FAQ

The Oldest Hebrew Document in Poland (1485)  and its Translations

Publication date: 15.03.2018

Scripta Judaica Cracoviensia, 2017, Volume 15, pp. 9 - 23

https://doi.org/10.4467/20843925SJ.17.001.8170

Authors

Marcin Starzyński
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
All publications →

Titles

The Oldest Hebrew Document in Poland (1485)  and its Translations

Abstract

The following article presents the content and the context of issuing of the oldest Hebrew document preserved in Poland, written in Kraków in 1485. Having analysed the history of the Kraków Kahal in the second half of the 15th century and trade politics conducted by large town centres in the Kingdom of Poland, the author relates this document to the activities conducted by the royal burgesses. These activities were to lead to a restriction of the rights of merchants-guests (hospites), and consequently the rights of the Jewish merchants. The text of the document (with a Polish translation) and its translations into Latin and German made in 1492 are included in an appendix.

References

AGZ (1878), Akta grodzkie ziemskie czasów Rzeczypospolitej Polskiej Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, vol. 7, Lwów.

Ameisenowa, Z. (1929), Biblia hebrajska XIV-go wieku w Krakowie i jej dekoracja malarska, Kraków.

Bałaban, M. (1903), Przegląd literatury historyi Żydów w Polsce, Kwartalnik Historyczny 17: 475-486.

Bałaban, M. (1912), Die Krakauer Judengemeinde-Ordnung von 1595 und ihre Nachträge, Jahrbuch der Jüdisch-Literarischen Gesellschaft, 2: 296-360.

Bałaban, M. (1924), Felwel Hirsz Wetstein, Nowe Życie 1: 435-437.

Bałaban, M. (1931), Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868, vol. 1: 1304-1655, 2nd ed., Kraków.

CDUJ (1873), Codex diplomaticus Universitatis Studii Generalis Cracoviensis, vol. 2, Cracoviae.

Cohn, H.H. (2007), Juramentum Judaeorum, more Judaico (The Jewry Oath), in: F. Skolnik (ed.), Encyclopedia Judaica, 2nd ed., Detroit et al.: 362.

Jakimyszyn, A. (ed.) (2005), Statut krakowskiej gminy żydowskiej z roku 1595 i jego uzupełnienia. Tłumaczenie sporządzone na podstawie odpisu Majera Bałabana, Kraków.

Jurek, T. (2002), Stanowisko dokumentu w średniowiecznej Polsce, Studia Źródłoznawcze, 40: 1-18.

KDW (1877), Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. 1, [ed. I. Zakrzewski], Poznań.

Krzyżanowski, S. (1907), Katalog Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa, vol. 1: Dokumenty, Kraków.

Levitats, I. (2007), Oath more Judaico, in: F. Skolnik (ed.), Encyclopedia Judaica, 2nd ed., Detroit 
et al.: 364-365.

Müller, E. (1906), Żydzi w Krakowie w drugiej połowie XIV stulecia, Biblioteka Krakowska, vol. 35, Kraków.

Niemiec, D. (2013), Siedziby żydowskie w średniowiecznym Krakowie, in: Cracovia Judaeorum 3D. Katalog wystawy, Kraków: 41-56.

Olszowy-Schlanger, J. (2014a), Fragmenty rękopisów hebrajskich w Bibliotece Jagiellońskiej i ich znaczenie, in: S. Gąsiorowski (ed.), Studia żydowskie w Polsce – przeszłość, stan obecny, perspektywy. Studium selektywne, Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii i Kultury Żydów, vol. 6, Kraków: 154-164.

Olszowy-Schlanger, J. (2014b), Binding Accounts. Leger of a Jewish Pawn Broker from 14th Century Southern France (MS Kraków, BJ Przyb/163/92), in: A. Lehnardt, J. Olszowy-Schlanger (eds.), Books within Books. New Discoveries in Old Book Bindings, Leiden-Boston: 97-148.

Piekosiński, F. (1879), Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa, cz. 1: 1257-1506, wyd., Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, vol. 5, Kraków.

Piekosiński, F. (1885), Prawa, przywileje statuta miasta Krakowa (1507-1795), vol. 1: 1507-1586
z. 1, wyd., Acta Historia Res Gestas Poloniae Illustrantia ab Anno 1507 usque ad Annum 1795, vol. 8, Kraków.

Planer, I. (1892), [rec.:] Feivel Hirsch Wettstein, Kadmoniyot mi-pinkesa’ot Yeshanim: le-korot Yiśra’el be-Folin bi-khelal uvi-Kraka bi-ferat = Quellenschriften zur Geschichte der Juden in Polen, insbesondere in Kraków [1892], Kwartalnik Historyczny, 17: 123-130.

Schipper, I. (1911), Studya nad stosunkami gospodarczymi Żydów w Polsce podczas średniowiecza, Monografie Historyi Żydów w Polsce, vol. 4, Lwów.

Starzyński, M. (2009), Jan Heydeke, Census civitatis conscripti. Spis dochodów miasta Krakowa 1500 roku ze zbiorów Archiwum Państwowego w Krakowie, wyd., Cracovienses Fontes Minores, vol. 2, Kraków.

Starzyński, M. (2010), Krakowska rada miejska w średniowieczu, Maiestas, Potestas, Communitas, vol. 3, Kraków.

Starzyński, M. (2015), Średniowieczny Kazimierz, jego ustrój kancelaria, Kraków.

Starzyński, M. (in print), Opis rękopisu nr 3361, in: B. Wyrozumska (ed.), Kalendarz domu altarystów kościoła Mariackiego w Krakowie.

Turnau, I. (1987), Ubiór żydowski Polsce XVI–XVIII wieku, Przegląd Orientalistyczny 3: 297-311.

Ulanowski, B. (1897), Najdawniejszy układ systematycznego prawa polskiego XV wieku, wyd., Archiwum Komisyi Prawniczej, vol. 5, Kraków.

Wettstein, F.H. (1892), Devarim ‘atikim: mi-pinkese ha-kahal be-Kraka le-korot Yiśra’el va-hakhamav, rabanav u-manhigav be-Polanya bi-khelal uve-Kraka bi-ferat = Materialen zur Geschichte der Juden in Polen, insbesondere in Krakau, Krakau.

Wettstein, F.H. (1901), Mi-pinkase ha-kahal be-Kraka: le-korot Yiśra’el va-hakhamav, rabanav u-manhigav be-Polania bi-khelal uve-Kraka bi-ferat, Bresloia.

Wierzbowski, T. (1913), Przywileje królewskiego miasta stołecznego Starej Warszawy 1376-1772, Warszawa.

Wyrozumska, B. (1993), Czy Jan Olbracht wygnał Żydów Krakowa?, Rocznik Krakowski 59: 5-11.

Wyrozumska, B. (1995a), Żydzi w średniowiecznym Krakowie. Wypisy źródłowe ksiąg miejskich krakowskich / The Jews in Mediaeval Cracow. Selected Records from Cracow Municipal Books, Kraków.

Wyrozumska, B. (1995b), Kancelaria miasta Krakowa w średniowieczu, Kraków.

Wyrozumski, J. (1992), Kraków do schyłku wieków średnich, Dzieje Krakowa, vol. 1, J. Bieniarzówna, J.M. Małecki (eds.), Kraków.

Wyrozumski, J. (2010), Nowe materiały do dziejów Żydów krakowskich w średniowieczu, in: idemCracovia mediaevalis, M. Starzyński (ed.), Kraków (with B. Wyrozumska): 291-310.

Zaremska, H. (1999), Iuramentum Iudeorum – żydowska przysięga w średniowiecznej Polsce, in: 
E scientia et amicitia. Studia poświęcone Profesorowi Edwardowi Potkowskiemu w sześćdziesięciopięciolecie urodzin czterdziestolecie pracy naukowej, Warszawa-Pułtusk: 229-243.

Zaremska, H. (2011), Żydzi w średniowiecznej Polsce. Gmina krakowska, Warszawa.

Zaremska, H. (2013), Juden in mittelalterlichen Polen und die Krakauer Judengemeinde, Klio in Polen, Bd. 17, Osnabrück.

Information

Information: Scripta Judaica Cracoviensia, 2017, Volume 15, pp. 9 - 23

Article type: Original article

Titles:

Polish:

The Oldest Hebrew Document in Poland (1485)  and its Translations

English:

The Oldest Hebrew Document in Poland (1485)  and its Translations

Authors

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 15.03.2018

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Marcin Starzyński (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

English