozgrzewka Narodowa, [w:] portfolio artystki umieszczone na stronie Adu, Ada Karczmarczyk, <http://adakarczmarczyk.com/> (stan na 10 VI 2022).

Winnicka-Gburek J., Krytyka, etyka, sacrum. W kierunku aksjologicznej krytyki artystycznej, Gdańsk 2015.

Wojciechowski K., Czy sztuka wysoka wróci do Kościoła? Polscy artyści namalują ponownie obraz Miłosierdzia Bożego, „Teologia Polityczna”, 8 XI 2021, <https://teologiapolityczna.pl/czy-sztuka-wysoka-wroci-do-kosciola-polscy-artysci-malarze-namaluja-ponownie-obraz-milosierdzia-bozego> (stan na 27 VI 2022).

Żmijewski A., Stosowane sztuki społeczne, „Krytyka Polityczna”, 11–12, 2007, s. 14–24.

Żmijewski A., Them (2007), <https://www.youtube.com/watch?v=Ob3t9l-PzXU> (stan na 15 XII 2022).

Informacje

Informacje: Modus. Prace z historii sztuki, 2024, Tom 24, s. 217-230

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Idea polska w sztuce współczesnej. Krytyka i afirmacja
Angielski: The Polish idea in contemporary art. Critique and affirmation

Autorzy

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska

Publikacja: 09.12.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Finansowanie artykułu:

Tekst powstał w rezultacie pracy naukowej dofinansowanej ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa” nr projektu NdS/529630/2021/2021, kwota dofinansowania 201 250,00, całkowita wartość projektu 201 250,00.

Udział procentowy autorów:

Rafał Solewski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 63

Liczba pobrań: 54

Idea polska w sztuce współczesnej. Krytyka i afirmacja