Szlaki migracyjne z terenów obecnego województwa podlaskiego prowadzą za ocean i do krajów europejskich, w tym za wschodnią granicę kraju. W tekście zostały zaprezentowane najważniejsze wyniki badania retrospektywnego z mieszkańcami województwa podlaskiego, którzy w latach 80. XX wieku podejmowali migracje zagraniczne. Celem badania było uzupełnienie stanu wiedzy na temat przemieszczeń międzynarodowych z regionu, pogłębienie ich charakterystyki, ale też spojrzenie na ich konsekwencje w perspektywie długoterminowej. W badaniu zastosowano metodę ilościową i jakościową. Uczestnikami byli mieszkańcy województwa, którzy w latach 1980 doświadczyli migracji bezpośrednio – jako migranci lub pośrednio – jako członkowie rodziny migranta. Wyniki uzyskane w grupie migrantów są omówione w tekście. Oprócz wskazania głównych kierunków i celów migracji zagranicznych, wyniki badania pozwoliły ustalić, że w badanym okresie 7 na 10 badanych osób miało bezpośrednie doświadczenia migracji zagranicznej, oraz potwierdzić dotychczasowe założenia o dominacji migracji czasowych nad długoterminowymi w badanym okresie. Do ważnych wniosków należy ten, że migracje lat 1980 z województwa podlaskiego, mimo że nie przełożyły się wyraźnie na ekonomiczny rozwój miejscowości wysyłających, poprzez możliwość doświadczania innej rzeczywistości, tak za zachodnią, jak i za wschodnią granicą Polski, wzbudzały w migrantach pragnienie i gotowość do zmiany.

Migration routes from the present Podlaskie region lead to North America and European countries, including those beyond the country’s eastern border. The text presents the most important results of the retrospective study with the inhabitants of the region who migrated internationally in the 1980s. The aim of the study was to add to the present knowledge on international migration from this area and complement its characteristics, as well as to see its results from the long-term perspective. In the study quantitative and qualitative methods were applied. The participants were the inhabitants of the Podlaskie region who in the 1980s experienced migration directly – as migrants, or indirectly – as members of migrants’ families. Results for the migrants are discussed in the text. In addition to indicating the main directions and goals of the international migration, the findings of the study allowed the author to establish that in the analyzed period 7 out of 10 respondents directly experienced international migration, and to confirm the existing assumptions about the domination of temporary over long-term migration at that time. The conclusions are also that migration of the 1980s from the Podlaskie region did not effectively translate into economic development of the region, nevertheless, the possibility of experiencing different realities in the countries beyond the western as well as the eastern Polish borders aroused in the migrants desire and readiness for change.

Keywords: the Podlaskie region, trade migrations, remittance, migration in the 1980s

Migration routes from the present Podlaskie region lead to North America and European countries, including those beyond the country’s eastern border. The text presents the most important results of the retrospective study with the inhabitants of the region who migrated internationally in the 1980s. The aim of the study was to add to the present knowledge on international migration from this area and complement its characteristics, as well as to see its results from the long-term perspective. In the study quantitative and qualitative methods were applied. The participants were the inhabitants of the Podlaskie region who in the 1980s experienced migration directly – as migrants, or indirectly – as members of migrants’ families. Results for the migrants are discussed in the text. In addition to indicating the main directions and goals of the international migration, the findings of the study allowed the author to establish that in the analyzed period 7 out of 10 respondents directly experienced international migration, and to confirm the existing assumptions about the domination of temporary over long-term migration at that time. The conclusions are also that migration of the 1980s from the Podlaskie region did not effectively translate into economic development of the region, nevertheless, the possibility of experiencing different realities in the countries beyond the western as well as the eastern Polish borders aroused in the migrants desire and readiness for change.