FAQ

Nomadyzm jako stereotyp? Prace artystów o romskich korzeniach tworzone w odniesieniu

Publication date: 28.08.2024

Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 331 - 343

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.052.19643

Authors

Monika Weychert
SWPS University of Social Sciences and Humanities
https://orcid.org/0000-0003-3941-0800 Orcid
All publications →

Titles

Nomadyzm jako stereotyp? Prace artystów o romskich korzeniach tworzone w odniesieniu

Abstract

W artykule autorka stara się wskazać jak stereotyp „romskiego nomadyzmu” nadal kształtuje obraz współcześnie żyjących osób o romskich korzeniach i wpływa na negację historycznego doświadczenia tego etnosu na rzecz biologizacji jego cech i zachowań. Co ma tak katastrofalne skutki, jak np. odmienne stosowanie przepisów prawa wobec Romów (rozstrzyganie na ich niekorzyść). Artykuł przybliża przykłady biografii aktywistów i artystów romskich i ich migracji podczas wojny na Bałkanach, migracji z okresu przełomu polityczno-gospodarczo-społecznego lat 90. XX w. w Europie, a nawet migracji z czasów zniesienia niewolnictwa Romów na ziemiach dzisiejszej Rumunii i Mołdawii.

References

Download references

A brief overview of art projects on Roma issues which are being carried out in Helsinki or are based there, are documented here. These include the projects of Sakari Tervo and Tatu Engeström, Ivor Stodolsky and Marita Muukkonen, Sami Maalas, Maija Mustonen and Outi Yli-Viikari, Helsinki 2010, pdf, bez numeracji stron, http://raedle-jeremic.net/raedle-jeremic-archive-2014/media/thepullfactor_helsinki_supplement.pdf(data dostępu: 3.05.2023)

Acton T. (2013), Słuchanie ciszy, rejestrowanie nieobecnościRomano Kher. O romskiej sztuce, estetyce i doświadczeniu, tłum. I. Suchan, red. M Weychert Waluszko, Warszawa: Zachęta

Acton T. (1974), Gypsy politics and social change, Routledge – Kegan Paul, Londyn

Demirovski M., Nezdet Mustafa: Portrait of a Romani politician, ERRC, http://www.errc.org/cikk.php?cikk=1244 (data dostępu: 3.05.2023)

Agamben G. (2008), Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, tłum. M. Salwa, Warszawa: Prószyński i S-ka.

Arendt H. (2012), Żyd jako parias: ukryta tradycja, w: Pisma żydowskie, tłum. P. Nowak, Warszawa: Biblioteka Kwartalnika Kronos.

Dosta! Genug! Vorurteile überwinden, Dosta (Roma Campaign)“ (2008). Strasbourg: Council of Europe, http://www.coe.int/t/dg3/romatravellers/source/documents/Toolkit_Dosta_allemand.pdf; częściowo przełożone na angielski: Is this a stereotype? A tool for fighting stereotypes towards Roma, http://www.coe.int/t/dg3/romatravellers/source/documents/toolstereotypesEN.pdf, s. 7 (data dostępu: 3.05.2023).

Dżikija N., Szwedzka policja prowadzi listę Romów jak za czasów Hitlera, dziennik.pl, http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/438990,szwedzka-policja-prowadzi-liste-romow-jakza-czasow-hitlera.html (data dostępu 3.05.2023).

Gmelch S. (1982), Gypsies in British Cities; Problems and Goverment ResponseUrban Anthropology, 11/3–4/.

Fiałkowska K., Garapich M.P., Mirga-Wójtowicz E. (2018), Krytyczna analiza naukowej ciszy, czyli dlaczego Romowie migrują (z naszego pola widzenia), Warszawa: CMR Working Papers No. 108/166, UW (CMR).

Jakimik E.A. (2009), Romowie. Koczownictwo, osiadły tryb życia – wybór, konieczność czy przymus?, Szczecinek: RIH.

Kołaczek M. (2014), Etniczna mobilizacja Romów a Unia Europejska. Polska, Słowacja, Węgry, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Krawczyk D. (2023), „Niech pani torebkę mocniej trzyma, bo tu Cyganie kradną”, „Krytyka Polityczna” https://krytykapolityczna.pl/swiat/ue/niech-pani-torebke-mocniej-trzyma-bo-tu-cyganiekradna/ (data dostępu 3.05.2023).

Levinson M.P., Sparkes A.C. (2004), Gypsy Identity and Orientations to Space, Journal of Contemporary Ethnography, vol. 33, no. 6.

Majewski P. (2010), Amdi Bajram. Studium przypadku romskiego lidera, Studia Romologica 3.

Anna Mikulska, Romowie z Ukrainy traktowani jak uchodźcy drugiej kategorii. „Słyszymy: tych ludzi nie przyjmujemy”, Oko Press https://oko.press/romowie-z-ukrainy-traktowani-jakuchodzcy-drugiej-kategorii-slyszymy-tych-ludzi-nie-przyjmujemy (data dostępu: 3.05.2023).

Mróz L., Tomicki R. (2012), Jak Cyganie świat zdobywali… Kilka uwag, kilka pytań, kilka refleksjiLech Mróz. Nasz profesor, dodatek do „Dialog-Pheniben” 5

Orędzie Ojca Świętego Na 106. Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa-francesco_20200513_world-migrants-day-2020.html (data dostępu: 3.05.2023).

Ostałowska L. (2012), Cygan to Cygan, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Polin – nota prasowa spotkania z Cecilią Woloch – 2015, https://www.polin.pl/pl/wydarzenie/tsigan-the-gypsy-poem-cygan-poemat-romski (data dostępu: 3.05.2023).

Raport. Społeczność Romów Rumuńskich we Wrocławiu (2013), Wrocław: Nomada.

Roma Pregnancy Raphttps://vimeo.com/189499122 (data dostępu: 3.05.2023).

Stop przymusowym powrotom Romów do Kosowahttps://amnesty.org.pl/stop-przymusowym-powrotom-rom%C3%B3w-do-kosowa/2010 (data dostępu: 3.05.2023).

Szewczyk M. (2016), Unia Europejska i Romowie. System wobec kultury etnicznej, Tarnów Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Talewicz-Kwiatkowska J. (2015), Europa nie dla wszystkich? Romscy imigranci w krajach Europy Zachodniej, Antropologia wobec dyskryminacji, red. K. Dąbrowska, M. Grabowska, A. Kościańska, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Talewicz-Kwiatkowska J. (2014), Romscy imigranci z Europy zachodniej – przypadek Włoch i Francji, Przegląd Narodowościowy 3.

Talewicz-Kwiatkowska J. (2013), Romowie – nierozwiązany problem współczesnej Europy?Studia o Romach w Polsce i w Europie, red. P. Borek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.

Talewicz-Kwiatkowska J. (2012a), Programy pomocowe dla Romów. Nadzieja na zmiany czy zmarnowana szansa?Zarządzanie w kulturze. Wybór tekstów, red. E. Kocój, E. Orzechowski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Talewicz-Kwiatkowska J. (2012b), Programy unijne szansą na lepszą przyszłość?, Kwestia romska w polityce państw i w stosunkach międzynarodowych, red. E. Szyszlak, T. Szyszlak, Wrocław: Centrum Badań Partnerstwa Wschodniego, Fundacja Integracji Społecznej Prom.

Várady K., Informacja prasowa dotycząca wystawy Gypsy Warriors w galerii Kai Dikhas w 2013 roku, PM_GYPSY.WARRIORS-Final 02.06.13-1.pdf, dostęp 19.9.2023.

Wat A. (1924), Charlie Chaplin. Pamflet czy omlet?Awangarda, nr 1, s. 2; por.

Strożek P. (2015), Chaplinada w kręgach lewicy literackiej i artystycznej lat 20., Kwartalnik Filmowy, 89–90, s. 206.

Weychert Waluszko M. (2016), Ucząc się od romskiego koczowiska, Studia Romologica 9.

Weychert M. (2019), „Mówiąc własnym głosem”, czyli zerwanie konsensusu, Czas Kultury, wyd. internetowe, https://czaskultury.pl/czytanki/mowiac-wlasnym-glosem-czyli-zerwanie-konsensusu/ data dostępu: 3.05.2023)

Information

Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 331 - 343

Article type: Others – citable

Titles:

Polish: Nomadyzm jako stereotyp? Prace artystów o romskich korzeniach tworzone w odniesieniu
English:
Nomadism as a Stereotype? Works by Artists of Roma Origin Created  in Relation to the Effects of the Balkan War

Authors

https://orcid.org/0000-0003-3941-0800

Monika Weychert
SWPS University of Social Sciences and Humanities
https://orcid.org/0000-0003-3941-0800 Orcid
All publications →

SWPS University of Social Sciences and Humanities

Published at: 28.08.2024

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Monika Weychert (Author) - 100%

Information about author:

Monika Weychert – adiunkta i kierowniczka katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS. Od 2016 roku współpracuje również z Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej ASP w Warszawie. W Toruniu prowadziła m.in. niezależną lotną galerię, była związana z warszawską Galerią Foksal i Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni – Oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie. Kuratorka kilkudziesięciu wystaw. Wieloletnia współpracownica TVP Kultura; autorka artykułów publikowanych w kilkunastu tytułach pism naukowych i krytycznych, a także katalogach wystaw, redaktorka książek, członkini AICA.

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish