FAQ

Organizacje idealne. Tworzenie mitów przedsiębiorstw Polski Ludowej z wykorzystaniem pomników

Publication date: 30.06.2022

Culture Management, 2022, Volume 23, Issue 2, pp. 187 - 216

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.22.012.16166

Authors

Marcin Laberschek
Jagiellonian University in Kraków
https://orcid.org/0000-0002-1081-5073 Orcid
Contact with author
All publications →

Titles

Organizacje idealne. Tworzenie mitów przedsiębiorstw Polski Ludowej z wykorzystaniem pomników

Abstract

Ideal Organizations: Creating Myths of Enterprises through Monuments in Communist-Era Poland

Myths are messages that shape people’s imaginations, determine how they perceive the world, and shape their attitudes and behaviors. Monuments are an important source of myths. In communist-era Poland, they gave enterprises a special social status. The aim of this paper is to identify the myths hidden behind such monuments and to point to the ideas about workplaces which they fostered. Appropriate research has been carried out to achieve this goal, identifying monuments to enterprises erected in communist-era Poland, collecting stories related to them, and carrying out an analysis of the assembled data. Thanks to the analysis, it has been possible to distinguish five categories of myths: 1) greatness and perfection, 2) breaking down barriers, 3) heroism and tragedy, 4) inspiration and afflation, and 5) social mission. It has also been found that these myths created the image of an ideal socialist organization in people’s imaginations. 

References

Antkowiak Zygmunt (1985). Pomniki Wrocławia. Wrocław: Ossolineum.

Bowles Martin L. (1989). Myth, Meaning and Work OrganizationOrganization Studies, 10(3), 405–421.

Breguła Karolina (2013). Wstęp. W: Karolina Breguła (red.), Formy przestrzenne jako centrum wszystkiego. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.

Burrell Gibson, Morgan Gareth (2005). Sociological Paradigms and Organizational Analysis: Elements of the Sociology of Corporate Life. Burlington: Ashgate Publishing Company.

Campbell Joseph (2019). Potęga mitu, tłum. Ireneusz Kania. Kraków: Znak.

Carnegie Elizabeth, Kociatkiewicz Jerzy J. (2022). Dances with Despots: Tourists and the Afterlife of Statues. Journal of Sustainable Tourism, 30(2–3), 1–16.

Cybulski Marek (2020). O górniku z miasta Słupiechttps://www.facebook.com/noworuders/posts/1974007199427619/ [odczyt: 30.03.2022].

Czajkowski Paweł, Pabjan Barbara (2013). Pamięć zbiorowa mieszkańców Wrocławia a stosunek do niemieckiego dziedzictwa miasta. W: Robert Wiszniowski, Jerzy Juchnowski (red.), Współczesna teoria i praktyka badań społecznych i humanistycznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 739–761.

Czeremski Maciej (2016). Strategia mitu w marketingu. Kraków: Wydawnictwo Libron.

Ćwiek-Rogalska Karolina (2019). Jak badać pomniki ku czci poległych i zaginionych w I wojnie światowej na „Ziemiach Odzyskanych”? W: Małgorzata Karczewska (red.), Cmentarze i pomniki I wojny światowej po stuleciu. Stan badań i ochrony. Białystok: Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej.

Durkheim Émile (2000). Zasady metody socjologicznej (przedmowa do wydania drugiego), tłum. J. Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Eliade Mircea (1998). Aspekty mitu, tłum. Piotr Mrówczyński. Warszawa: KR.

Eriksson-Zetterquist Ulla (2008). Living with the Myth of Unattainable Technology. W: Monika Kostera (red.), Organizational Epics and Sagas: Tales of Organizations. London: Palgrave Macmillan, 25–38.

Furusten Staffan (1995). The Menegerial Discourse: A Study of the Creation and Diffusion of Popular Management Knowledge. Uppsala: Uppsala University.

Goliński Eugeniusz (2001). Pomniki Poznania. Poznań: Quadra – Wojciech Deresiński.

Góra Władysław (1979). Refleksje nad historią Polski Ludowej. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie. Górski Piotr (2018). Historia i zarządzanie. Typologia podejść badawczych. Nauka, 3, 107–124.

Hatch Mary Jo., Kostera Monika, Koźmiński Andrzej (2005). The Three Faces of Leadership: Manager, Artist, Priest. London: Blackwell.

Klik Marcin (2016). Teorie mitu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Koselleck Reinhart (2012). Przepusty pamięci i warstwy doświadczenia. W: Reinhart Koselleck (red.), Warstwy czasu. Studia z metahistorii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 241–259.

Kostera Monika (2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kostera Monika (2008). The Mythologization of OrganizationW: Monika Kostera (red.), Organizational Epics and Sagas: Tales of Organizations, London: Palgrave Macmillan, 9–13.

Kostera Monika (2010). Organizacje i archetypy. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Kostera Monika, Śliwa Martyna (2012). Zarządzanie w XXI wieku. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Kowalewski Maciej (2007). Zmiany na cokołach. Uwagi o funkcjach pomników w przestrzeni miasta. Obóz. Problemy narodów byłego obozu komunistycznego, 49, 125–137.

Kryński Ryszard (2013). Wpis na forum kondolencyjnym, http://www.pogrzeby.wrotniewscy.pl/?option=com_rtfunerals&view=funeral&id=235 [odczyt: 17.03.2022].

Laberschek Marcin (2018). Symboliczne stanowienie władzy w organizacjach. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Laberschek Marcin (2019a). Znaczenie pomników przedsiębiorstw w przestrzeni społecznej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 15(3), 136–161.

Laberschek Marcin (2019b). Monumentalne wizerunki. Pomniki jako obrazy przedsiębiorstw. Zarządzanie w Kulturze, 20(2), 199–220.

Laberschek Marcin (2020). W cieniu fabryki. Wizja katastrofy Zakładów Azotowych w Mościcach w pomniku Wilhelma Sasnala. Zarządzanie w Kulturze, 21(4), 325–346.

Laberschek Marcin (2021a). Monuments to Enterprises in Communist-era Poland: The Creation and Consolidation of an Organisational Identity Through Art. W: Monika Kostera, Cezary Woźniak (red.), Aesthetics, Organization, and Humanistic Management, New York – Abingdon: Routledge, 150–171.

Laberschek Marcin (2021b). Mechanizmy przywoływania pamięci. Trzy pomnikowe maszyny przedsiębiorstw regionu kaszubskiego. W: Ewa Kocój et al. (red.), Kaszubskie dziedzictwo kulturowe. Ochrona – trwanie – rozwój. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021, 219–241.

Lesiakowski Krzysztof (2020). Polanil, Bistona, Kalina, czyli… Gierkowska modernizacja łódzkiego przemysłu – ambitne zamierzenia i dyskusyjne efekty. Kronika Miasta Łodzi. 200 lat Łodzi przemysłowej, 88, 137–148.

Molski Piotr (2019). Zarządzanie pomnikami historii. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, 7, 123–133.

Morgan Gareth (2013). Obrazy organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Napiórkowski Marcin (2019). Kod kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Nijakowski Lech M. (2001). Domeny symboliczne. O znaczeniu pomników w przestrzeni dominacji symbolicznej na przykładzie Śląska. Kultura i Społeczeństwo, 45(3–4), 81–104.

Rekeść Magdalena (2019). Wyobrażenia zbiorowe – próba kategoryzacji pojęcia. W: Andrzej Dubicki, Magdalena Rekść, Andrzej Sepkowski (red.), W kręgu wyobrażeń zbiorowych. Polityka, władza, społeczeństwo. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 9–31. 

Sawicki Jacek Zygmunt (2015). Pomnik jako pole bitwy. Roczniki Nauk Społecznych, 7(43)/3, 85–112.

Sedláček Tomáš (2012). Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.

Siekierska Anna (2021). Pamięć o buhajach odlana z brązu i wykuta w kamieniu, https://holstein.pl/pamiec-o-buhajach-odlana-z-brazu-i-wykuta-w-kamieniu/ [odczyt: 17.03.2022].

Sikorski Czesław (2019). Mity w zarządzaniu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Stano Bernadeta (2019). Artysta w fabryce. Dwa oblicza mecenatu przemysłowego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Sułkowski Łukasz (2012). Epistemologia i metodologia zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Sułkowski Łukasz (2013). Paradygmaty nauk o zarządzaniu. Współczesne Zarządzanie, 2, 17–26.

Swoboda Szymon (2016). Komu grają Organy? Wokół historii i mitów pomnika na Przełęczy Snozka. Zeszyty Wiejskie, 22, 169–184.

Tillich Paul (1991). Symbol religijny. W: Michał Głowiński (red.), Symbole i symbolika, tłum. Maria Bożena Fedewicz. Warszawa: Czytelnik.

Waligóra Wacław (1985). Monografia przedsiębiorstw hodowli zarodowej Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej, i Pomorza Zachodniego w latach 1954–1984. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Oddział w Poznaniu.

Wallis Aleksander (1990). Socjologia przestrzeni. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.

Wilk Hubert (2006). Propaganda współzawodnictwa pracy. Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały, 7, 153–175.

Wilk Hubert (2011). Kto wyrąbie więcej ode mnie? Współzawodnictwo pracy robotników w Polsce w latach 1947–1955. Warszawa: Trio.

Information

Information: Culture Management, 2022, Volume 23, Issue 2, pp. 187 - 216

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Organizacje idealne. Tworzenie mitów przedsiębiorstw Polski Ludowej z wykorzystaniem pomników

English:

Ideal Organizations: Creating Myths of Enterprises through Monuments in Communist-Era Poland

Authors

https://orcid.org/0000-0002-1081-5073

Marcin Laberschek
Jagiellonian University in Kraków
https://orcid.org/0000-0002-1081-5073 Orcid
Contact with author
All publications →

Jagiellonian University in Kraków

Published at: 30.06.2022

Received at: 30.03.2022

Accepted at: 22.06.2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Marcin Laberschek (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish