FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Polski plakat prasowy 1948–1989 – opracowanie na podstawie zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie

Publication date: 09.07.2024

Media Research Issues, 2024, Volume 67, Issue 2 (258), pp. 171 - 189

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.24.020.19803

Authors

Andrzej Kotecki
Independence Museum in Warsaw
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-1145-5441 Orcid
All publications →

Titles

Polski plakat prasowy 1948–1989 – opracowanie na podstawie zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie

Abstract

Plakat jest jedną z form graficznej sztuki użytkowej, której zasadniczym celem jest propagowanie lub popularyzowanie, informowanie o różnorodnych sferach życia społecznego. Każda dziedzina aktywności człowieka posiada plakaty jej dotyczące. Nie inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku prasy codziennej (dzienników), jak również innych wydawnictw periodycznych, takich jak tygodniki, miesięczniki itp. Plakaty, czyli tzw. „sztuka ulicy”, powstawały na zamówienie wydawnictw prasowych czy też poszczególnych redakcji. W kontekście szeroko rozumianej prasy plakaty ją reklamujące, propagujące nabierają szczególnego znaczenia. Z samego założenia prasa, zwłaszcza ta codzienna, sama w sobie stanowi element propagandy, czy to państwowej, czyli rządowej, czy też np. partyjnej. Niemal identyczne założenie przyświeca plakatom. Znajdująca się w warszawskim Muzeum Niepodległości kolekcja plakatów, która stanowi podstawę niniejszego opracowania, liczy ponad 8000 pozycji. W tym zbiorze prace dotyczące interesującego nas tematu to 125 tytułów. Powstały one na przestrzeni ponad 40 lat. Najstarszy pochodzi z roku 1948, a ostatni, czyli najmłodszy, powstał w 1989 roku. Tak znaczną liczbę oraz rozpiętość czasową w zakresie ich powstawania można uznać za reprezentatywną dla całości tego zagadnienia. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że wiele spośród nich powstało w pracowniach najlepszych polskich grafików. Wśród nich nie zabrakło tych najbardziej znamienitych, zaliczanych do twórców i kontynuatorów tzw. Polskiej Szkoły Plakatu. Przygotowane opracowanie niewątpliwie nie wyczerpuje tematu, jednak może ono stanowić punkt wyjścia do dalszych badań i analiz tego zagadnienia. Do chwili obecnej ta grupa tematyczna w zakresie sztuki plakatu była najczęściej umiejscawiana w grupie plakatów społeczno-politycznych. Nadszedł chyba jednak czas, by ten zakres tematyczny doczekał się własnych opracowań monograficznych.

References

Download references

Bojko S. (1971). Polska szkoła plakatu. Warszawa.

Bojko S. (1972). Polski plakat współczesny. Warszawa. Chamera‑Nowak A. (2019). Książka a stalinizm. Warszawa.

Donefner P. (2020). Trybuna Ludu w dobie rozwoju radiofonii i telewizji w dekadzie Gierka (1970– 1980). W: S. Ligarski, R. Łatka (red.). Prasa oficjalna w PRL (s. 25–68). Szczecin–Warszawa.

Dydo K. (1995). Mistrzowie polskiej sztuki plakatu. Bielsko‑Biała.

Dydo K. (2015). Roman Kalarus. Plakaty. Nakło Śląskie–Bytom. Fijałkowska J. (1974). Współczesny plakat polski. Warszawa.

Folga‑Januszewska D. (2018). OTO. Sztuka polskiego plakatu. Olszanica.

Kajtoch W. (2008). Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej, t. 1–2. Kraków.

Kristanova E. (2012). Książka na łamach katolickich czasopism społeczno‑kulturalnych w Polsce w latach 1945–1953. Łódź.

Kristanova E. (2020a). „Po grudniu ubiegłego roku”. Problematyka polityczna w szczecińskim miesięczniku społeczno‑kulturalnym Spojrzenia (1971–1974). Zeszyty Prasoznawcze, nr 4, s. 75–87.

Kristanova E. (2020b). Regionalny miesięcznik społeczno‑kulturalny Spojrzenia (1971–1974). W: E. Kristanova (red.). Regionalne środowiska literackie i oficyny wydawnicze w polityce władz Polski Ludowej w latach 1956–1989 (s. 202–214). Warszawa–Szczecin.

Kulpińska K. (red.) (2009). Krzyk ulicy – krzyk pokoleń: mistrzowie i adepci polskiego plakatu. Toruń.

Kulpińska K. (red.) (2012). Młody plakat polski 2000–2010 = Young Polish Poster 2000–2010. Toruń.

Ligarski S., Łatka R. (red.) (2020). Prasa oficjalna w PRL. Szczecin–Warszawa.

Mazur M. (2003). Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956–1980. Model analityczno‑koncepcyjny. Warszawa.

Pol K. (1976). Pracownia frontowego plakatu Ludowego Wojska Polskiego 1944–1945. Wojskowy Przegląd Historyczny, R. XXI, nr 4 (78), s. 144–180.

Pol K. (1980). Pracownia plakatu frontowego. Warszawa 1980.

Przeperski M., Sasanka P. (red.) (2019). Nie tylko Po Prostu. Prasa w dobie odwilży 1955–1958. Warszawa.

Sokół Z. (1998). Prasa kobieca w Polsce w latach 1945–1995. Rzeszów.

Wodniak K. (2004). Współczesna prasa kobieca a sprawy książki: treści literackie w czasopismach. PrzyjaciółkaTwój StylCienie i Blaski. Warszawa.

Information

Information: Media Research Issues, 2024, Volume 67, Issue 2 (258), pp. 171 - 189

Article type: Original article

Titles:

Polish: Polski plakat prasowy 1948–1989 – opracowanie na podstawie zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie
English: Polish Press Poster 1948–1989 – A Study Based on the Collection of the Museum of Independence in Warsaw

Authors

https://orcid.org/0000-0003-1145-5441

Andrzej Kotecki
Independence Museum in Warsaw
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-1145-5441 Orcid
All publications →

Independence Museum in Warsaw
Poland

Published at: 09.07.2024

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Andrzej Kotecki (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish