FAQ

Kołysanie, obrzędowe huśtanie się jako symboliczne reprezentacje ruchu wahadłowego (w świetle kognitywnych badań polskiego i wschodniosłowiańskiego folkloru)

Publication date: 2022

Studia Religiologica, 2022, Volume 55 Issue 1, pp. 1 - 15

https://doi.org/10.4467/20844077SR.22.001.16555

Authors

,
Bożena Józefów-Czerwińska
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
https://orcid.org/0000-0001-6564-1755 Orcid
All publications →
,
Ewa Masłowska
Institute of Slavic Studies. Polish Academy of Sciences, Warsaw, ul. Bartoszewicza 1b m. 17 00-337 (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-3178-5977 Orcid
All publications →
Irena Shved
A.S. Pushkin Brest State University
https://orcid.org/0000-0002-9225-2031 Orcid
All publications →

Titles

Kołysanie, obrzędowe huśtanie się jako symboliczne reprezentacje ruchu wahadłowego (w świetle kognitywnych badań polskiego i wschodniosłowiańskiego folkloru)

Abstract

Symbolic Representations of the Pendulum Movement (in Polish and East Slavic Folklore and Traditional Culture)

This article is devoted to the symbolic representation of the pendulum movement, such as rocking, swaying and swinging. The research covered Polish and East Slavic  folklore, ethnographic and linguistic material. The analysis aims to reach the conceptual basis of pendulum motion developed from the physical experience of movement and related events such as magical practices and rituals. To interpret the material, pre-linguistic conceptual schemas and narrative study, it uses tools to reconstruct the procedures of rites de passage. Examining the contexts and associations accompanying the magical activities of pendulum motion led to the disclosure of archaic beliefs that go back to the myth of creation. The broad spectrum of issues related to the performative power of rocking, swaying and swinging allowed us to present an embodied conceptualisation of the primary movement experience as the universal model of cosmic rhythms.

References

Agapkina T.A., Kontsept dvizheniya v obryadovoy mifologii na materiale vesennego kalendarnogo tsikla, [w:] Kontsept dvizheniya v yazyke i kul’ture, T.A. Agapkina (red.), Moskva 1996, s. 213–254.

Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1927.

Bystroń J.S., Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzinami dziecka, Kraków 1916.

Campbell J., Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, oprac. B.S. Flowers, przeł. I. Kania, Kraków 1994.

Čepienė I., Historia litewskiej kultury etnicznej, Šviesa 2000.

Drożdż A., Kołysanie diabła… Zwyczaje wierzeniowe jako przykład niematerialnego dziedzictwa kulturowego, „Nauka” 2013, nr 1, s. 129–148.

Dworakowski S., Kultura społeczna ludu wiejskiego na Mazowszu nad Narwią, cz. 1: Zwyczaje doroczne i gospodarskie, Warszawa 1964.

Edsman C.M., Från silverfisken i Skaga till träguden i Silbojokk. Studies in Folklore, Uppsala 1996.

Eliade M., Traktat o historii religii, przeł. J. Wierusz-Kowalski, Warszawa 2000.

Filar D., Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Lublin 2013.

Frasunkiewicz D., SpołecznośćBiałorusinów polskich. Integracja czy dezintegracja?, [w:] Kultura muzyczna mniejszości narodowych w Polsce: Litwini, Białorusini, Ukraińcy, S. Żerańska-Kominek (red.), Warszawa 1990.

Gołębiewska-Suchorska A., Dziewczęprzędzie, Pan Bóg nitki daje. O spójności ludowej wizji świata, Bydgoszcz 2011.

Johnson M., The Body in the Mind. The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason, Chicago–London 1990.

Józefów-Czerwińska B., Zabobonem nazwano… O wierzeniach, wartościach i dawnych przekonaniach mieszkańców polsko-białoruskiego pogranicza w ich związkach z przeszłością, Warszawa 2017.

Józefów-Czerwińska B., Podania na tle analiz dawnych sposobów percepcji świata, [w:] Historia ze wspomnienia utkana… O dawnej codzienności, dziedzictwie kulturowym mieszkańców gminy Karniewo, B. Józefów-Czerwińska, R. Lolo (red.), Pułtusk 2021.

Juzala G., Z badańnad życzącymi kolędami wielkanocnymi w Polsce i na Litwie, [w:] Traditional Musical Cultures in Central-Eastern Europe: Ecclesiastical and folk transmission, P. Dahlig, J. Comber (red.), Warszawa 2009, s. 136–140.

Kabakova G.I., Antropologiya zhenskogo tela v slavyanskoy traditsii, Moskva 2001.

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 2002.

Kotula F., Znaki przeszłości, wprowadzenie C. Hernas, Warszawa 1976.

Kovachev Y., Narodna astronomiya i meteorologiya, „Sbornik za narodni umotvoreniya. Nauka i knizhnina” 1914, nr 30, s. 1–85.

Krzeszowski T., Parametr aksjologiczny w przedpojęciowych schematach wyobrażeniowych, „Etnolingwistyka” 1994, nr 6, s. 29–51.

Krzeszowski T., Aksjologiczne aspekty semantyki językoznawczej, Toruń 1999.

Leach E., Two Essays Concerning the Symbolic Representation of Time, [w:] Rethinking Anthropology, E. Leach (red.), London 1961, s. 124–136.

Libura A., Wyobraźnia w języku. Leksykalne korelaty schematów wyobrażeniowych CENTRUM – PERYFERIE i SIŁY, Wrocław 2000.

Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994.

Majerczyk D., Obrzędy rodzinne, [w:] Kultura ludowa Górali Kliszczackich, K. Ceklarz, J. Masłowiec (red.), Kraków 2015, s. 337–404.

Marczewska M., Drzewa w języku i w kulturze, Kielce 2002.

Masłowska E., Dziad i baba – strażnicy duszy w języku i polskiej kulturze tradycyjnej, [w:] Antropologiczno-językowe wizerunki duszy w perspektywie międzykulturowej, t. 1: Dusza w oczach świata, E. Masłowska, D. Pazio-Wlazłowska (red.), Warszawa 2016, s. 467–486.

Masłowska E.,, Mediating the Otherworld in Polish Folklore. A Cognitive Linguistic Perspective, przeł. M. Fengler, P. Styk, Berlin 2020.

Mikhaylova T.A., Podmenyshi i kak s nimi borotsya?, [w:] Folklor i deystvitelnost. Kirpichiki. Folkloristika i kulturnaya antropologiya segodnya, S. Yur’yevich (red.), Moskva 2008, s. 104–113.

Pastusiak K., Pogranicze polsko-białorusko-ukraińskie w świetle danych językowych i etnograficznych na podstawie nazw roślin, Warszawa 2007.

Pavlova M.R., Tolstoy N.I., Bereteno, [w:] Slavyanskiye drevnosti: etnolingvisticheskiy slovar, N.I. Tolstoy (red.), t. 1, Moskva 1995, s. 340–341.

Radanova N., Životot i deloto na braḱata Miladinovci: naučen sobir po povod 120-godini od smrtta, Skopje 1984, http://eprints.nbu.bg/3030/1/Slanchova%20nevesta.pdf [dostęp: 22.05.2021].

Rybarczyk-Dyjewska J., Język jako narzędzie magii. Na przykładzie zaklęćrosyjskich, Kraków 2013.

Seweryn T., Zabawki ludowe jako odbicie zwyczajów, „Polska Sztuka Ludowa” 1957, nr 11, s. 3–20.

Sharapov V.E., Nesanelis D.A., Theme of Swingingin Shamanism and Folk Culture, „Elektroloristi” 1997, nr 2/4, http://cc.joensuu.fi/~loristi/2_97/sha297.html [dostęp: 12.07.2020].

Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1: Kosmos. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, J. Bartmiński (red.), Lublin 1996.

Szyjewski A., Etnologia Religii, Kraków 2018.

Szymańska J., Podlaskie pieśni włóczebne, „Etnolingwistyka” 1992, nr 5, s. 97–136.

Tomicki R., Słowiański mit Kosmogoniczny, „Etnografia Polska” 1986, nr 20, s. 47–99.

Valodzina T.V., Narodnaja miedycyna: rytuaĺna-mahičnaja praktyka, Minsk 2007.

Valodzina T.V., Dučyc L., Zajkoŭski E., Mifalohija bielausaŭ: encyklapiedyčny sloŭnik, [w:] Mifalohija bielarusaŭ: encyklapiedyčny sloŭnik, T. Valodzina, S. Sańko (red.), Mińsk 2011.

Winogradova L.N., Podmenysh, [w:] Slavyanskiye drevnosti: etnolingvisticheskiy slovar, S.M. Tolstaya (red.), Moskva 2009, s. 98–103.

Information

Information: Studia Religiologica, 2022, Volume 55 Issue 1, pp. 1 - 15

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Kołysanie, obrzędowe huśtanie się jako symboliczne reprezentacje ruchu wahadłowego (w świetle kognitywnych badań polskiego i wschodniosłowiańskiego folkloru)

English:
Symbolic Representations of the Pendulum Movement (in Polish and East Slavic Folklore and Traditional Culture)

Authors

https://orcid.org/0000-0001-6564-1755

Bożena Józefów-Czerwińska
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
https://orcid.org/0000-0001-6564-1755 Orcid
All publications →

Akademia Finansów i Biznesu Vistula

https://orcid.org/0000-0002-3178-5977

Ewa Masłowska
Institute of Slavic Studies. Polish Academy of Sciences, Warsaw, ul. Bartoszewicza 1b m. 17 00-337 (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-3178-5977 Orcid
All publications →

Institute of Slavic Studies. Polish Academy of Sciences, Warsaw, ul. Bartoszewicza 1b m. 17 00-337 (Poland)

https://orcid.org/0000-0002-9225-2031

Irena Shved
A.S. Pushkin Brest State University
https://orcid.org/0000-0002-9225-2031 Orcid
All publications →

A.S. Pushkin Brest State University

Published at: 2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Bożena Józefów-Czerwińska (Author) - 33.33%
Ewa Masłowska (Author) - 33.33%
Irena Shved (Author) - 33.33%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish