FAQ

Początki badań prasoznawczych pod zaborami i w Polsce odrodzonej: tropy galicyjskie i krakowskie

Publication date: 2019

Central European and Balkan Studies, 2019, Tom XXVIII, pp. 17 - 28

https://doi.org/10.4467/2543733XSSB.19.002.11401

Authors

Ryszard Filas
Institute of Journalism and Social Communication of the Jagiellonian University, prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-9914-851X Orcid
All publications →

Titles

Początki badań prasoznawczych pod zaborami i w Polsce odrodzonej: tropy galicyjskie i krakowskie

Abstract

The Beginnings of Press Studies During the Partitions and in the Reborn Poland: Galician and Krakow tropes

The article is of a review nature. It deals with the beginnings of press studies and the gradual crystallization of press studies as a scientific discipline in Poland, conducted or published mainly, though not exclusively in the areas of Galicia and Małopolska.

The author recalls – behind the works of Sylwester Dziki – pioneering research conducted in the Lviv and Krakow centers in the nineteenth century by several generations of professional bibliographers and historians (such as J.S. Bandtkie, K.J.T. Estreicher) and amateur enthusiasts (such as A. Chłędowski, K. Szajnocha, S.J.N. Czarnowski). At the beginning of the twentieth century, they took the form of broader organizational activities (S. Gorski, S.T. Jarkowski), in particular related to the implementation of the ideas adopted at the Krakow Congress of Journalists (1911) and implemented gradually after regaining independence, mainly by Jarkowski and his colleagues. The article shows the process of the institutionalization of Polish press studies in the dimension of journalistic education (especially at the academic level), the development of journalism integrating press researchers, and finally – a long-term fight for the establishment of a center researching the press. 

These three ideas materialized partly in the interwar period through the activities of, among others, the Academy of Journalism in Warsaw (1927–1939). However, they developed in a more mature form only after the Second World War, with the establishment of the Polish Institute of Social Sciences and the “Press Poland” industry monthly. In the following years, journalism studies at the University of Warsaw and Jagiellonian University as well as scientific journals like “the Press Studies Quarterly” (the body of the Press Research Institute in Warsaw) and “the Contemporary and Early Press” (related to the Press Research Centre in Krakow) were established. 

References

Czajkowska M., Stanisław Teofil Jarkowski. Bibliografia prac S. Jarkowskiego w układzie chronologicznym, „Prasa Współczesna i Dawna” 1958, nr 4, s. 113–121.

Czajkowska M., Wspomnienia o Stanisławie Jarkowskim, profesorze Wyższej Szkoły Dziennikarskiej w Warszawie, „Zeszyty Prasoznawcze” 1968, nr 3, s. 74–80.

Dubiel P., Goban­Klas T., Pisarek W., Prasoznawstwo polskie tradycje, dorobek, perspektywy, „Zeszyty Prasoznawcze 1974, nr 3, s. 5–16.

Dziki S., Stanisław J. Czarnowski [1847–1929] prekursor badań  prasoznawczych, sprawozdania Komisji Naukowych PAN. Oddział w Krakowie 1979, T. 23 [cz.] 1 [druk.:] 1981, s. 91.

Dziki S., Badania nad prasą w Polsce. Hasło w: Encyklopedia wiedzy o prasie (pod red. Juliana Maślanki), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976, s. 27–31.

Dziki S., Z dziejów polskiego czasopiśmiennictwa prasoznawczego, „Zeszyty Prasoznawcze” 1988, nr 2, s. 5–16.

Dziki S., U narodzin polskiego szkolnictwa dziennikarskiego, „Zeszyty Prasoznawcze” 2010, nr 3–4, s. 161–173.

Filas R., Płaneta P., Zeszyty Prasoznawcze (1958–2013). An outline of the structure, content and social features of the quarterly, „Central European Journal of Communication”, Volume 7, No 1 (12), Spring 2014, s. 119–135.

Garlicka A., Rozwój badań nad historią prasy polskiej, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1962, t. I, s. 7–48.

Kafel M., Z historii badań nad prasą w Polsce, „Zeszyty Prasoznawcze” 1963, nr 1–2, s. 3–24.

Kafel M., Szkoły dziennikarskie i ośrodki badań nad prasą, „Zeszyty Prasoznawcze” 1964, nr 3, s. 153–175.

Kafel M., Prasoznawstwo. Wstęp do problematyki, PWN, Warszawa 1966

Lechicki C., Pierwszy zjazd dziennikarzy polskich w Krakowie 1868 r., „Prasa Współczesna i Dawna’ 1958, nr 2, s. 141–143.

Lechicki C., Najstarsze organizacje dziennikarskie, „Zeszyty Prasoznawcze 1967, nr 2, s. 86–93.

Marylska R., Pierwsze próby organizacji badań prasoznawczych w okresie 1918–1939, „Kwartalnik Prasoznawczy” 1958, nr 1–2, s. 108–112.

Pisarek W., Polish media studies between past and future. The role of the Press Research Centre (OBP) in Cracow, „Central European Journal of Communication”, Volume 7, No 1 (12), Spring 2014, s. 136–150.

Pisarek W., Pierwsze polskie książki o języku prasy, „Zeszyty Prasoznawcze” 1963, nr 4, s. 75–84.

Tyrowicz M., Władysław Wolert i jego poglądy na dzieje prasy, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1980, R. XIX, z. 1, s. 5–18.

Information

Information: Central European and Balkan Studies, 2019, Tom XXVIII, pp. 17 - 28

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Początki badań prasoznawczych pod zaborami i w Polsce odrodzonej: tropy galicyjskie i krakowskie

English:
The Beginnings of Press Studies During the Partitions and in the Reborn Poland: Galician and Krakow tropes

Authors

https://orcid.org/0000-0002-9914-851X

Ryszard Filas
Institute of Journalism and Social Communication of the Jagiellonian University, prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-9914-851X Orcid
All publications →

Institute of Journalism and Social Communication of the Jagiellonian University, prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków

Published at: 2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Ryszard Filas (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish