Stefan Morawski o filmie i krytyce filmowej

Jakub  Zajdel

Stefan Morawski o filmie i krytyce filmowej

Publication date: 09.2021

Arts & Cultural Studies Review, 2021, Numer 3 (49) „Powrót futuryzmów”, pp. 599 - 621

https://doi.org/10.4467/20843860PK.21.041.14361

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Stefan Morawski o filmie i krytyce filmowej

Abstract

Stefan Morawski about film and film criticism

The author undertook the task of describing the views of Stefan Morawski as a film critic. Morawski appreciated realistic films the most. He understood realism as a film style that gives an image of the real life of ordinary people. Looking at the film from a Marxist perspective, he described it in a historical context. In his interpretations of the films, Morawski tried to reveal their moral message. He called for the creation of films that would mobilize viewers to work for a better world. In the second part of the article, the considerations concern Morawski’s metacritical publications. Morawski described many types of film criticism. He explained the relationship between film criticism and aesthetics.

Keywords

film criticism, film realism, Marxism

References

Download references

Balázs B., Wybór pism, przeł. R. Porges, K. Jung, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1957.

Bazin A., Film i rzeczywistość, przeł. B. Michałek, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1963.

Dreyer R., Za realizmem – przeciw schematom, „Ekran” 1964, nr 25 (376).

Eisenstein S., Nieobojętna przyroda, przeł. M. Kumorek, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975.

Garaudy R., D’un réalisme sans rivages, Plon, Paris 1966.

Helman A., André Bazin [w:] A. Helman, J. Ostaszewski, Historia myśli filmowej. Podręcznik, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2007.

Helman A., Odbicie czy interpretacja, „Ekran” 1964, nr 26 (377).

Helman A., Strategia krytyki filmowej, „Kino” 1980, nr 12

Ingarden R., Kilka uwag o sztuce filmowej [w:] A. Helman (red.), Estetyka i film, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.

Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, przeł. [z niem.] M. Turowicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.

Kracauer S., Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, przeł. W. Wertenstein, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975.

Krzemień-Ojak S., U źródeł, „Ekran” 1964, nr 20 (371).

Mach J., Sprawa treści, „Ekran” 1964, nr 24 (375).

Morawski S., „Celuloza”. Film produkcji polskiej, „Gazeta Krakowska” 1954, nr 109 (1738).

Morawski S., „Pod gwiazdą frygijską”, „Gazeta Krakowska” 1954, nr 262 (1911).

Morawski S., „Rzym – godzina 11”. Film produkcji włoskiej, „Gazeta Krakowska” 1954, nr 31 (1680).

Morawski S., „Rzym, miasto otwarte”, „Gazeta Krakowska” 1949, nr 59.

Morawski S., „Skarb”. Film produkcji polskiej, „Gazeta Krakowska” 1949, nr 16.

Morawski S., „Stracony weekend”. Film produkcji amerykańskiej, „Gazeta Krakowska” 1949, nr 117.

Morawski S., 20 najlepszych. Ankieta (3), „Kwartalnik Filmowy” 1993, nr 3 (63).

Morawski S., Bez „wampów” i cieplarnianych twarzy. Styl filmów radzieckich, „Echo Krakowa” 1948, nr 305 (954).

Morawski S., Dlaczego filmy radzieckie są dobre, „Echo Krakowa” 1948, nr 285 (934).

Morawski S., Jak patrzeć na film, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1955.

Morawski S., Kino etosu czy akcji, „Kwartalnik Filmowy” 2000 nr 29–30 (89–90).

Morawski S., Kreskówki radzieckie, „Gazeta Krakowska” 1950, nr 101 (416).

Morawski S., Kreskówki, „Gazeta Krakowska” 1954, nr 227 (1876).

Morawski S., Liryczna miłość wśród apaszów, „Polityka” 1958, nr 19 (63).

Morawski S., Nowa czy stara formuła realizmu, „Ekran” 1964, nr 22 (373).

Morawski S., O krytyce filmowej w piśmie codziennym, „Przegląd Kulturalny” 1953, nr 13 (31).

Morawski S., O marksistowskim pojmowaniu realizmu, „Ekran” 1964, nr 21 (372).

Morawski S., O niepokojach XX-wiecznych i tzw. końcu sztuki, „Ekran” 1963, nr 9 (308).

Morawski S., Pytania, formy, odpowiedzi, „Ekran” 1960, nr 2 (144).

Morawski S., Styl Felliniego, „Ekran” 1964, nr 35 (386).

Morawski S., Szkice z podstawowych zagadnień estetyki marksistowskiej, Państwowy Instytut Sztuki, Warszawa 1952.

Morawski S., U podstaw krytyki filmowej, „Kwartalnik Filmowy” 1963, nr 1–2 (49–50).

Morawski S., Uwagi o krytyce filmowej, „Kwartalnik Filmowy” 1951, nr 3–4.

O filozofowaniu, perypetiach dzisiejszej kultury i rebus publicis. Ze Stefanem Morawskim rozmawiają Andrzej Szahaj i Anna Zeidler-Janiszewska, Toruń 1995.

Opoczyńska H. [S. Morawski], Przykazanie a rozkaz, „Ekran” 1960, nr 13 (155).

Przybysz P.J., Filozofia sztuki Stefana Morawskiego, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.

Przybysz P.J., Zeidler-Janiszewska A., Stefan Morawski – wstępny szkic do portretu [w:] S. Morawski, Wybór pism estetycznych, Universitas, Kraków 2007.

Stefanowicz M. [S. Morawski], Różne różności i „Rififi”, „Ekran” 1959, nr 28 (118).

Stefanowicz M. [Stefan Morawski], Trapez, czyli idée fixe, „Ekran” 1959, nr 33 (123).

Filmografia

Celuloza, reż. Jerzy Kawalerowicz, prod. 1953, prem. 27 kwietnia 1954, Polska.

Fantazja (Fantasia), reż. James Algar, Samuel Armstrong, Ford Beebe Jr., Norm Ferguson, David Hand, Jim Handley, Thornton Hee, Wilfred Jackson, Hamilton Luske, Bill Roberts, Paul Satterfield, Ben Sharpsteen, prod. 1940, prem. 19 września 1941, USA.

Feliks Dzierżyński, reż. Eugeniusz Cękalski, prod. 1951, Polska.

Monsieur Verdoux, reż. Charles Chaplin, prod. 1947, prem. 11 kwietnia 1947, USA.

Nietolerancja (Intolerance: Love’s Struggle Throughout the Ages), reż. David Wark Griffith, prod. 1916, prem. 5 września 1916, USA.

Pod gwiazdą frygijską, reż. Jerzy Kawalerowicz, prod. 1954, prem. 30 października 1954, Polska.

Rififi (Du rififi chez les hommes), reż. Jules Dassin, prod. 1955, prem. 13 kwietnia 1955, Francja.

Rozkaz: zabić (Orders to Kill), reż. Anthony Asquith, prod. 1958, prem. 13 kwietnia 1958, Wielka Brytania.

Rzym, godzina 11 (Roma, ore undici), reż. Giuseppe De Santis, prod. 1952, prem. 28 grudnia 1952, Francja/Włochy.

Rzym, miasto otwarte ( Roma, città aperta), reż. Roberto Rossellini, prod. 1945, prem. 25 września 1945, Włochy.

Skarb, reż. Marian Leonard [Leonard Buczkowski], prod. 1948, prem. 15 lutego 1949, Polska.

Słodkie życie (La dolce vita), reż. Federico Fellini, prod. 1960, prem. 3 lutego 1960, Włochy.

Stracony weekend (The Lost Weekend), reż. Billy Wilder, prod. 1945, prem. 29 listopada 1945, USA.

Trapez (Trapeze), reż. Carol Reed, prod. 1956, prem. 30 maja 1956, USA.

Turksib, reż. Wiktor Turin, prod. 1929, prem. 15 października 1929, ZSRR.

Złoty kask (Casque d’or), reż. Jacques Becker, prod. 1952, prem. 13 marca 1952, Francja.

Information

Information: Arts & Cultural Studies Review, 2021, Numer 3 (49) „Powrót futuryzmów”, pp. 599 - 621

DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.21.041.14361

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Stefan Morawski o filmie i krytyce filmowej

English:

Stefan Morawski about film and film criticism

Authors

Jakub Zajdel

https://orcid.org/0000-0002-8423-2049

Silesia University, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Published at: 09.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Jakub Zajdel (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 844

Number of downloads: 675

<p> Stefan Morawski about film and film criticism</p>

Download xml