FAQ

Zarządzanie dziedzictwem – czyli czym?

Publication date: 11.02.2015

Culture Management, 2015, Volume 16, Issue 2, pp. 107 - 127

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.15.007.3042

Authors

Michał Murzyn
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Muzeum Tatrzańskie
https://orcid.org/0000-0003-0005-0350 Orcid
All publications →

Titles

Zarządzanie dziedzictwem – czyli czym?

Abstract

Heritage Management – Managing What?
 
Heritage management must begin by defining what is “heritage”. In this paper the author tries to find the best way to understand this term. The heritage is presented in relationship with culture. After analyzing the most popular culture definition and referring to the achievements of Polish theorists in this field, the author presents this problem as a process. The idea or value changes its character from the intangible form to become materialized in nature.  Culture is the process of broadcasting. Heritage is the reverse of this process, and it uses the material elements (e.g. buildings, pictures) and forms of transmission (e.g. profession, works, painting, playing music) to find ideas or values. This perspective changes the image of heritage to portray it only as management of historic preservation. Heritage management in this approach needs to shift focus from the material to the intangible – to the spiritual and social dimensions.

References

Bibliografia

Literatura

Adamowski J., Smyk K., Niematerialne dziedzictwo kulturowe – teoria praktyka [w:] J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturoweźródła – wartości – ochrona, Lublin–Warszawa 2013, s. 9–17.

Affelt W.J., wartościowości architektury przemysłowej (nie tylko...) [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury, Warszawa 2013, s. 17–36.

Affelt W., Dziedzictwo techniki jako cząstka kultury. Część I. nurcie rozwoju zrównoważonego, „Ochrona Zabytków” 2008, nr 4, s. 60–84.

Albert M.-Th., Kultura, dziedzictwo, tożsamość [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 49–56.

Ashworth G.J., Sfragmentaryzowane dziedzictwo: sfragmentaryzowany instrument sfragmentaryzowanej polityki [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 29–42;

Attfield J., Wild Things: The Material Culture of Everyday Life, Bloomsbury Academic 2000.

Barański J., Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, Kraków 2007.

Benedict R., Wzory kultury [w:] A. Mencwel (red.), Wiedza kulturze. Antropologia kultury, cz. I, Warszawa 2001, s. 61–75.

Bogucka M., Dzieje kultury polskiej od 1918 roku, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1987.

Bohm A., Architektura krajobrazu, jej początki rozwój, Politechnika Krakowska 1994.

Bohm A., Dobosz P., Jaskanis P., Purchla J., Szmygin B., Raport na temat funkcjonowania systemu ochrony dziedzictwa kulturowego Polsce po roku 1989, J. Purchla (red.), Kraków 2008.

Buchaniec A.J., Autentyzm – podstawowa wartość konserwacji zabytków architektury, rozprawa doktorska na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, Kraków 1999, mps.

Burkaraba-Rylska I., Kultura – od znaczeń wartości do rzeczy cielesności [w:] J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne Dziedzictwo kulturoweźródła – wartości – ochrona, Lublin–
–Warszawa 2013, s. 125–135; wersji cyfrowej dostępne na stronie internetowej: http://www.zgstl.pl/pobierz/publikacja_NDZK.pdf [odczyt: 23.03.2014].

Fojut N., The philosophical, political and pragmatic roots of the convention [in:] Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing 2009, s. 13–22, http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/heritage/identities/ PatrimoineBD_en.pdf [odczyt: 23.03.2014].

Fuglewicz S., Dlaczego chronimy zabytki? [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury, Warszawa 2013, s. 77–86.

Gaweł Ł., Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria praktyka zarządzania, Kraków 2011.

Goddman N., Wstęp do socjologii, tłum. J. Polak, J. Ruszkowski, U. Zielińska, Poznań 1992.

Golka M., Elementy wiedzy kulturze [w:] M. Iwaszkiewicz (red.), Menadżer kultury, Warszawa 1995.

Gruchoła M., Kultura ujęciu socjologicznym, „Roczniki Kulturoznawcze” 2010, t. 1, s. 95–113.

Herder J.G., Myśli filozofii dziejów, t. I, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1962.

Jokilehto J., Wyzwania filozoficzne ochronie dziedzictwa kulturowego XXI wieku [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 171–182.

Jokilehto J., Definition of Cultural Heritage, references to documents in history, selected by J. Jokilehto (Originally for ICCROM, 1990) Revised for CIF: 15 January 2005 ICCROM Working Group Heritage and Society, http://cif.icomos.org/pdf_docs/Documents%20on%20line/
Heritage%20definitions.pdf.

Kłoskowska A., Kultura masowa. Krytyka obrona, Warszawa 1980.

Kłoskowska A., Kultura [w:] P. Sztompka, M. Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Kraków 2005, s. 288–298.

Kłoskowska A., Socjologia kultury, Warszawa 2007.

Krawczyk J., Kryteria metody wartościowania zabytków architektury [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury, Warszawa 2013

Kroeber A.L., Kluckhohn C., Culture: Critical Review of Concepts and Definitions, Cambridge, Massachusetts, 1952.

Lewandowski M., poszukiwaniu znaczenia zarządzania kulturą, „Zarządzanie Kulturze” 2010, t. 11, s. 19–30.

Malinowski B., Czym jest kultura? [w:] A. Mencwel (red.), Wiedza kulturze. Antropologia kultury, Warszawa 2001, cz. I, s. 31–42.

Międzynarodowa Karta ochrony miast historycznych, ICOMOS, Toledo–Waszyngton 1987.

Murzyn M., Wartościowanie zarządzaniu dziedzictwem kulturowym ochronie zabytków. Praca magisterska pod kierunkiem dra hab. Łukasza Gawła, Kraków 2014: Instytut Kultury UJ.

Murzyn M.A., Dziedzictwo kulturowe okresie przemian: szanse wyzwania [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo Kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 139–154.

Nowacki M., Dziedzictwo turystyka: relacje ewolucja koncepcji [w:] Kultura turystyka – wspólne korzenie, Poznań 2010, s. 35–49.

Opieka nad zabytkami ich konserwacja, Ministerstwo Sztuki Kultury, Warszawa 1920.

Our Common Future. Report of the World Commission on Environment and Development, United Nations 1987.

Pawłowska K., Swaryczewska M., Ochrona dziedzictwa kulturowego. Zarządzanie partycypacja społeczna, Kraków 2002.

Pearce S.M., Collecting in Contemporary Practice, London 1998.

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, H. Zgółkowa (red.), Poznań 1997, t. 10.

Purchla J., Dziedzictwo rozwój – wykład 17.09.2013 MOCAK Kraków, http://www.youtube.com/watch?v=WF9vfoi42J8 [odczyt: 14.12.2013].

Purchla J., Dziedzictwo transformacja, Kraków 2005.

Purchla J., Wstęp [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 9–14

Rickert H., Człowiek kultura [w:] A. Mencwel (red.), Wiedza kulturze. Antropologia kultury, Warszawa 2001, cz. I, s. 21–23.

Russell I., Heritage, Identities and Roots: critique of arborescent models of heritage and identity [w:] G. Smith, P. Messenger, H. Soderland (eds.), Heritage Values, Walnut Creek 2009, http://www.iarchitectures.com/iarchitectures%20images/Defining%20Heritage.pdf [odczyt: 23.03.2014].

Schlereth Th.J., Victorian America: Transformations in Everyday Life, 1876–1915, New York 1991.

Schröder-Esch S., Znaczenie dziedzictwa nowych mediów dla rozwoju regionalnego – doświadczenia europejskiego programu HERMES [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 277–297.

Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Z. Staszczak (red.), Warszawa–Poznań 1987.

Stępień A.B., Wstęp do filozofii, Wydanie czwarte rozszerzone, Lublin 2011.

Szmygin B., Dziedzictwo transformacji. Polskie doświadczenia [w:] M. Murzyn, J. Purchla (red.), Dziedzictwo Kulturowe XXI wieku. Szanse wyzwania, Kraków 2007, s. 129–138.

Wystąpienie Jacka Dąbrowskiego na EGIR 2013 roku, dostępne jest nagranie: http://www.you
tube.com/watch?v=bUB6ofsszEM&index=2&list=PLtn88ktqKAWwnW1q0jxRg0fhZMSae2PDY [odczyt: 23.03.2014].

Zeidler K., znaczeniu roli teorii konserwatorskiej procesie stosowania prawa [w:] B. Szmygin (red.), Współczesne problemy teorii konserwatorskiej Polsce, Warszawa–Lublin 2008, s. 173–180.

Dokumenty doktrynalne:

Charter for the Preservation of Quebec’s Heritage 1982, ICOMOS.

Dokument ICOMOS Nara Autentyzmie 1994.

Europejska Konwencja Krajobrazowa, Florencja 2000.

Europejska Konwencja Ochronie Dziedzictwa Architektonicznego, Rada Europy, Grenada 1985.

Karta Ateńska 1931.

Karta Ateńska 1933.

Karta Wenecka 1964.

Karta Burra, The Australia ICOMOS charter for the conservation of places of cultural significance, 1979.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe dniu 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 ze zm.).

Konwencja ochronie dóbr kulturalnych razie konfliktu zbrojnego wraz Regulaminem Wykonawczym do tej konwencji oraz protokół ochronie dóbr kulturalnych razie konfliktu zbrojnego, podpisane Hadze dnia 14 maja 1954 r. (Dz.U. 1957 r. nr 46 poz. 212).

Konwencja ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy, Grenada, 3 października 1985 r.

Konwencja ramowa Rady Europy sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, Faro 2005.

Konwencja UNESCO ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego 2003 r.

Konwencja sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego naturalnego, przyjęta Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz.U.76.32.190).

Konwencja sprawie podwodnego dziedzictwa kulturalnego, Paryż 2001.

Międzynarodowa Karta ochrony miast historycznych, ICOMOS, Toledo–Waszyngton 1987.

Strony internetowe [odczyt: 23.03.2014]:

http://dictionary.reference.com

http://sjp.pwn.pl/szukaj/dziedzictwo

http://www.etymonline.com/index.php

Information

Information: Culture Management, 2015, Volume 16, Issue 2, pp. 107 - 127

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Zarządzanie dziedzictwem – czyli czym?

English:

Heritage Management – Managing What?

Authors

https://orcid.org/0000-0003-0005-0350

Michał Murzyn
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Muzeum Tatrzańskie
https://orcid.org/0000-0003-0005-0350 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Muzeum Tatrzańskie

Published at: 11.02.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Michał Murzyn (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 3279

Number of downloads: 1780

<p> Heritage Management – Managing What?</p>