https://orcid.org/0000-0002-6259-732X
Katarzyna Dybeł is a Profesor of French and Russian literature, specializing in medieval studies, in the Institute of French Studies, Jagiellonian University in Kraków. Her research interests include Old French Arthurian novels, literature as locus theologicus and locus medicinalis, sapiential literature, late medieval drama, literary works of Karol Wojtyła. Monographs: Etre heureux au Moyen Âge. D’apres le roman arthurien en prose du XIIIe siecle (Louvain, Paris and Dudley (Mass.) 2004), Samotność w literaturze średniowiecznej Francji (literatura narracyjna XII–XIII wieku) (Kraków 2009), Vedere Dio. L’uomo alla ricerca del suo Creatore nella poesia di Karol Wojtyła (Siena and Citta del Vaticano 2010), Entre la connaissance et l’amour: le regard dans l’univers romanesque de Chrétien de Troyes (Kraków 2012), Mistrz i uczeń w starofrancuskiej literaturze powieściowej (Kraków 2013), Wątki maryjne we francuskiej twórczości dramatycznej XIV–XV wieku (Kraków 2019).
Katarzyna Dybeł
Terminus, Tom 25, zeszyt 3 (68) 2023, 2023, s. 273 - 283
https://doi.org/10.4467/20843844TE.23.015.18203Katarzyna Dybeł
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 14, Issue 2, 2019, s. 79 - 88
https://doi.org/10.4467/20843933ST.19.008.10312Dic mihi si in Jerusalem eras : the figure of Mater Dolorosa in Istoire de la Passion douloureuse by Olivier Maillard (15th c.)
The article analyses the functioning of the figure of Mater Dolorosa in Istoire de la Passion douloureuse, the work belonging to the literary genre of passions en prose, written by Olivier Maillard (ca. 1430–1502), a French Observant and reformer of the Franciscan order.
The figure of Mater Dolorosa, present across the entire space of the work as a defining fac- tor of theMarian motif inscribed into the action, becomes a means of conveying the specific poetic of sufferingand death which operates by referring to the triple category of word, silence and look. By presenting theVirgin Mary as a co-sufferer in Jesus’ Passion and a participant in Christ’s Redemptive Mission, itfurthermore defines the theological perspective of Maillard’s work. Thanks to the inclusion of the figure ofMater Dolorosa Istoire de la Passion douloureuse not onl gets enriched with numerous lyrical elements,but it also appears as a very good example of locus theologicus – the meeting place of literature and theology.
Katarzyna Dybeł
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 5, Issue 1, 2010, s. 37 - 45
The Desert in the Roman d’Alexandre of Alexandre de Paris (12th century)
The desert is a favourite setting for adventures in the Roman d’Alexandre composed by Alexandre de Paris, around 1188. The space of anxiety, of fear, of transgression, of initiation into the mysteries of life and death, it all belongs to one of the most important parts of the medieval imagination, fed by myths and tales of exotic travels, inherited from oriental and occidental Antiquity. There are many things going on in this area, such as quests, conquests, victories, defeats, friendships, love, hardships, death and treason.
The motif of a desert becomes a dream carrier, expressing the protagonists will of surpassing themselves, the will which could be shared with the public to whom the text was addressed. Instead of being a simple element of oriental decoration, it expresses a certain vision of the world, as it transforms itself from a simple geographic and climatic space into a mythic Le désert dans le Roman d’Alexandre d’Alexandre de Paris (XIIe sičcle) space. Its representation, connected with the omnipresence of marvels, echoes the images of the Orient, as they were perceived by the medieval Occident. The marvels of the desert, seen as projections of desires, dreams, and occidental traumatisms and nightmares, create a complex figure of a mysterious Elsewhere – dangerous, disturbing, fascinating and irresistibly attractive.
Katarzyna Dybeł
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Volume 17, Issue 1, 2022, s. 11 - 24
https://doi.org/10.4467/20843933ST.22.003.15303O leczeniu melancholii w Średniowieczu: rady i terapie zaczerpnięte z francuskich powieści arturiańskich XII–XIII wieku
Autorka analizuje wybrane francuskie powieści arturiańskie z XII i XIII wieku jako przykłady locus medicinalis, czyli miejsce styczności literatury i ówczesnej wiedzy medycznej, gdzie dochodzi do przecięcia fikcji literackiej i rzeczywistości medycznej, dla której melancholia stanowiła jedno z głównych wyzwań. Podobnie jak medycyna, literatura także podejmuje to wyzwanie, starając się opisać objawy melancholii, określić jej przyczyny, a przede wszystkim zaproponować skuteczną, mogącą przynieść ulgę terapię. W analizowanych powieściach pojęcie Melancholii zbliżone jest do acedii, patologicznego stanu duszy i umysłu, przejawiającego się smutkiem, obojętnością, zmęczeniem i wyczerpaniem serca. Stan ten przypisywano działaniu demona acedii, zwanego przez Kasjana i Ewagriusza z Pontu daemon meridianus. W analizowanych w tym artykule powieściach arturiańskich, gdzie ważne są przede wszystkim działania o charakterze psychologicznym i duchowym, leczenie melancholii oparte jest na holistycznej, chrześcijańskiej wizji człowieka, zgodnie z którą wzajemnie oddziałują na siebie stan umysłu, duszy i ciała. Oczyszczające łzy, uzdrowienie pamięci, wsparcie przyjaciół, obecność ukochanej osoby, radość odpędzająca smutek, modlitwa, nawrócenie, spowiedź i pielgrzymka okazują się skuteczniejsze niż teriak, maści, balsamy czy jakiekolwiek inne lekarstwa.
Treating Melancholy in the Middle Ages: Advice and Remedies Offered by 12th and 13thCentury French Arthurian Romances
The author analyses the selected 12th and 13th-century French Arthurian romances as an example of locus medicinalis, i.e., the meeting place of literature and the medical knowledge of the time, where literary fiction intersects with the medical reality, for which melancholy was one of the major challenges. Like medicine, literature takes up the challenge, by seeking to describe the symptoms of melancholy, to define its causes and above all to propose an effective treatment to relieve it. In the romances analyzed, the concept of melancholy is similar to that of acedia, the vice of the soul manifested by boredom, indifference, fatigue, and exhaustion of the heart. The condition was attributed to the activity of the demon of acedia, called daemon meridianus by Cassian and Evagrius of Pontus. In the Arthurian romances analyzed in the article, in which acts of psychological and spiritual nature are of main importance, the treatment of melancholy is based on the holistic Christian vision of man, according to which the state of mind, soul, and body influence each other. Cathartic tears, memory healing, friends’ support, the presence of the beloved, joy that chases away sadness, prayer, conversion, confession, and pilgrimage prove to be more efficient than theriac, electuary, or any medicine.