Agnieszka Gondor-Wiercioch
Zeszyty Prasoznawcze, Tom 65, Numer 4 (252), 2022, s. 53 - 65
https://doi.org/10.4467/22996362PZ.22.038.16496Literaccy kuzyni „Reservation dogs”: analiza komparatystyczna utworów Louise Erdrich i Shermana Alexie
Artykuł przedstawia analizę komparatystyczną współczesnej prozy rdzennych Amerykanów (powieści Love Medicine i The Bingo Palace Louise Erdrich oraz wyboru opowiadań The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven Shermana Alexiego) oraz serialu Reservation Dogs Taiki Waititi i Sterlina Harjo. Celem artykułu jest wykazanie podobieństw na poziomie konstrukcji młodych bohaterów w tekstach literackich i dziele filmowym z uwzględnieniem takich kategorii jak dekonstrukcja stereotypów Indian, humor umożliwiający przetrwanie (survival humor – Lincoln 1993) oraz kwestii gatunkowych. Ta ostatnia kategoria obejmuje opowieści o dojrzewaniu, opowieści drogi, opowieści o powrocie do domu (homing novels – Bevis 1987) oraz realizm magiczny. Wykorzystana metodologia to studia kulturowe, postkolonializm i postmodernizm. Autorka artykułu zamierza wykazać, że wiele środków stylistycznych wykorzystanych do konstrukcji postaci w serialu Reservation Dogs pojawiło się znacznie wcześniej w kanonicznych utworach współczesnej prozy rdzennych Amerykanów i twórcy serialu wydają się podejmować inteligentny dialog z tradycją literacką, ponieważ podobnie stawiają na afirmację współczesnej kultury indiańskiej, podkreślają jej związki z popkulturą i bardzo często wprowadzają czarny humor, oddając rdzennym Amerykanom sprawczość i kontrolę nad własną opowieścią.
The article is a comparative analysis of contemporary Native American fiction (Louise Erdrich’s novels Love Medicine and The Bingo Palace, Sherman Alexie’s short story collection The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven), and the series Reservation Dogs by Taika Waititi and Sterlin Harjo. The aim of the article is to indicate similarities in the construction of young protagonists of the selected literary texts and the series, with an emphasis on Indian stereotype deconstruction, survival humour and the genres. This last category encompasses bildungsroman, road novel/story, homing novel/story and magical realism. The methodology used in the article includes cultural studies, postcolonialism and postmodernism. The author of the article wants to argue that many stylistic devices used in the character construction in Reservation Dogs have appeared much earlier in the canonical works of Native American fiction and Waititi and Harjo seem to enter into an intelligent dialogue with the literary tradition because similarly to it, they affirm contemporary indigenous culture, stress its connection with popular culture and very often introduce the black humour which turns Native Americans into subjects of their narratives and gives them back control over their own stories.
Agnieszka Gondor-Wiercioch
Przegląd Kulturoznawczy, Numer 3 (49) „Powrót futuryzmów”, 2021, s. 496 - 510
https://doi.org/10.4467/20843860PK.21.034.14354Train to the Future – History Lesson with Colson Whitehead
In my article I am going to focus on the innovating way in which Colson Whitehead presents African-American history in his novel The Underground Railroad. Similarly, to the classical texts exposing erased and buried histories in the U.S. such as written by William Faulkner and Toni Morrison, Whitehead proposes a history lesson for Americans and non-Americans, but instead of producing another historical reconstruction, he uses the technique of multisynchronism combining the past, present and future that constantly interplay in his narrative. The plot that binds all other motives together is that of the Underground Railroad which is simultaneously referring us to the historical organization and a secret vehicle that never stops and thus it is a metaphor for actions undertaken to abolish systemic racism that never ends in the U.S. I would like to argue that apart from the above-mentioned literary strategies Whitehead also created timeless language so different from his literary predecessors like Faulkner and Morrison who often relied on modernist history reconstruction and the use of dialects (including AAVE). In my article I will not only attempt to answer the question if Whitehead’s formal achievements are indeed revolutionary, but I will analyse his way of incorporating Black history into fiction, trying to compare his diagnosis of the American society to the conclusions of Faulkner’s Light in August and Morrison’s Beloved. I will focus particularly on the combination of post-racial prose, speculative realism and afrofuturism.
Agnieszka Gondor-Wiercioch
Konteksty Kultury, Tom 16 zeszyt 3, 2019, s. 393 - 407
https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.036.11740Artykuł dotyczy analizy wybranych stereotypów w powieściach Louise Erdrich w tak zwanej sadze o Pillagerach oraz w The Round House i LaRose. Autorka zestawia dekonstrukcję stereotypów rdzennych Amerykanów z pogłębieniem portretów psychologicznych Amerykanów polskiego pochodzenia, koncentrując się na temacie historii i religii. Najważniejsze wątki to zależność bohaterów od fundamentalistycznie pojmowanego katolicyzmu i szamanizmu Odżibwejów. Artykuł zwraca uwagę na skutki przymusowej chrystianizacji u Odżibwejów i bezrefleksyjnie kontynuowanego katolicyzmu u potomków polskich imigrantów, co prowadzi do rozmycia tożsamości i wewnętrznych konfliktów często uzewnętrznianych przez działania autodestrukcyjne. Autorka zwraca też uwagę na wątki humorystyczne, które pokazują, jak bohaterowie stawiają czoła dylematom wynikającym z konfliktu kultur.