FAQ

Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna w „Piotrusiu” Leo Lipskiego

Publication date: 08.2019

Wielogłos, 2019, Issue 2 (40) 2019: Teologie literackie, pp. 57 - 84

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.19.011.11396

Authors

Piotr Sadzik
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0002-7897-7992 Orcid
All publications →

Titles

Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna w „Piotrusiu” Leo Lipskiego

Abstract

Diminutive Stutter. Aphatic Theology in „Piotruś” of Leo Lipski

The article analyses the theological motifs of Leo Lipski’s work, particularly those present in the micronovel Piotruś. Instead of focusing on the gestures of profanation and blasphemy – already well recognized by commentators – it follows the dynamics of the messianic traces hidden in this work, which the writer derives both from  Christian and Judaic tradition. The key model of messianic linguistic activity in Piotruś is the diminutive, already identified in the title. The secret matrix on which Lipski constructs the novel is, in turn, the idea of „exodus” as a potentially universal experience motivated by the promise of emancipation of a peculiar and particular life. Terms of distorted and heretical theology (the novel’s subtitle calls it „apocrypha”) seem to serve here as autobiographical cryptography by means of which a writer hidden under the pseudonym “Lipski” encrypts the experience of his own disability, aphasia, and permanent mourning. In this way he lays the foundations for what I call  aphasic theology”, in which fideistic contents articulate only through strange stutters.

References

Adorno T.W., Minima moralia. Refleksje z poharatanego życia, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków 2009.

Agamben G., Czas, który zostaje. Komentarz do „Listu do Rzymian”, przeł. S. Królak, Warszawa 2009.

Apokryfy Nowego Testamentu, t. I: Ewangelie apokryficzne, red. F. Starowieyski, Kraków 2017.

Bachmann I., Ein Maximum an Exil (über Leo Lipski) [w:] eadem, Kritische Schriften, München 2005.

Baudelaire Ch., Zgubiona aureola [w:] idem, Paryski spleen. Poematy prozą, przeł. J. Guze, Warszawa 1959.

Bielik-Robson A., Deus otiosus: ślad, widmo, karzeł [w:] Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej, red. A. Bielik-Robson, A. Sosnowski, Warszawa 2013.

Bielik-Robson A., Jewish Cryptotheologies of Late Modernity. Philosophical Marranos, London–New York 2014.

Bielik-Robson A., Na pustyni”. Kryptoteologie późnej nowoczesności, Kraków 2008.

Błahy J., Literatura jako lustro. O projekcji i odbiciach fizjologicznych w twórczości Leo Lipskiego, Szczecin 2009.

Celan P., Psalm i inne wiersze, przeł. R. Krynicki, Kraków 2013.

Critchley S., The Faith of the Faithless. Experiments in Political Theology, London–New York 2012.

Cuber M., Trofea wyobraźni. O prozie Leo Lipskiego, Katowice 2011.

Deleuze G., Krytyka i klinika, przeł. B. Banasiak, P. Pieniążek, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2016.

Derrida J., Vattimo G. et al., Religia. Seminarium na Capri, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1999.

Dickinson C., Between the Canon and the Messiah. The Structure of Faith in Contemporary Continental Thought, London–New York 2013.

Ferber I., A Wound without Pain. Freud on Aphasia, „Naharaim: Journal of German-Jewish Literature and Cultural History” 2011, vol. 4.

Freud Z., Pisma społeczne, przeł. R. Reszke et al., Warszawa 1998.

Głos z zamurowanego ciała. Rozmowa z Leo Lipskim i Łucją Gliksman, rozmawiał S. Bereś, „Teksty Drugie” 2002, nr 4.

Heller-Roazen D., Echolalie. O zapominaniu języka, przeł. B. Brzezicka, Gdańsk 2012.

Lipski L., Niespokojni, Olsztyn 1998.

Lipski L., Paryż ze złota. Teksty rozproszone, Izabelin 2002.

Lipski L., Piotruś, Olsztyn 1995.

Lipski L., Życiorys [w:] Materiały redakcyjne, korespondencja i hasła do „Słownika Emigracji”. Hasło: Leo Lipski-Lipschuetz, ILK SE 01 Lipski, Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.

Lipszyc A., Czas wiersza. Paul Celan i teologie literackie, Kraków–Budapeszt 2015.

Lipszyc A., Czerwone listy. Frankistowskie eseje o literaturze polskiej, Kraków 2018.

List Jerzego Giedroycia do Łucji Gliksman z 7.07.1997 r., Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.

Listy Leo Lipskiego do Jerzego Giedroycia [w:] L. Lipski, Listy do redakcji, ILK KOR RED Lipschutz L, Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.

Maciejko P., Wieloplemienny tłum. Jakub Frank i ruch frankistowski, 1755–1816, przeł. J. Chmielewski, Gdańsk 2014.

Michera W., Piękna jako bestia. Przyczynek do teorii obrazu, Warszawa 2010.  O’Connor G., Universal Father. A Life of Pope John Paul II, London 2005.

Sadzik P., Wykoleić język, wykoleić historię. „Anarchiwum” Leopolda Buczkowskiego, „Konteksty” 2015, nr 3 (310).

Sheehan J., Enlightenment Details. Theology, Natural History, and the Letter h, „Representations” 1998, Winter, no. 61.

Shell M., Stutter, Cambridge–Massachusetts–London 2005.

Taylor M.L., The Theological and the Political. On the Weight of the World, Minneapolis 2011.

Vries H. de, Minimal Theologies. Critiques of Secular Reason in Theodor W. Adorno and Emmanuel Levinas, transl. G. Hale, Baltimore–London 2005.

Wachtel N., La foi du souvenir. Labyrinthes marranes, Paris 2001.

Wierzejska J., Retoryczna interpretacja autobiograficzna na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego, Warszawa 2012.

Zając A., Do-świadczenie anomiczne. Święty Paweł Leo Lipskiego [w:] Imiona anomii. Literatura wobec doświadczenia stanu wyjątkowego, red. P. Sadzik, Warszawa 2019 .

Żurek S.J., Podwójny Mesjasz. O możliwościach interpretacyjnych „Piotrusia” Leo Lipskiego w kontekście tradycji i teologii żydowskiej, „Podteksty” 2008, nr 1 (11).

Information

Information: Wielogłos, 2019, Issue 2 (40) 2019: Teologie literackie, pp. 57 - 84

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna w „Piotrusiu” Leo Lipskiego

English:

Diminutive Stutter. Aphatic Theology in „Piotruś” of Leo Lipski

Authors

https://orcid.org/0000-0002-7897-7992

Piotr Sadzik
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0002-7897-7992 Orcid
All publications →

University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland

Published at: 08.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Piotr Sadzik (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish