Od wielkich odkryć po White Fleet. Diaspora portugalska w świecie i przedemigracyjne kontakty Portugalczyków z Kanadą

Marta  Kijewska-Trembecka

Titles

Od wielkich odkryć po White Fleet. Diaspora portugalska w świecie i przedemigracyjne kontakty Portugalczyków z Kanadą

Abstract

Portugalczycy to bez wątpienia najwięksi w dziejach odkrywcy i podróżnicy. Od XV do XVII wieku panowali na oceanach świata, ale będąc małym krajem bardzo szybko przegrywali walkę o wpływy na większości nowo odkrytych obszarów z mocniejszymi od siebie potęgami europejskimi.
Na przełomie XV/XVI wieku portugalskie żaglowce dotarły do wybrzeży dzisiejszej Brazylii i ta, na ponad trzy wieki, stała się perłą w koronie portugalskich posiadłości zamorskich. Tam też, przez wieki, najczęściej emigrowali Portugalczycy.
Wyjeżdżali oni jednak nie tylko do swoich kolonii. Portugalia prawie nigdy nie była dostatnim krajem dla większości jej mieszkańców. Od końca XIX wieku do lat 90. wieku XX z kraju wyjechało około 4 mln osób. Według statystyk w 2007 roku poza krajem przebywało niemal 5 mln Portugalczyków. Najwięcej w obu Amerykach 2,8 mln, w Europie diaspora portugalska liczyła w 2007 roku niemal 1,6 mln osób.
Portugalczycy nie tylko migrują po świecie, oni są także znakomitymi rybakami, którzy przez ponad 500 lat łowili na Grand Banks, u północno-zachodnich wybrzeży dzisiejszej Kanady. W XX wieku ich obecność na łowiskach wschodniokanadyjskich była zdominowana przez działalność tzw. White Fleet, Frota Branca.

The Portuguese are undoubtedly the greatest explorers and travelers in history. From the 15th to the 17th century, they ruled the world’s oceans, but being a small country they quickly lost their struggle for infl uence in most newly discovered areas to stronger European powers.
At the turn of the 15th and 16th centuries, Portuguese sailing ships reached the coast of today’s Brazil, which for over three centuries became the pearl in the crown of Portuguese overseas possessions for centuries. It was also Brazil where the Portuguese emigrated most often.
However, they were leaving not only to their colonies. Portugal almost never was a prosperous country for most of its inhabitants. In the period of 100 years, from the end of the 19th century to the 1990s, about 4 million people left the country. According to statistics, in 2007, almost 5 million Portuguese lived outside their country. The largest number of them lived in the Americas – 2.8 million, while across Europe the Portuguese Diaspora in 2007 was as large as almost 1.6 million people.
Not only do the Portuguese migrate around the world, but they are also intrepid fishermen who fished for over 500 years on the Grand Banks, on the north-western coast of today’s Canada. In the 20th century, their presence in the East Canadian fisheries was dominated by the so-called White Fleet, Frota Branca

Keywords

Portugalczycy, odkrywcy, emigracja, rybacy, Biała Flota

Portuguese, explorers, emigration, fi shermen, White Fleet

References

Anderson, G. M., Higgs, D. (1976), A Future to Inherit. The Portuguese Communities of Canada, Toronto: McClelland and Stewart

Armando O. M., (2009), Azorean Diaspora and Cultural Retention in Montreal and Toronto, w: Teixeria, da Rosa, 2009, s. 91–108.

Collins P. (2009), Remembering the Portuguese, w: Teixeira, da Rosa, 2009, s. 77–88.

da Rosa V., Teixeira C. (2000), The Portuguese in Canada: from the sea to the city, Toronto: University of Toronto Press.

de Oliveira Marques A. H. (1987), Historia Portugalii, tom I i t. II, Warszawa: PWN.

Harney R. F. (1990), Portygees and Other Caucasians. Portuguese Migrants and Racism of the English-speaking World w: D. Higgs, (ed.), Portuguese Migration in Global Perspective Toronto: The Multicultural History Society of Ontario, s. 113–135.

Hermano S. J. (2000), Krótka historia Portugalii, Kraków: Universitas.

Higgs D. (1982), The Portuguese in Canada, Ottawa: The Canadian Historical Association.

Higgs D. (1990) (ed.), Portuguese Migration in Global Perspective Toronto: The Multicultural

History Society of Ontario

Innis H. A. (1940), The Cod Fisheries: The History of an International Economy, New Haven: Yale University Press.

Marques da Silva, A. J. (2015), The Fable of the Code and the Promised Sea. About Portuguese traditions of bacalhau, w: Temudo Barata, Magalhaes Rocha, 2015, s. 130–144.

Ossowski S. (1984), Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny, w: O ojczyźnie i narodzie, Warszawa: PWN.

Rashdie S. (1991), Imaginary Homelands: Essays and Criticism 1981–1991, London: Granta Books.

Rayburn A. (1994), Naming Canada. Stories about Place Names from Canadian Geographic, Toronto: University of Toronto Press.

Rocha-Trindade M. B. (2009), The Portuguese Diaspora, w: Teixeira C., da Rosa, 2009, s. 18–41.

Teixeira C., da Rosa V. (2009), A historical and Geographical Perspective, w: Teixeitra, da Rosa, 2009, s. 3–17.

Teixeira C., da Rosa V. (2009), The Portuguese in Canada. Diasporic Challenges and Adjustment,

Toronto: University of Toronto Press.

Teixeira C., Murdie R. C. (2009), On the Move. The Portuguese in Toronto, w: Teixeitra, da Rosa, 2009, s. 191–208.

The Canadian Family Tree. Canada’s People, (1979), Don Mills: Multiculturalism Directorate.

Themudo Barata, F., Magalhaes Rocha J., (2015), Conference Proceedings; z konferencji Heritages and Memories from the Sea, Evora, 14–16 January 2015, University of Evora, Electronic edition.

Vaz de Camões L. (1995), Luzytanie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Vieira Nery R. (2015), Historia Fado. Zakrzewo: Replika.

Walaszek A. (2007), Migracje Europejczyków 1650–1914, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Walaszek A. (2013), Dwie europejskie peryferie: porównanie migracji portugalskich i polskich od XVI wieku do Wielkiej Wojny, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, 39(2013), nr 2, s. 15–50.

Evans M. (2009). Declassified MI5 file shows Nazi spy almost changed course of war. (Times On-line, March 3, 2009) (2018-03-05)

„Evening Telegram” (St. John’s), 27 May, 1955 https://www.library.mun.ca/cns/webresources/digitized (2018-03-05)

Strony internetowe

http://observatorioemigracao.pt/Canada

http://www.biographi.ca/en/bio/scolvus_john_1E.htm

http://www.lizbona.msz.gov.pl

http://www.statcan.gc.ca http://www.statistiques.public.lu

http://www.statistiques.public.lu/en/index.html

https://web.archive.org/web/20070208175217/http://www.win.tue.nl/~engels/discovery/ean- nes.html

https://www.iscte-iul.pt/conteudos/research/observatories/1032/observatories

http://observa- torioemigracao.pt/np4EN/paises.html

https://www.portugal.gov.pt/pt/gc21, Ministry of Foreign Affairs, Portugal 2007

https://www.yelp.ca/biz/gaspar-corte-real-monument-st-johns

https://www.youtube.com/watch?v=FW5FGQfdTU4

https://www.youtube.com/watch?v=R4ivTjzhM5Q

https://www.youtube.com/watch?v=-zpMPmhPdWI

Instituto Nacional de Estatistica. Statistics Portugal; https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid= INE&xpgid=ine_base_dados

Information

Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2018 (XLIV), Vol. 167, issue 1, pp. 241 - 257

DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.18.011.8920

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Od wielkich odkryć po White Fleet. Diaspora portugalska w świecie i przedemigracyjne kontakty Portugalczyków z Kanadą

English:

From the Age of Discovery to White Fleet: Portuguese Diaspora in the World and Portuguese Pre-Emigration Contacts with Canada

Authors

Marta Kijewska-Trembecka

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 18.09.2018

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Marta Kijewska-Trembecka (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1355

Number of downloads: 1033

<p> From the Age of Discovery to <em>White Fleet:</em> Portuguese Diaspora in the World and Portuguese Pre-Emigration Contacts with Canada</p>

Pobierz pełny tekst