FAQ

Miejsce i rola diaspory w promocji polskiej kultury w świetle polityk publicznych

Publication date: 10.2023

Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 2 (188), pp. 41 - 70

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.016.18630

Authors

Mariusz Dzięglewski
University of the National Education Commission, Krakow
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6863-3830 Orcid
All publications →

Titles

Miejsce i rola diaspory w promocji polskiej kultury w świetle polityk publicznych

Abstract

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o miejsce polskich organizacji imigracyjnych o profilu kulturalnym, artystów mieszkających za granicą oraz zbiorowości migrantów w polu organizacyjnym, obejmującym systemowe działania promujące polską kulturę za granicą. Aby odpowiedzieć na tak postawione pytanie, poddano analizie dokumenty strategiczne wyznaczające kierunki polityki kulturalnej i polonijnej, przedstawiono strukturę pola obejmującego różne typy podmiotów zaangażowanych w promocję polskiej kultury oraz postulaty dotyczące roli, jaką winna pełnić diaspora – zarówno jako adresat, jak i „narzędzie” polityk publicznych. Usytuowanie podmiotów reprezentujących polską diasporę w polu organizacyjnym, wynikające z analizy dokumentów strategicznych, zestawiono z wynikami analizy dokumentacji konkursowej oraz beneficjentów programów rządowych wspierających działalność w tym obszarze w latach 2017–2022. Wnioski płynące z takiego zestawienia wskazują na ograniczone możliwości systemowego wspierania działań promocyjnych realizowanych przez organizacje imigranckie oraz twórców polskich mieszkających za granicą, pomimo dostrzegania potencjału diaspory w tym obszarze przez decydentów. Przedstawiciele diaspory sytuują się na peryferiach pola organizacyjnego obejmującego budowanie marki narodowej poprzez kulturę, a co za tym idzie – potencjał licznej i rozproszonej po całym świecie diaspory polskiej pozostaje wciąż niewykorzystany.

The Place and Role of the Diaspora in the Promotion of Polish Culture in the Light of Public Policies

The article is aimed at seeking an answer to the question about the place of Polish immigrant organizations centered around cultural activities, Polish artists residing abroad and the general immigrant community within the organizational field focused on the promotion of Polish culture abroad. To answer the question, the author analyses key documents underpinning cultural policy and policy towards diaspora, describes the structure of organizational field including various kind of organizations engaged in promotion of Polish culture abroad. The policy analysis covered the presentation of assumptions on the role the diaspora should play both – as an addressee and the “tool” of public policies. Findings on positioning of organizations representing Polish diaspora in organizational field stemming from the analysis of documents were confronted with the results of state programs analysis. The author focused on 15 state programs ran between 2017 and 2022 – their goals and beneficiaries. The study reveals that immigrant organizations and Polish artist residing abroad had limited access to structural support for their projects, despite policy makers’ positive evaluation of diaspora resources. Members of diaspora are positioned at the periphery of national branding organizational field. Therefore, the resources of numerous members of Polish diaspora – dispersed around the whole world – are still underestimated and unused.

References

Anderson B. (1997). Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy.

Anholt S. (2011). Beyond the Nation Brand: The Role of Image and Identity in International Relations. Exchange: The Journal of Public Diplomacy, 2(1), 6–12.

Brinton C.M, Nee V. (1998). The New Institutionalism in Sociology, Russell Sage Foundation.

Cohen, R. (2022). Global diasporas: an introduction. Abingdon, Oxon; New York, NY: Routledge.

DiMaggio P. J., Powell W.W. (2006). Nowe spojrzenie na „Żelazną Klatkę”: instytucjonalny izomorfizm i racjonalność zbiorowa w polach organizacyjnych, w: Jasińska-Kania A., Nijakowski L., Szacki J., Ziółkowski M. (oprac. i wybór). Współczesne teorie socjologiczne. t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 600–612.

DiMaggio P. (1991) Constructing an Organizational Field as a Professional Project: U.S. Art Museums, 1920–1940, w: Powell W.W., (red.). DiMaggio P. The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press.

Dzięglewski M., Fiń A., Guzik A. (2017). Przemiany praktyk i strategii udostępniania i odbioru dziedzictwa kulturowego w formie cyfrowej w latach 2004–2014. Kraków: Wydawnictwo Małopolskiego Instytutu Kultury, http://badania-w-kulturze.mik.krakow.pl/files/RaportKo-%C5%84cowy.pdf, dostęp: 31.08.2023.

Gamlen A. (2008). Why Engage Diasporas? COMPAS Working Papers, 63.

Geremek B., Zakrzewski A. (1999) List Intencyjny Ministrów Kultury i Sztuki oraz Spraw Zagranicznych w sprawie współdziałania na rzecz skoordynowanej promocji kultury polskiej.

Hereźniak M. (2011). Marka narodowa. Jak skutecznie budować wizerunek i reputację kraju. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Jasiecki K. (2004). Postrzeganie polskiej marki w krajach Unii Europejskiej. Warszawa: PARP.

Kancelaria Rady Ministrów (2017). Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.). Uchwała nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.).

Kancelaria Rady Ministrów (2020) Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego (współdziałanie, kultura, kreatywność) 2030. Załącznik nr 155 do Uchwały Rady Ministrów z dnia 27 października 2020.

Kłoskowska A. (1981). Socjologia kultury. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.

Kwaśniewski A. (1997). Prezydencka Karta Kultury Polskiej, Notatki Płockie, 42, 1–170.

Langowska J. (2018). Dyplomacja kulturalna czy kulturowa – definiowanie kultury i jej roli na arenie międzynarodowej z perspektywy nauk humanistycznych, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ, Nauki Humanistyczne, 2(21), 37–60.

Lesińska M., Nestorowicz J. (2010). Analiza polityki państwa wobec migracji powrotnych. Przypadek Hiszpanii, w: Polityka państwa wobec migracji powrotnych własnych obywateli. Teoria i praktyka. CMR Working Papers 44(102), 39–51.

Lesińska M. (2010). Polityka państwa wobec migrantów powrotnych – rozważania wokół założeń teoretycznych, w: Polityka państwa wobec migracji powrotnych własnych obywateli. Teoria i praktyka. CMR Working Papers 44(102), 7–15.

Lesińska M. (2015). Emigracja i diaspora w dyskursie politycznym w Polsce w latach 1991–2015. CMR Working Papers, 83.

Lesińska M., Pokojska J. (2015). Analiza dyskursu medialnego na temat emigracji poakcesyjnej (2004–2013). Raport z badań. CMR Working Papers, 87(145).

Lesińska M., Pszczółkowska D. (2018). Partycypacja polityczna i publiczna migrantów w przestrzeni transnarodowej – przegląd badań i literatury. CMR Working Papers, 112(170).

Levitt P. (1998). Social remittances: migration driven local-level forms of cultural diffusion, International Migration Review, 32(4), 926–948.

Levitt P. (2001). The transnational villagers. Berkeley: University of California Press.

Lusińska A., Kalinowska-Żeleźnik A. (2017). Promocja Polski i kultury polskiej za granicą w programie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Media Biznes Kultura 1(2), 77–91.

MK (Ministerstwo Kultury) (2004). Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004–2013.

MK (Ministerstwo Kultury) (2005). Narodowa Strategia Rozwoju Kultury 2004–2020 – uzupełnienie. MKiDN (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) (2009). Od wymiany kulturalnej do nowej inteligentnej siły. Promocja polski przez kulturę, Raport o stanie kultury.

MKiS (Ministerstwo Kultury i Sztuki) (1993). Polityka Kulturalna Państwa – Założenia.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2002). Rządowy Program Współpracy z Polonią i Polakami Za Granicą.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2007). Rządowy Program Współpracy z Polonią i Polakami Za Granicą.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2009).Kierunki Promocji Polski do roku 2015. Załącznik do uchwały nr 16 Rady Promocji Polski z dnia 23 września 2009 r. dotyczącej dokumentu „Kierunki promocji Polski do roku 2015”.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2012).Priorytety Polskiej Polityki Zagranicznej na lata 2012–2016.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2013).Zasady komunikacji marki Polska. Załącznik do Uchwały Nr 21 Rady Promocji Polski z dnia 25 października 2013 roku w sprawie przyjęcia „Zasad komunikacji marki POLSKA”.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2015). Rządowy Program Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą na lata 2015–2020.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2017). KierunkiPromocji Polski na lata 2021–27. Załącznik do Uchwały Nr 7 Międzyresortowego Zespołu do spraw Promocji Polski za granicą z 20 grudnia 2017 r. dotyczącej dokumentu „Kierunki promocji Polski na lata 2017–2027”.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2017). Strategia Polskiej Polityki Zagranicznej na lata 2017–2021.

MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) (2018).Marka Polska. Koncepcja. Załącznik do Uchwały Nr 8 Międzyresortowego Zespołu do spraw Promocji Polski za granicą z 27 lutego 2018 r. dotyczącej dokumentu „Marka Polska – koncepcja” MSZ i MKiS. Warszawa, 6 października.

NIK (Najwyższa Izba Kontroli) (2019).Promocja polskiej kultury za granicą. Informacja o wynikach kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Kulturowego.

North D. (2006). Efektywność gospodarcza w czasie, w: Jasińska-Kania A., Nijakowski L., Szacki J., Ziółkowski M. (oprac. i wybór).Współczesne teorie socjologiczne. t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 553–562.

Nowosielski M., Dzięglewski M. (2021).Polskie organizacje imigranckie w Europie. W poszukiwaniu nowego modelu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, https://www.wuw.pl/product-pol-14902-Polskie-organizacje-imigranckie-w-Europie-W-poszukiwaniunowego-modelu-EBOOK.html, dostęp: 31.08.2023.

Nowosielski M., Gońda M., Jóźwiak I. (2020).Ośrodki polonoznawcze w Europie i Ameryce Północnej. Analiza stanu obecnego oraz rekomendacje działań wspierających. Kancelaria Senatu: Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.

Nowosielski M., Nowak W. (2017).Między Wschodem a Zachodem – geograficzne ukierunkowanie polityki polonijnej i jego przemiany w latach 1989–2017, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 1 (15), 139–158.

MKiDN (2009).Raport o kulturze. Od wymiany kulturalnej do nowej inteligentnej siły. Promocja Polski przez kulturę. Warszawa: MKiDN.

Szczepański M. (2010).Analiza polityki państwa wobec migracji powrotnych. Przypadek Polski, w: Polityka państwa wobec migracji powrotnych własnych obywateli. Teoria i praktyka. CMR Working Papers 44(102), 16–38.

Information

Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 2 (188), pp. 41 - 70

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Miejsce i rola diaspory w promocji polskiej kultury w świetle polityk publicznych

English:

The Place and Role of the Diaspora in the Promotion of Polish Culture in the Light of Public Policies

Authors

https://orcid.org/0000-0001-6863-3830

Mariusz Dzięglewski
University of the National Education Commission, Krakow
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6863-3830 Orcid
All publications →

University of the National Education Commission, Krakow
Poland

Published at: 10.2023

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Mariusz Dzięglewski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish