Synodality and primacy as a challenge in catholicorthodox ecumenical dialogue
Choose format
RIS BIB ENDNOTESynodalność i prymat jako wyzwanie w ekumenicznym dialogu katolicko-prawosławnym
Publication date: 06.2022
Sympozjum , 2022 - Volume XXVI, Issue 1 (42) , pp. 91-122
https://doi.org/10.4467/25443283SYM.22.006.15820Authors
Synodalność i prymat jako wyzwanie w ekumenicznym dialogu katolicko-prawosławnym
W ostatnich dziesięcioleciach w dialogach ekumenicznych coraz częściej pojawia się temat relacji pomiędzy prymatem a synodalnością. Dotyczy to przede wszystkim oficjalnego dialogu katolicko-prawosławnego, który od pierwszego dokumentu, przyjętego w Monachium w 1982 roku, aż po ostatnie dokumenty z Rawenny (2007 rok) i Chieti (2016 rok) podejmuje kwestie dotyczące prymatu i synodalności w kontekście eklezjologii eucharystycznej. Ważnym dokumentem dotyczącym tych samych treści jest studium Grupy Roboczej św. Ireneusza opublikowane w 2018 roku. Celem artykułu Synodalność i prymat jako wyzwanie w ekumenicznym dialogu katolicko-prawosławnym jest ukazanie rozwoju myśli synodalnej i prymacjalnej w pracach Międzynarodowej Komisji Mieszanej do Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym oraz oceny stanu synodalności w Kościołach prawosławnych z punktu widzenia teologii wschodniej, jak również prezentacja dokumentu opracowanego przez Grupę Roboczą św. Ireneusza, który ma ambicję wnieść swój wkład w oficjalny dialog katolicko-prawosławny. Zauważalny impas w dialogu wynika – zdaniem autora artykułu – w dużej mierze z eklezjologii sprowadzającej Kościół do poziomu lokalnego, etnofiletyzmu prawosławnego, rywalizacji o pierwszeństwo w świecie prawosławnym pomiędzy patriarchatami moskiewskim i konstantynopolitańskim oraz negowania, również przez wielu teologów katolickich, prawomocności rozwoju prymatu biskupa Rzymu w pierwszym, a zwłaszcza w drugim tysiącleciu.
Anglican-Roman Catholic International Commission, Walking Together on the Way – Learning to Be the Church – Local, Regional, Universal. An Agreed Statement of the Third Anglican – Roman Catholic International Commission (ARCIC III), Erfurt 2017, https://www.anglicancommunion.org/media/344839/walking-together-on-the-way-spck-2018.pdf (odczyt z dn. 03.03.2022 r.).
Bujak J., Dialog katolicko-prawosławny w latach 2005-2015, Szczecin 2016.
Bujak J., Jedność na nowo odkrywana. Dialog katolicko-prawosławny w latach 1958-2000, Poznań 2001.
Bujak J., Nauczanie papieża Franciszka o synodalności w kontekście współczesnej refleksji teologicznej i ekumenicznej, „Collectanea Theologica” 1(91) (2021), s. 51-76.
Coda P., Scambio di doni: Chiesa cattolica e Chiese orientali. Il significato strategico del Documento di Ravenna, w: A. Spadaro, C. M. Galli (red.), La riforma e le riforme nella Chiesa, Brescia 2016, s. 393-421.
Commissione Teologica Internazionale, La Sinodalita nella vita e nella missione della Chiesa, Citta del Vaticano 2018, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/cti_documents/rc_cti_20180302_sinodalita_it.html (odczyt z dn. 28.02.2022 r.).
Dall’Osto A., Sinodalita e primato, http://www.settimananews.it/ecumenismo-dialogo/sinodalita-e-primato (odczyt z dn. 01.03.2022 r.).
Franciszek, Adhortacja Evangelii gaudium, Rzym 2013.
Franciszek, „Synodalność” konstytutywnym wymiarem Kościoła. Przemówienie Papieża Franciszka podczas uroczystości upamiętniającej 50. Rocznicę ustanowienia Synodu Biskupów, „L’Osservatore Romano” 11(2015), s. 4-8.
Kałużny T., Kościół prawosławny na drodze do Świętego i Wielkiego Soboru, w: T. Kałużny, Z. J. Kijas (red.), Przed Soborem Wszechprawosławnym, Kraków 2016, s. 119-149.
Kałużny T., Spór o pierwszeństwo w prawosławiu. Kontrowersyjny dokument Patriarchatu Moskiewskiego w sprawie prymatu w Kościele, „Studia Oecumenica” 16 (2016), s. 97-111.
Kałużny T., Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego, „Studia Oecumenica” 20(2020), s. 197-231.
Koch K., Camminare insieme sulla stessa via, la sinodalita da un punto di vista ecumenico, https://www.vaticannews.va/it/vaticano/news/2021-01/ecumenismo-chiesa-kock-vaticano-anniversario.html (odczyt z dn. 28.02.2022 r.).
Koch K., Synod to nie parlament, „Niedziela” 10.02.2021, https://www.niedziela.pl/artykul/64674/Kard-Koch-synod-to-nie-parlament (odczyt z dn. 03.03.2022 r.).
Komisja „Wiara i Ustrój” Światowej Rady Kościołów, Ku wspólnej wizji Kościoła, tłum. M. Składanowski, „Studia Oecumenica” 14(2014), s. 345-405.
Kuźma A., Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja Afanasjewa, „Studia Oecumenica” 18(2018), s. 161-184.
Kuźma A., Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie w 2016 r. i jego ustalenia, „Elpis” 20 (2018), s. 165-179.
Ławreszuk M., Prawosławie wobec problemu etnofiletyzmu, „Elpis” 19-20(11) (2009), s. 73-102.
Międzynarodowa Komisja Mieszana do Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Eklezjologiczne i kanoniczne konsekwencje sakramentalnej natury Kościoła. Communio, soborowość i autorytet, Rawenna, 13 października 2007 roku, tłum. R. Kupiszewski, „Sympozjum” 1(2012), s. 117-132.
Międzynarodowa Komisja Mieszana do Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Konsekwencje eklezjologiczne i kanoniczne sakramentalnej natury Kościoła. Eklezjalna komunia, koncyliarność i autorytet. Wspólna Międzynarodowa Komisja dla Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Rawenna, 13 października 2007, tłum. K. Karski, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” 1-2(2013), s. 39-54.
Międzynarodowa Komisja Mieszana do Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Misterium Kościoła i Eucharystii w świetle tajemnicy Trójcy Świętej (Monachium 1982), w: W. Hryniewicz, Kościoły siostrzane: dialog katolicko-prawosławny 1980-1991, Warszawa 1993, s. 35-44.
Międzynarodowa Komisja Mieszana do Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Sakrament kapłaństwa w sakramentalnej strukturze Kościoła, w: W. Hryniewicz, Kościoły siostrzane: dialog katolicko-prawosławny 1980-1991, Warszawa 1993, s. 56-66.
Moga I., Die Studie des Irenäuskreises aus orthodoxer Perspektive, „Catholica” 2(73) (2019), s. 94-108.
Moskałyk J., Autokefalia prawosławia ukraińskiego wbrew prawosławiu rosyjskiemu, „Studia Oecumenica” 19(2019), s. 167-178.
Oeldemann J., Im Dienst an der Gemeinschaft. Einfürung in die Studie des Gemeinsamen orthodox-katholisch Arbeitskreises St. Irenäus über Primat und Synodalität, „Catholica” 2(73) (2019), s. 84-85.
Paprocki H., Prawosławne rozumienie związku Eucharystii z Kościołem, „Sympozjum” 1(20) (2011), s. 49-59.
Patriarcha Bartłomiej przeciwny spotkaniu w Jordanii, https://www.polskieradio.pl/196/3534/Artykul/2437417,Patriarcha-Bartlomiej-przeciwnyspotkaniu-w-Jordanii (odczyt z dn. 23.02.2022 r.).
Pottmeyer H. J., Die Studie des Irenäuskreises aus katholischer Perspektive, „Catholica” 2(73) (2019), s. 109-117.
Raport luterańsko-rzymskokatolickiej Komisji Studiów „Ewangelia a Kościół” (1972) (Raport z Malty), w: K. Karski, S. C. Napiórkowski (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Lublin 2003, s. 39-67.
Serving Communion. Re-thinking the Relationship between Primacy and Synodality. A Study by the Saint Irenaeus Joint Orthodox-Catholic Working Group, Graz 2018.
Spadaro A., Intervista a papa Francesco, „La Civilta Cattolica” 3(3918) (2013), s. 449-477.
Svatoň R., Synodality: The Ecumenical Journey of the Church, „Acta Missiologica” 1(14) (2020), s. 170-175.
Vletsis A., Synodalität und Autokephalie: ein unmöglicher Spagat? Die Krise der Synodalität in der Orthodoxen Kirche und die Rolle ihrer Autokephalie-Strukturen, „Catholica” 2(74) (2020), s. 141-158.
Vletsis A., Wer ist der Erste in der Orthodoxie? Das Ringen der Orthodoxen Kirchen um die Gestaltung einer panorthodoxen Rangsordnung, „Una Sancta” 1(2011), s. 2-4.
Wspólna Międzynarodowa Komisja dla Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołem Prawosławnym, Synodalność i prymat podczas pierwszego tysiąclecia: ku wspólnemu rozumieniu w służbie jedności, Chieti, 21 września 2016, tłum. E. Sojka, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” 2(83) (2018), s. 122-129.
Information: Sympozjum , 2022 - Volume XXVI, Issue 1 (42) , pp. 91-122
Article type: Original article
Titles:
Synodalność i prymat jako wyzwanie w ekumenicznym dialogu katolicko-prawosławnym
Synodality and primacy as a challenge in catholicorthodox ecumenical dialogue
Faculty of Theology, University of Szczecin,
Szczecin University
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Poland
Published at: 06.2022
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 702
Number of downloads: 464