cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEPublication date: 30.06.2024
Przegląd Konstytucyjny, 2024, Issue 1 (2024), pp. 19 - 50
https://doi.org/10.4467/25442031PKO.24.002.19986Authors
The publication is devoted to several examples of the practice of criticism of the Head of State and executive power in Polish history. The authors have chosen three moments of interest: the first one is the first decade of the “Congress” Polish Kingdom established in 1815, and the second refers to the Second Polish Republic in the period after the coup d’État by Józef Piłsudski in 1926. Finally, the authors refer to some practical aspects of criticism of the authority in the public space in recent times, also recalling the high-profile criminal trial that reached the highest instance – the Supreme Court in 2023. In these examples, the authors focus on aspects of the permissibility of criticism, its specific forms and the reaction of the executive in the early history of the constitutional state and camouflaged criticism of power respectively, through the interwar liberal model of protection of freedom of speech and of the press, which failed in the face of authoritarian changes and the political will to protect the good name of one particular individual; after the death of Piłsudski, the lack of adequate legal protection post mortem was finally “remedied” by a particular repressive law. The last section of the discussion refers to the contemporary Polish state of law, and here the focus is on the faces of criticism and the forms of its suppression. In particular, attention was paid to the problem of the extensive use of means used by the police against criticism particularly unpleasant to the power camp (up to the bizarre action with the hiring of a jib) and the question of maintaining specific protection of the Head of State against defamation in the Criminal Code.
Anderson B., Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, London–New York 2006.
Barzykowski S., Historya powstania listopadowego, vol. 1, Poznań 1881.
Bojańczyk A., Karnoprawna ochrona czci i dobrego imienia Józefa Piłsudskiego w latach 30. XX w., part 1, “Palestra” 2006, vol. 51, no. 3–4; part 2, “Palestra” 2006, vol. 51, no. 5–6.
Bortnowski W., Kaliszanie. Kartki z dziejów Królestwa Polskiego, Warszawa 1976. Co znaczą wyobrażenia liberalne?, “Pamiętnik Warszawski” 1816, no. 1.
Cywiński S., C.O.P., “Dziennik Wileński” 1938, no. 29. Dyariusz Seymu Królestwa Polskiego 1818, Warszawa 1818.
Di Gregorio A., European and Polish Constitutionalism in the Aftermath of WW1, DPCE Online, 2021, vol. 48, no. 3, < https://www.dpceonline.it/index.php/dpceonline/article/view/1388 >, accessed: 5 December 2023.
Dziennik posiedzeń Izby Poselskiéy w czasie Seymu Królestwa Polskiego w roku 1820 odbytego, vol. 1, Warszawa 1820.
Gadzinowski P., Czy karać za obrazę prezydenta, Polityka, 2 October 2009, < https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/303150,1,czy-karac-za-obraze-prezydenta.read >, accessed: 5 December 2023.
Grudecki M. R., O występku znieważenia Prezydenta RP, “Forum Prawnicze” 2022, vol. 72, no. 4.
Hein-Kircher H., Kult Piłsudskiego i jego znaczenie dla państwa polskiego 1926–1939, Warszawa 2008.
Huszka B., Lessenska T., Viral Vulnerability: How the Pandemic Is Making Democracy Sick in the Western Balkans, policy brief, European Council on Foreign Relations 2020, < https://ecfr.eu/publication/viral-vulnerability-how-the-pandemic-is-making-democracy-sick-in-the-western-balkans/ >, accessed: 5 December 2023.
Izdebski H., Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego z 1815 r., in: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, ed. M. Kallas, vol. 1, Warszawa 1990.
Kluza K., Przestępstwo znieważenia prezydenta – relikt czy konieczność?, “Młoda Palestra” 2018, no. 1.
Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r. z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami po rok 1918 wraz z ustawą wprowadczą do Kodeksu karnego dla Związku Północno-Niemieckiego (Rzeszy Niemieckiej) z dnia 31 maja 1870 r., Przekład urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej, Poznań 1920.
Kodeks karny z r. 1903: (przekład z rosyjskiego) z uwzględnieniem zmian i uzupełnień obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 maja 1921 r., Warszawa 1922.
Krzywoń A., Prawnokarna ochrona głów państw i innych organów konstytucyjnych versus wolność wypowiedzi – polskie rozwiązania na tle standardów europejskich, “Europejski Przegląd Sądowy” 2013, no. 5.
Kustra A., Współczesny paradygmat nadrzędności konstytucji, “Studia Iuridica Toruniensia” 2008, vol. 4.
Leskiewiczowa J., Ramotowska F., Przedmowa, in: Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816–1830, eds. J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska, Warszawa 1995.
Manteufflowa M., J. K. Szaniawski. Ideologja i działalność 1815–1830, Warszawa 1936.
Mojski W., Prawnokarne ograniczenia wolności wypowiedzi w polskim porządku prawnym. Analiza wybranych przepisów, “Studia Iuridica Lublinensia” 2009, no. 12.
Pamiętniki Fryderyka hrabiego Skarbka, ed. P. Mysłakowski, Warszawa 2009.
Policjanci na wysięgniku przy oknach Lotnej Brygady Opozycji. „Skala obłędu odbiera mi mowę”, Rzeczpospolita, 11 January 2023, < https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art37756611-policjanci-na-wysiegniku-przy-oknach-lotnej-brygady-opozycji-skala-obledu-odbiera-mi-mowe >, accessed: 5 December 2023.
Saar M., Power and Critique, “Journal of Political Power” 2010, vol. 3, no. 1.
Siemaszko K., Ochrona dobrego imienia Józefa Piłsudskiego w świetle przepisów prawa karnego oraz w praktyce sądowej w okresie II Rzeczypospolitej, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 2018, vol. 70, no. 2.
Skarbek F., Dzieje Polski, part 2: Królestwo Polskie od epoki początku swego do rewolucyi Listopadowej, Poznań 1977.
Staats-Lexikon oder Encyklopädie der Staatswissenschaften, eds. C. von Rotteck, C.T. Welcker, Vol. 3: Constitution; Constitutionen; constitutionelles Prinzip und System, Altona 1836.
Szczepaniak D., Odpowiedzialność karna za znieważenie Prezydenta. Rzecz o kodyfikacji prawa karnego w II Rzeczypospolitej i jej współczesnych reminiscencjach, “Forum Prawnicze” 2022, vol. 69, no. 1.
Szymaniec P., Fryderyk Skarbek o konstytucji Królestwa Polskiego z 1815 roku i o statutu organicznym z roku 1832, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, vol. 46, no. 2.
Polish Constitutional Documents 1790–1848, ed. A. Tarnowska, München 2008.
Tarnowska A., O wczesnym konstytucjonalizmie Niemiec południowych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii praw obywatelskich i ich ochrony, in: Regnare, gubernare, administrare: Prawo i władza na przestrzeni wieków, vol. 1b, eds. A. Dziadzio, S. Grodziski, Kraków 2012.
Ustawa karna austrjacka o zbrodniach, występkach i przekroczeniach z dnia 27 maja 1852 No 117 DPP., obowiązująca w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i we Lwowie oraz Sądu Okręgowego w Cieszynie, Warszawa 1924.
Uwagi komisji Senatu czytane i przyjęte przez Senat w dniu 24 kwietnia 1818 r., in: Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816–1830, eds. J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska, Warszawa 1995.
Warecka K., Strasburg: Sankcja karna za znieważenie prezydenta narusza Konwencję o prawach człowieka, 28 October 2021, < https://www.prawo.pl/prawo/kara-za-zniewazenie-prezydenta-wg-etpc-narusza-konwencje-o-prawach-czlowieka,511459.html >, accessed: 5 December 2023.
Wilk A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 lipca 2011 r., P 12/09 [Commentary on the Constitutional Tribunal judgement of 6 July 2011, P 12/09], LEX/el. 2012.
Wolność zgromadzeń – także dla kontrmanifestacji. Odpowiedź KSP na ponowne wystąpienie RPO, < https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-zgromadzenia-kontrmanifestacje-miesiecznice-policja-ponowne-odpowiedz >, accessed: 5 December 2023.
Zapadł wyrok SN w sprawie Żulczyka. Czy pisarz odpowiedział za znieważenie prezydenta?, DGP Gazeta Prawna, 23 May 2023, < https://serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia/artykuly/8721478,sn-zulczyk-wyrok-zniewazenie-prezydenta.html >, accessed: 5 December 2023.
Information: Przegląd Konstytucyjny, 2024, Issue 1 (2024), pp. 19 - 50
Article type: Original article
Nicolaus Copernicus University in Toruń
Poland
University of Gdańsk
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Poland
Published at: 30.06.2024
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
EnglishView count: 86
Number of downloads: 39