Dlaczego nie powstanie historia literatury polskiej ostatnich trzydziestu lat?

Andrzej  Niewiadomski

Titles

Abstract

Why the History of Polish Literature of the Last Thirty Years Will Never be Written

The article deals with attempts by literary critics and literary historians to order Polish iterature of the last thirty years. It points to the low operational value of the categories and terms used by researchers when trying to define the most important features of literature of that period. Periodization that pinpoints the literary breakthrough to the year 1989 cannot be such a sorting order, nor can it be the category of literary generation or the distinction between modernist and postmodern literature in Poland. An attempt to create the history of literature on the thirtieth anniversary of the political breakthrough encounters significant difficulties connected mainly with the fact that there is no identifiable closing event for that period. The first steps towards a reliable description should be, although it is a very difficult task, to give up used terminology, diversify research reflection and introduce a broader historical perspective going back beyond 1989.

Why the History of Polish Literature of the Last Thirty Years Will Never Be Written?

The article deals with attempts by literary critics and literary historians to order Polish literature of the last thirty years. It points to the low operational value of the categories and terms used by researchers when trying to define the most important features of literature of that period. Periodization that pinpoints the literary breakthrough to the year 1989 cannot be such a sorting order, nor can it be the category of literary generation or the distinction between modernist and postmodern literature in Poland. An attempt to create the history of literature on the thirtieth anniversary of the political breakthrough encounters significant difficulties connected mainly with the fact that there is no identifiable closing event for that period. The first steps towards a reliable description should be, although it is a very difficult task, to give up used terminology, diversify research reflection and introduce a broader historical perspective going back beyond 1989.

Keywords

lliteratura najnowsza, modernizm, postmodernizm, pokolenie literackie, przełom w literaturze, periodyzacja, krytyka literacka; recent literature, modernism, postmodernism, literary generation, breakthrough in literature, periodization, literary criticism

recent literature, modernism, postmodernism, literary generation, breakthrough in literature, periodization, literary criticism

References

Artwińska A., Fidelis M., Mrozik A., Zawadzka A., Pożytki z „pokolenia”. Dyskusja o „pokoleniu” jako kategorii analitycznej, „Teksty Drugie” 2016, nr 1.

Bolecki W., Polowanie na postmodernistów (w Polsce), Kraków 1999.

Była sobie krytyka. Wybór tekstów z lat dziewięćdziesiątych i pierwszych, oprac. i wstęp D. Nowacki, K. Uniłowski, Katowice 2003.

Czapliński P., Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa

2009.

Czapliński P., Resztki nowoczesności. Dwa studia o literaturze i życiu, Kraków 2011.

Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976–1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 2000.

Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989–2009. Idee, ideologie, metodologie, red. A. Galant, I. Iwasiów, Szczecin 2008.

Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989–2009, t. 1, cz. 1: Życie literackie po roku 1989, red. D. Nowacki, K. Uniłowski, Katowice 2010.

Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989–2009, t. 1, cz. 2: Życie literackie po roku 1989, red. D. Nowacki, K. Uniłowski, Katowice 2011.

Kaczmarski P., Koronkiewicz M., Zebrało się śliny, Stronie Śląskie 2006.

Kaliszuk P., Wyczerpywanie i odnowa. „Nowa” polska proza lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych wobec późnej nowoczesności, Lublin 2019.

Kisiel M., Jak możliwa jest synteza literatury polskiej po 1989 roku? [w:] Inna literatura. Dwudziestolecie 1989–2009, t. 1, red. Z. Andres, J. Pasterski, Rzeszów 2010.

Klejnocki J., Sosnowski J., Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „bruLionu” 1986–1996, Warszawa 1996.

Kopciński J., Przejście. Dramaturgia końca XX wieku [w:] Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia, wybór i wstęp J. Kopciński, Warszawa 2012.

Marecki P., Stokfiszewski I., Witkowski M., Tekstylia. O rocznikach siedemdziesiątych, Kraków 2002.

Nasiłowska A., Literatura okresu przejściowego 1976–1996, Warszawa 2006.

Niewiadomski A., Dwudziestolecie versus dwudziestolecie. O przypadkach poezji najnowszej z perspektywy historyka literatury, „Teksty Drugie” 2013, nr 3.

Niewiadomski A., Julian Kornhauser czy Frank O’Hara? Kilka uwag o prekursorstwie i „postmodernizmie” [w:] Rzeczy do nazwania. Wokół Kornhausera, red. A. Gleń, J. Kornhauser, Poznań 2016.

Niewiadomski A., Osiemdziesiąt. Studium o poezji „przełomów”, Lublin 2020.

Niewiadomski A., Światy z jawnych słów i kwiatów ukrytych. O refleksji metapoetyckiej w nowoczesnej poezji polskiej, Lublin 2010.

Nowe dwudziestolecie. 1989–2009. Rozpoznania – hierarchie – perspektywy, red. H. Gosk, Warszawa 2010.

Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989–2009, red. P. Śliwiński, Poznań 2011.

Orska J., Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989–2006, Kraków 2006.

Orska J., Republika poetów. Poetyckość i polityczność w krytycznej praktyce, Kraków 2013.

Śliwiński P., Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej, Kraków 2002.

Świeściak A., Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku, Kraków 2011.

Uniłowski K., Granice nowoczesności. Polska proza i wyczerpanie modernizmu, Katowice 2006.

Uniłowski K., Polska proza innowacyjna w perspektywie postmodernizmu, Katowice 1999.

Uniłowski K., Skądinąd, Bytom 1998.

Walas T., Czy jest możliwa inna historia literatury, Kraków 1993.

Wyka K., Pokolenia literackie, Kraków 1977.

Zadura B., Wiersze wybrane, Poznań 2011.

Information

Information: Wielogłos, 2020, Issue 1 (43) 2020: Trzydziestoletnia 1989-2019, pp. 5 - 22

DOI: https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.002.12150

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Dlaczego nie powstanie historia literatury polskiej ostatnich trzydziestu lat?

English:

Why the History of Polish Literature of the Last Thirty Years Will Never Be Written?

Authors

Andrzej Niewiadomski

https://orcid.org/0000-0002-3896-5153

Maria Curie Skłodowska University, Lublin
Poland

Published at: 04.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Andrzej Niewiadomski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1371

Number of downloads: 1368

<div id="cke_pastebin"> Why the History of Polish Literature of the Last Thirty Years Will Never Be Written?</div>

Pobierz pełny tekst

Titles

Abstract

Keywords

References

Information

Authors