FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Po czym poznać marksizm?

Data publikacji: 29.06.2020

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2020, Volume 15, Issue 2, s. 123 - 138

https://doi.org/10.4467/20843933ST.20.010.11897

Autorzy

Roman Kanda
The Institute for Czech Literature, Florenci 1420/3, 110 00 Nové Město, Czechy
https://orcid.org/0000-0002-8330-2252 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Po czym poznać marksizm?

Abstrakt

How Do We Recognize Marxism?

The title of the study is a paraphrase of Gilles Deleuze’s inspiring work How Do We Recognize Structuralism? (1974). The explanation proceeds in three steps. First, the author – following Wolfgang Iser’s conception – defines the relevant differences between ‘discourse’ and ‘theory’ (W. Iser). Second, he presents Marxism as a discoursive ideal type (Max Weber’s Idealtyp) that characterizes several (seven) distinctive features: (i) totality, (ii) dialectics, (iii) base and superstructure, (iv) materialism and historization, (v) subjective and objective, (vi) true and inevitable, (vii) revolutionary practice. In the third chapter of his study, the author briefly formulates a wider sociological context; inspired by the concepts of Shmuel Eisenstadt and Cornelius Castoriadis, he defines Marxism as one of the discourses articulating the cultural project of modernity and as part of a permanent process of ‘social self-production’.

* Tekst powstał w ramach projektu GA ČR 17-22913S, „Český literárněvědný marxismus: Nový pohled”.

Bibliografia

Abend G., The Meaning of „Theory”, „Sociological Theory” 2008, nr 2, s. 173–199.

Buck-Morss S., Hegel, Haiti, and Universal History, Pittsburg 2009.

Castoriadis C., The Imaginary Institution of Society, przeł. K. Blamey, Cambridge 1997 [1975].

Deleuze G., Po czym poznać strukturalizm?, przeł. S. Cichowicz [w:] Drogi współczesnej filozofii, wybrał i wstępem opatrzył M.J. Siemek, Warszawa 1978 [1974], s. 296–328.

Eisenstadt S., Some Observations on Multiple Modernities [w:] Comparative Civilizations. Multiple Modernities, eds. S. Eisenstadt et al., Leiden–Boston–Köln 2002, s. 27–41.

Elbe I., Einleitung – Zwischen Marx, Marxismus und Marxismen. Lesarten der Marxschen Theorie [w:] I. Elbe, Marx im Westen. Die neue Marx-Lektüre in der Bundesrepublik seit 1965, wyd 2. popr., Berlin 2010.

Engels F., Anty-Dühring. Pan Eugeniusz Dühring dokonuje przewrotu w nauce, przeł. P. Hoffman, Warszawa 1948 [1894].

Foucault M., Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek, wstęp J. Topolski, Warszawa 1977 [1969].

Hegel G.W.F., Encyklopedia nauk filozoficznych, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył Ś.F. Nowicki, Warszawa 2014 [1817].

Horkheimer M., Traditional and Critical Theory [1937] [w:] M. Horkheimer, Critical Theory. Selected Essays, przeł. M.J. O’Connel et al., New York 2002, s. 188–243.

Iser W., Jak se dělá teorie, przeł. P. Onufer, Praha 2009 [2006].

Jameson F., Marxism and Form. Twentieth-Century Dialectical Theories of Literature, Princeton 1971.

Jay M., For Theory, „Theory and Society” 1996, nr 2, s. 167–183.

Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przeł. i wstępem opatrzył T.P. Krzeszowski, Warszawa 1988 [1980].

Lenin W.I., Materializm i empiriokrytycyzm. Dzieła wszystkie, t. 18, tłum. nieznany, Warszawa 1984 [1909].

Lenin W.I., O prawie narodów do samookreślenia [1914] [w:] W.I. Lenin, Dzieła wybrane, t. 1, tłum. nieznany, Warszawa 1978, s. 853–921.

Lukacs G., Marksistka Róża Luksemburg [1921] [w:] G. Lukacs, Historia i świadomość klasowa. Studia o marksistowskiej dialektyce, przeł. i wstępem opatrzył M.J. Siemek, przekład przejrzał K. Ślęczka, Warszawa 1988, s. 109–127.

Marks K., Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, t. 1, Przebieg wytwarzania kapitału, tłum. nieznany, Warszawa 1926 [1867].

Marks K., Tezy o Feuerbachu [1845], tłum. nieznany [w:] F. Engels, Ludwik Feuerbach i zmierzch klasycznej filozofii niemieckiej, Warszawa 1950, s. 57–62.

Marks K., Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej, przeł. E. Lipiński, Warszawa 1955.

Marks K., Engels F., Dzieła, t. 3 [1845–1846], Warszawa 1961.

Marks K., Engels F., Werke, t. 37, Berlin 1967.

Mukařovský J., Pojem celku v teorii umění [1945] [w:] J. Mukařovský, Studie I, eds. M. Červenka, M. Jankovič, Brno 2000, s. 39–49.

Popper K.R., Logika odkrycia naukowego, przeł. U. Niklas, Warszawa 2002 [1934].

Ruiz J.R., Sociological Discourse Analysis: Methods and Logic, „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research” 2009, nr 2, http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1298/2882 (dostęp: 25.01.2020).

Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1, przeł. G. Wolff, O. Einfeld, Z. Sadowski, Warszawa 1954.

Stalin J., Ekonomiczne problemy socjalizmu w ZSRR, tłum. nieznany, Warszawa 1953 [1952].

Urx U., Filozofie československé vládnoucí třídy [1930] [w:] U. Urx, V prvních řadách, eds. L. Lantová, M. Nosek, Praha 1962, s. 101–106.

Walther R., Marxismus [w:] Geschichtliche Grundbegrie. Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland, eds. O. Brunner, C. Conze, R. Koselleck, t. 3, Stuttgart 1982, s. 948–949.

Informacje

Informacje: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2020, Volume 15, Issue 2, s. 123 - 138

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Po czym poznać marksizm?

Angielski:

How Do We Recognize Marxism?

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8330-2252

Roman Kanda
The Institute for Czech Literature, Florenci 1420/3, 110 00 Nové Město, Czechy
https://orcid.org/0000-0002-8330-2252 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

The Institute for Czech Literature, Florenci 1420/3, 110 00 Nové Město, Czechy

Publikacja: 29.06.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Roman Kanda (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 533

Liczba pobrań: 2978

<p> Po czym poznać marksizm?</p>