FAQ

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Tarnowie i gniazda okręgu tarnowskiego do 1919 roku

Publication date: 31.03.2020

History Notebooks, 2020, Issue 147 (1), pp. 111 - 136

https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.006.12460

Authors

Mateusz Olejnik
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7889-2115 Orcid
All publications →

Titles

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Tarnowie i gniazda okręgu tarnowskiego do 1919 roku

Abstract

“Sokół” Gymnastic Society in Tarnów and Tarnów district before 1919

In 1867, the first “Sokół” Gymnastic Society in the Polish land was established in Lviv. In 1884, its first branches were registered in Tarnów and Stanisławów. In 1892, dozens of “nests” already existed in Galicia, and it was decided to combine them into the Union of Polish “Sokół” Gymnastic Societies in Austria (Związek Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich w Austrii). In 1895, there were already 70 societies in the country, so districts were created which served as a link between the “nests” and the Association. There were seven districts, with their headquarters in Kraków, Tarnów, Rzeszów, Przemyśl, Lwów, Tarnopol and Stanisławów, respectively. In the following article, the author presents the history of the “nests” of the Second District of Tarnów from the creation of the Tarnów society to the incorporation of the Galician “Sokół” Association into the new Association of the “Sokół” Gymnastic Societies in Poland in 1919.

References

Prasa

„Przegląd Sokoli. Organ Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» w Krakowie” 2006.

„Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1886, 1888, 1893–1895, 1898–1902, 1904, 1912.

„Rocznik Mielecki” 1999.

„Roczniki Naukowe WSWF w Poznaniu” 1971.

„Rocznik Sądecki” 2006.

„Rocznik Tarnowski” 2013.

„Tuchowskie Wieści” 2015.

Źródła drukowane

Dziama L., Gawęda Sokola [w:] Sprawozdanie jubileuszowe pięćdziesięcioletniego istnienia Towarzystwa Gimnastycznego Sokół I. w Tarnowie za rok 1933, Tarnów 1934.

Kubalski E., Z przeżyć i wspomnień sokolich, Kraków 1997.

Pamiętnik V. Zlotu Sokolstwa Polskiego w Krakowie w dn. 14–16 lipca 1910, Lwów 1911.

Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół I” w Tarnowie za rok 1912., Tarnów 1913.

XXI. Sprawozdanie Wydziału Związku Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich za lata 1913., 1914., 1915., 1916., 1917., i 1918, Związek Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich we Lwowie, 1919 r.

Statut Towarzystwa Gimnastycznego w Tarnowie, Tarnów 1887.

Opracowania i artykuły

Bata A., Lawera H., Dąbrowa Tarnowska i okolice, Krosno 1998.

Chorążak C., 120-lecie Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Pilźnie [w:] J. Nowak (red.), 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu, Racibórz 2014.

Czerwiec J., Wczoraj, dziś i jutro mieleckiego Sokoła [w:] 120 lat Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie. Sympozjum naukowe, Kraków 4 czerwca 2005, red. A. Łopata, Kraków 2005.

Drozdek-Małolepsza T., Powstanie Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce [w:] Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, red. E. Małolepszy, Z. Pawluczuk, Częstochowa 2001.

Dudek D., Działalność wojskowa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przed I wojną światową, Nowy Sącz 1994.

Gaj J., Hądzelek K., Dzieje kultury fizycznej w Polsce, Poznań 1997.

Glugla P., Nota o losach tuchowskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1897–1926), „Tuchowskie Wieści” 2015, nr 5.

Glugla P., Powstanie i początkowe dzieje Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883–1927, „Rocznik Tarnowski” 2013.

Golachowski K., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Nowym Sączu, Nowy Sącz 1997.

Jasiewicz-Kargól E., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (I) w Tarnowie [w:] Tarnów: wielki przewodnik, red. S. Potępa, t. 7: Zawale, Tarnów 2000.

Juśko P., 110 lat w służbie tarnowskiej społeczności, czyli rzecz o tarnowskiej sokolni, „Przegląd Sokoli. Organ Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» w Krakowie” nr 20 (2006).

Juśko P., Dzieje Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883–1939 [w:] Tarnów w czasach burmistrza Tadeusza Tertila, red. P. Juśko, Tarnów 2007.

Juśko P., Minęła dekada. Samorząd powiatu tarnowskiego w latach 1999–2009. Wydawnictwo z okazji 10-lecia powiatu tarnowskiego, Tarnów 2009.

Juśko P., Zarys dziejów Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883–1939, „Zeszyt Metodyczny SCE w Tarnowie” 2006, nr 55.

Kowalik A. (red.), Jak nasi Dziadkowie „Sokół” budowali i w nim gospodarowali (Tuchów 1898–1948), Tuchów 2018.

Król P., Skwirut A., Kuchciak A., Rozwój kultury fizycznej w działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Mielcu przed 1939 rokiem [w:] Szkice z działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1867–2006), red. S. Zaborniak, P. Król, Rzeszów 2010.

Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1988.

Kubalski E., Krótki zarys historii i organizacji Sokolstwa Polskiego, Kraków 1931.

Kuriańska-Wołoszyn J., Udział Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w międzynarodowych pokazach i zawodach gimnastycznych do pierwszej wojny światowej [w:] Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce. Prace naukowe Letniej Szkoły Historyków Kultury Fizycznej, t. 5, red. B. Woltmann, Gorzów Wielkopolski 2002.

Limanowa, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1893, nr 11, s. 151.

Małecki D., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” – droga do zwycięstwa. Od „Sokoła” lwowskiego do Okręgu Leszczyńskiego, Kraków 2014.

Małolepszy E., Ruch sokoli na ziemiach polskich (1867–2001) [w:] Studia z dziejów kultury fizycznej. Księga wydana z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Bernarda Woltmanna, red. T. Jurek, Gorzów Wielkopolski 2002.

Markowicz P., Wychowanie fizyczne w tarnowskich męskich szkołach średnich w latach 1867–1918 [w:] Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce. Prace naukowe Letniej Szkoły Historyków Kultury Fizycznej, t. 7, red. L. Nowak, Gorzów Wielkopolski 2006.

Meszno Opackie ad Dąbrowa, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1904, nr 3, s. 23.

Michalski C., Prasa sportowa Lwowa [w:] Kraków – Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, t. 5, red. J. Jarowiecki, Kraków 2001.

Mielec, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1902, nr 9, s. 71.

Mirkiewicz A., Okręg rzeszowski Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1895–1939), Rzeszów 2016.

Mirkiewicz A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w II Rzeczypospolitej (1918–1939), Rzeszów 2017.

Mirkiewicz A., Zarys dziejów sokolstwa słowiańskiego (1862–1939), Rzeszów 2014.

Muszyna, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1899, nr 12, s. 115.

Muszyna, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1900, nr 4, s. 31.

Muszyna, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1901, nr 6, s. 48.

Nieciecza ad Dąbrowa, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1904, nr 3, s. 23.

Nowakowski A., Przyczynek do dziejów „Sokoła” w Dębicy przed I wojną światową [w:] Szkice z dziejów „Sokoła” w południowej i wschodniej Polsce, red. A. Nowakowski, Wadowice 2002.

Nowakowski A., Tradycje ruchu sokolskiego w Kalwarii Zebrzydowskiej w latach 1898–1964 na tle dziejów miasta: w 115. rocznicę założenia gniazda „Sokoła” (1898–2013), Rzeszów 2013.

Nowakowski A., Zarys dziejów gniazda „Sokoła” w Limanowej [w:] Krajowy Zlot Sokolstwa Polskiego. 110 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Zakopanem, red. A. Łopata, Kraków 2004.

Nowe gniazda sokole, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1893, nr 6, s. 80.

Orlewicz-Musiał M., „Sokół” wyleciał ze Lwowa… [w:] 140 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Polsce, red. A. Łopata, Kraków 2007.

Osada S., Sokolstwo polskie. Jego dzieje, ideologja i posłannictwo. Naszkicowane w sześciu odczytach. Dla użytku gniazd w Ameryce, Pittsburgh 1929.

Otfinów ad Dąbrowa, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1904, nr 3, s. 23.

Pawluczuk Z., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w rozwoju turystyki masowej i krajoznawstwa w Polsce w drugiej połowie XIX i pierwszych latach XX wieku [w:] Materiały z konferencji naukowej z okazji 100-lecia powstania Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego pt. „Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość”, Łeba, 5 października 2006, red. J. Przybylski, Gdańsk 2006.

Pilzno, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1894, nr 9, s. 91.

Przybyłkiewicz I., Krótki przebieg rozwoju oddziału Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Tarnowie, od założenia aż do września 1887 r., „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1888, nr 6, s. 43–44.

Przybyłkiewicz I., Krótki przebieg rozwoju oddziału Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Tarnowie, od założenia aż do września 1887 r., „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1888, nr 7, s. 50–52.

Raińska M., Sokolnia sądecka. 105 lat w służbie miasta, regionu, ojczyzny, Nowy Sącz 1998.

Rydarowska S., Sokoli lot, Gorlice 2003.

Ryfowa A., Idea narodowa i słowiańska w Sokole polskim ze szczególnym uwzględnieniem zaboru pruskiego, „Roczniki Naukowe WSWF w Poznaniu” 1971, nr 19.

Rysiak J., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na terenie Mielca w latach 1893–1939, „Rocznik Mielecki” 1999, t. 2.

Rzeszuto J., Od „Sokoła” do „Dąbrovii”. 70 lat „Dąbrovii” (1922–1992), Dąbrowa Tarnowska 1992.

Sawczyk B., Sąsiadowicz M., Stańczyk E., Ignacy Przybyłkiewicz 1846–1898. Propagator kultury fizycznej, współtwórca tarnowskiego „Sokoła” [w:] eaedem, Ocalić od zapomnienia… Patroni tarnowskich ulic, t. 2, Tarnów 2004.

„Sokół tarnowski”, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1886, nr 1, s. 8.

Sprawy Towarzystw Gimnastycznych Polskich. Związek., „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół »” 1895, nr 6, s. 70.

Snopko J., I Zlot Sokolstwa Polskiego w 1892 r. we Lwowie [w:] Szkice z dziejów „Sokoła” w południowej i wschodniej Polsce, red. A. Nowakowski, Wadowice 2002.

Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji 1867–1914, Białystok 1997.

Snopko J., Dudek D., Rozwój ruchu sokolego w zaborze austriackim [w:] Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, red. E. Małolepszy, Z. Pawluczuk, Częstochowa 2001.

Sterkowicz C., Ojczyznę wolną…, Tarnów 2003.

Stolarczyk M., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie w latach 1883–1914 (w świetle „Przewodnika Gimnastycznego «Sokół»” i „Pogoni”), Tarnów 2014.

Stolarczyk M., Pierwsze lata współpracy sportowej i działalności patriotycznej mieszkańców ziemi brzeskiej, bocheńskiej i tarnowskiej do 1903 r. [w:] Z dziejów Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Polsce w 135. rocznicę powstania, red. W. Cynarski, K. Obodyński, M. Mirkiewicz, Rzeszów 2004.

Stolarczyk M., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Brzesku (1892–2003), Brzesko 2003.

Stolarczyk M., Lechowicz L., 125 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Brzesku 1892–2017, Brzesko 2017.

Straty sokole wskutek pożaru, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1895, nr 6, s. 76.

Sypek A., Przybyłkiewicz Ignacy (1846–1898) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, red. S. Potępa, t. 19: Strusina, Tarnów 2009.

Szajna G., Sylwetki prekursorów szermierki w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, ich działalność dydaktyczna i organizacyjna [w:] Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Polsce południowo-wschodniej. Tradycja i współczesność, red. J. Motyka, G. Klebowicz, Przemyśl 2015.

Szczucin, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1904, nr 3, s. 24.

Szewczyk M., Tarnowskie gniazdo. Historia i współczesność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tarnowie, Tarnów 2000.

Szewczyk M., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Tarnowie w latach 1883–1947 i od 1995, „Przegląd Sokoli. Organ Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» w Krakowie” 2001, nr 7.

Szuro S., TG Sokół w Małopolsce. Zarys dziejów, Kraków 1999.

Tabela statystyczna polskich związkowych Towarzystw gimnastycznych sokolich w Austryi za rok 1911 zestawiona na podstawie sprawozdań i raportów, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1912, nr 8, s. 60-61.

Toporowicz K., Zarys dziejów „Sokoła” na ziemiach polskich w latach 1867–1947 [w:] Z kart historii polskiego „Sokoła”. Materiały posesyjne z I Zlotu Odrodzonego Sokolstwa Polskiego (Kraków, 28 VIII – 3 IX 1994 r.), red. A. Łopata, Kraków 1995.

Tuchów, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1898, nr 4, s. 44.

Tuszyński B., Prasa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w trzech zaborach, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1985, t. 24 nr 4.

Wielek J., Z dziejów Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Limanowej (1893–1939), „Rocznik Sądecki” 2006, t. 34.

Wolańczyk M., Macierz Sokola w 60-letnim rozwoju (1867–1927), Lwów 1927.

Zaborniak S., Na galicyjskim szlaku gniazd Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1884–1914), Rzeszów 2004.

Zaborniak S., Zasoby majątkowe Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Galicji (1881–1914) [w:] Krajowy Zlot Sokolstwa Polskiego. 110 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Zakopanem, red. A. Łopata, Kraków 2004.

Zakliczyn, „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»”1904, nr 7, s. 56.

Zdrada J., Ziemia tarnowska w okresie autonomii galicyjskiej 1849–1918 [w:] Tarnów.

Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Zielecki A., Galicja doby autonomicznej ośrodkiem życia narodowego Polaków [w:] Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, red. M. Mirkiewicz (red.), Rzeszów 1996.

Żychowska M., Harcerstwo Ziemi Tarnowskiej, Tarnów 1992.

Information

Information: History Notebooks, 2020, Issue 147 (1), pp. 111 - 136

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Tarnowie i gniazda okręgu tarnowskiego do 1919 roku

English:

“Sokół” Gymnastic Society in Tarnów and Tarnów district before 1919

Authors

https://orcid.org/0000-0001-7889-2115

Mateusz Olejnik
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7889-2115 Orcid
All publications →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Poland

Published at: 31.03.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Mateusz Olejnik (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish