How a merchant from Krakow became a steward in Greater Poland
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEJak krakowski kupiec stał się wielkopolskim ekonomem
Publication date: 2020
Archival and Historical Review, 2020, Vol. VII, pp. 265 - 298
https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.20.012.14646Authors
Jak krakowski kupiec stał się wielkopolskim ekonomem
Od wielu lat obserwujemy, że genealogia znajduje się w kręgu zainteresowań coraz szerszej grupy ludzi, bez względu na status społeczny, wykształcenie oraz wiek, a pasjonaci rodzinnej historii stanowią obecnie największy procent wśród użytkowników archiwów. Artykuł jest próbą zaprezentowania warsztatu niełatwej pracy genealoga, na przykładzie poszukiwań autentycznej osoby ściganej listem gończym, która poprzez wejście w posiadanie cudzych dokumentów całkowicie zmieniła nie tylko tożsamość swoją, ale i potomnych. Podążanie jej śladami poprzez trzy zabory w XIX w., jest zajęciem nie tylko fascynującym, ale doskonale oddającym charakter tej pracy, wymagającej wszechstronności, dociekliwości, analizy zebranego materiału oraz detektywistycznego zacięcia. W artykule zostały wyszczególnione wykorzystane w kwerendzie źródła pochodzące w wielu różnych archiwów państwowych oraz kościelnych, z naciskiem na konieczność potwierdzania niekiedy jednego faktu różnymi dokumentami. Podkreślono też, jak archiwalia oraz internetowe bazy indeksacyjne tworzone przez pasjonatów genealogii (a więc osoby spoza środowiska archiwistycznego), wzajemnie się uzupełniają i mogą stanowić o zakończonych z sukcesem poszukiwaniach.
How a merchant from Krakow became a steward in Greater Poland
For many years now, genealogy has been the subject of interest for an increasing number of individuals with different social and educational backgrounds and of different ages, and at present the largest group of archive users are people who are simply passionate about their family history. The article is an attempt to demonstrate professional geologists’ methods of work and challenges they encounter, as exemplified by the search for a real person for whom an arrest warrant was issued. This person came into possession of someone else’s documents, and completely changed not only their own identity, but also the identity of their descendants. Following this person all around the three partitions of 19th century Poland is not only fascinating — it also perfectly reflects the character of a geologist’s profession, which requires versatility, an inquiring and analytical mind, as well as a flair for detective work. The article details the sources used during the search, which came from multiple ecclesiastic and state archives, emphasizing the need to confirm facts by using more than one source. It has also been noted that archival documents and indexed online databases created by genealogy fans (i.e. people from outside of the archival circles) are mutually complementary and can determine the success or failure of an investigation.
Keywords: secret, fraud, forgery of vital records, change of identity, escape, arrest warrants, genealogy, merchant, steward, Sub Aethiopibus House, Greater Poland, Krakow, 19th century
Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu
Akta parafii Czempiń, sygn. PM 54/15.
Akta parafii Ludomy, sygn. PM 157/10.
Akta parafii Mączniki, sygn. PM 169/04, PM 169/05.
Akta parafii św. Marii Magdaleny w Poznaniu, sygn. PM 229/22.
Akta parafii św. Wojciecha w Poznaniu, sygn. PM 236/20.
Akta parafii Przemęt, sygn. PM 241/06.
Akta parafii Śrem, sygn. PM 297/14.
Akta parafii Żydowo, sygn. PM 340/03.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Akta spadkowe po Janie Kabajskim, sygn. SKC IX/140, 1858.
Akta stanu cywilnego parafii Najświętszej Marii Panny w Krakowie, sygn. 95, 99, 132, 176.
Akta stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych w Krakowie, sygn. 134.
Archiwum Państwowe w Częstochowie
Akta stanu cywilnego parafii Kłomnice, sygn. 71, 79.
Archiwum Państwowe w Łodzi
Akta stanu cywilnego parafii w Zduńskiej Woli, sygn. 136, 138.Archiwum
Państwowe w Łodzi – Oddział w Sieradzu
Akta miasta Zduńska Wola, Skorowidz do ksiąg ludności stałej 1842–1931, sygn. 142, 143.
Archiwum Państwowe w Kaliszu
Sąd Okręgowy w Kaliszu, sygn. 172.
Archiwum Państwowe w Kielcach
Akta stanu cywilnego parafii w Busku, sygn. 74.
Akta stanu cywilnego parafii w Piotrkowicach (gm. Wodzisław), sygn. 67–140.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Akta miasta Poznania, Kartoteka ewidencji ludności (1870–1931), sygn. 15030.
Akta stanu cywilnego parafii Mączniki (pow. średzki), sygn. 79, 110.
Akta stanu cywilnego parafii Zaniemyśl, sygn. 28.
Archiwum Państwowe w Poznaniu – Oddział w Koninie
Akta parafii Cienin Kościelny (pow. słupecki), sygn. 56, 72.
Źródła drukowane
„Czas” z 26 lipca 1870 r., nr 168.
„Czas” z 29 lipca 1870 r., nr 171.
„Czas” z 3 grudnia 1879 r., nr 278.
„Czas” z 2 lutego 1888 r., nr 27.
„Czas” z 4 lutego 1888 r., nr 28.
„Dziennik Warszawski” z 16 czerwca 1869 r., nr 120.
„Dziennik Poznański” z 22 października 1914 r., nr 243.
„Gazeta Kłomnicka” od lipca do października 2019 r., nr 241–243.
„Gazeta Lwowska” z 30 lipca 1863 r., nr 172.
„Gazeta Lwowska” z 1 sierpnia 1863 r., nr 174.
„Gazeta Narodowa” z 5 lutego 1888 r., nr 29.
„Kraj” z 29 lipca 1870 r., nr 171.
„Kurier Poznański” z 11 października 1916 r., nr 233.
„Praca. Tygodnik Polityczny i Literacki ilustrowany” z 31 marca 1901 r., nr 13.
„Praca. Tygodnik Polityczny i Literacki ilustrowany”, z 24 czerwca 1906 r., nr 25.
„Praca. Tygodnik Polityczny i Literacki ilustrowany”, z 25 października 1914 r., nr 43.
Opracowania
Badem C., Sadyk Pasha in the Light of the Ottomanb Archives (1848–1871), [w:] The Crimean War 1853–1856. Coloniabl Skirmishor Rehearsal for World War? Empires, Nations, and Individuals, red. J. Borejsza, Warszawa 2011.
Chmiel A., Domy krakowskie: ulica Floryańska. Cz. 1 (Liczby nieparzyste 1–57), Kraków 1917.
The Crimean War 1853–1856. Colonial Skirmish or Rehearsal for World War? Empires, Nations, and Individuals, red. J. Borejsza, Warszawa 2011.
Cyrankiewicz S., Przewodnik po cmentarzach, Kraków 1908.
Doroszewski W., Słownik języka polskiego, Warszawa 1955–1969.
Gałczyński K.I., Zaczarowana dorożka, Warszawa 1948.
Jadczyk K., Szermierz wolności: rzecz o Michale Mareckim – żołnierzu armii honwedów 1848–1849, oficerze wojsk austriackich i sułtańskich, garibaldczyku oraz wodzu powstańczym 1863–1864, „Niepodległość i Pamięć”, 2017, t. 24, nr 1 (57).
Sęczys E., Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2007.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX, red. B. Chlebowski, F. Sulmierski, Warszawa 1888.
Słownik wyrazów obcych: 27.000 wyrazów, zwrotów i przysłów cudzoziemskich, Warszawa 1918.
Święcicki J.A., Weterani 1863 r. w sześćdziesiąta rocznicę powstania, Warszawa 1923.
Wawel-Louis J., Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, Kraków 1977.
Żurawska-Chaszczewska J., Słownik słownictwa rzemiosł skórzanych, Poznań 2010.
Strony internetowe
Szukam informacji o rodzinie Siemiątkowskich, forum Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo”, http://www.wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic.php?f=12&t=14932 (dostęp: 4 listopada 2019 r.).
Szczepan Humbert – krakowski architekt i filantrop znad Sekwany https://www.krakow.pl/otwarty_na_swiat/195056,artykul,szczepan_humbert___krakowski_architekt_i_filantrop_znad_sekwany.html (dostęp: 4 listopada.2019 r.).
Hasła z Wikipedii:
Adamówka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Polonezk%C3%B6y (dostęp: 5 listopada 2019 r.).
Akademia Rolnicza w Dublanach
https://pl.wikipedia.org/wiki/Akademia_Rolnicza_w_Dublanach (dostęp: 4 listopada 2019 r.).
Czesław Adam Felix Bronisław Lasocki
https://pl.wikipedia.org/wiki/Czes%C5%82aw_Lasocki (dostęp: 6 listopada 2019 r.). Pera (Istambuł)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stambu%C5%82 (dostęp: 5 listopada 2019 r.).
Szkoła Rolnicza w Czernichowie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_dworski_w_Czernichowie (dostęp: 4 listopada 2019 r.).
Włodzimierz Adolf Wolniewicz
https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82odzimierz_Adolf_Wolniewicz (dostęp: 4 li-stopada2019 r.)
Information: Archival and Historical Review, 2020, Vol. VII, pp. 265 - 298
Article type: Original article
Titles:
Jak krakowski kupiec stał się wielkopolskim ekonomem
How a merchant from Krakow became a steward in Greater Poland
Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”
Published at: 2020
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 569
Number of downloads: 578