FAQ

Patronat wojskowy Jana Sobieskiego w latach 1667–1696. Rola, znaczenie, postulaty badawcze

Publication date: 09.05.2019

History Notebooks, 2019, Issue 146 (2), pp. 481 - 493

https://doi.org/10.4467/20844069PH.19.025.9921

Authors

Zbigniew Hundert
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5088-2465 Orcid
All publications →

Titles

Patronat wojskowy Jana Sobieskiego w latach 1667–1696. Rola, znaczenie, postulaty badawcze

Abstract

The John Sobieski’s military patronage in 1667–1696. Role, importance and research postulates

The article describes the mechanism of military patronage of John III Sobieski in the period of 1667–1696. It provides a synthesis of the current state of research, focusing mostly on the time when Sobieski held the hetman office (highest ranking military officer) and when he established a system of military patronage which gave him full control over the Crown (Polish) army and allowed him to use it in his political actions. Another objective of the article is to identify areas for further research, especially regarding the post-1683 period.

References

Źródła rękopiśmienne

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:
Archiwum Publiczne Potockich, sygn. 163a (t. 14), 315.
Archiwum Warszawskie Radziwiłłów, dz. II, ks. 27.
Archiwum Zamoyskich, sygn. 1380, 3112.

Biblioteka XX. Czartoryskich w Krakowie, rkps 5992.
Nacyĭanal’ny histarychny archiŭ Belarusi, Minsk, f. 695, vop. 1, sygn. 224.

 

Źródła drukowane

Dupont F., Pamiętniki historyi życia i czynów Jana III Sobieskiego, tłum. B. Spieralska, oprac. D. Milewski, Warszawa 2011.

Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, oprac. F. Kluczycki, t. 1, cz. 2, Kraków 1881. Opracowania

Augustyniak U., W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640), Warszawa 2004.

Hundert Z., Działalność wojskowa i polityczna Hieronima Augustyna Lubomirskiego w latach 1669–1673 – glosa do biografii [w:] Hortus bellicus. Studia z dziejów wojskowości nowożytnej. Prace ofiarowane profesorowi Mirosławowi Nagielskiemu, red. K. Bobiatyński [et al.], Biblioteka Epoki Nowożytnej, t. 5, Warszawa 2017.

Hundert Z., Komputowe oddziały rodziny królewskiej w kampanii mołdawskiej 1686 roku w świetle rozkazów i sprawozdania sejmowego hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jana Jabłonowskiego [w:] Jarzmo Ligi Świętej? Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1684–1696, red. D. Milewski, Warszawa 2017, s. 161–186.

Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669–1673, Oświęcim 2014.

Hundert Z., Powiatowe chorągwie kozackie (pancerne) województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1671–1673 [w:] Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, red. A. Smoliński, t. 6, Toruń 2015, s. 63–106.

Hundert Z., Pozycja Jana III w wojsku koronnym w latach 1674–1683. Utrzymanie czy też utrata wpływów wypracowanych w czasie sprawowania godności hetmańskiej? [w:] Król Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1674–1683, red. D. Milewski, Warszawa 2016, s. 121–151.

Hundert Z., Władysławów Denhoff ów dwóch, „Przegląd Historyczny” 2016, t. 107, z. 2, s. 303–310.

Hundert Z., Wojsko koronne a elekcja 1674 roku [w:] Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI–XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami, red. M. Markiewicz, D. Rolnik, F. Wolański, Katowice 2016, s. 308–332.

Hundert Z., Zaciężne wojsko powiatowe sejmiku wiszeńskiego województwa ruskiego w latach 1671–1673 oraz jego rola w działaniach wojskowych i politycznych Jana Sobieskiego, „Przegląd Historyczny” 2017, t. 108, z. 4, s. 641–671.

Hundert Z., Sowa J.J., Od towarzysza jazdy do wojewody podolskiego. Przebieg służby wojskowej Nikodema Żaboklickiego w latach 1656–1706, „Res Historica” 2016, nr 42, s. 127–181.

Kamieński A., Skoraszewski Władysław [w:] Polski słownik biografi czny, t. XXXVIII, Warszawa–Kraków 1997, s. 256–259.

Majewski A.A., Aleksander Hilary Połubiński (1626–1679), marszałek wielki litewski. Działalność polityczno-wojskowa, Prace Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017.

Matwijowski K., Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976.

The Military Revolution Debate: Readings on the Military Transformation of Early Modern Europe, ed. C.J. Rogers, Boulder 1995.

Nagielski M., Wkład jednostek gwardyjskich monarchy w wysiłek militarny Rzeczypospolitej za dwóch ostatnich Wazów (1632–1668) [w:] „W hetmańskim trudzie”. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Wimmera, red. Z. Hundert, M. Wagner, Oświęcim 2017, s. 97–120.

Rachuba A., Hrehory Antoni Ogiński [w:] Poczet hetmanów Rzeczypospolitej. Hetmani litewscy, red. M. Nagielski, wyd. 2 popr. i uzup., Warszawa 2006, s. 236–244.

Sawicki M., Konflikt biskupa wileńskiego Konstantego Kazimierza Brzostowskiego z Kazimierzem Janem Sapiehą w latach 1693–1696 [w:] Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI–XVIII wieku), red. S. Górzyński, M. Nagielski, Warszawa 2014, s. 383–401.

Sokalski M., Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2002.

Sowa J.J., Jednostki komputowe Adama Mikołaja Sieniawskiego do 1702 roku, cz. 1: Udział w działaniach wojennych do 1696 roku [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. IV, red. Z. Hundert, K. Żojdź, J.J. Sowa, Oświęcim 2015, s. 209–221.

Sowa J.J., Jednostki komputowe Adama Mikołaja Sieniawskiego do 1702 r., cz. 2 [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. V, red. Z. Hundert, K. Żojdź, J.J. Sowa, Oświęcim 2017, s. 247–264.

Sowa J.J., Nervus belli czy finansowe jarzmo Ligi Świętej? Skarb hibernowy a fi nansowanie wysiłku wojennego Korony 1685–1700 [w:] Jarzmo Ligi Świętej? Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1684–1696, red. D. Milewski, Warszawa 2017, s. 137–159.

Sowa J.J., Zawiązanie konfederacji Baranowskiego a posłuszeństwo ofi cerom i dyscyplina wojskowa [w:] Przysięga wojskowa. Idea i praktyka. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Homo Militans, t. 4, Oświęcim 2016, s. 80–87.

Stolicki J., Rozdawnictwo wakansów przez Jana III jako metoda tworzenia partii dworskiej [w:] Faworyci i opozycjoniści. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV–XVII wieku, red. R. Skowron, M. Markiewicz, Kraków 2006, s. 359–375.

Stolicki J., Wobec wolności i króla. Działalność polityczna szlachty ruskiej, ukrainnej i wołyńskiej w latach 1673–1683, Kraków 2007.

Vic’ko D., Sproba respublikantsaŭ damahchysia ŭlady nad voĭskam VKL u 1697–1698 h., „Belaruski Histarychny Ahliad” 2008, t. 15, sš. 1–2 (28–29), s. 305–328.

Wagner M, Andrzej Potocki, hetman polny koronny (1684–1691) [w:] idem, „W cieniu szukamy jasności i chwały”. Studia z dziejów panowania Jana III Sobieskiego (1684–1696), Siedlce 2002, s. 49–60.

Wagner M., Stanisław Jabłonowski (1634–1702). Polityk i dowódca, t. 1, Siedlce 1997.

Wagner M., Towarzysze broni Jana Sobieskiego [w:] Jan Sobieski – wódz i polityk (1629–1696). W trzechsetną rocznicę śmierci, red. J. Wojtasik, Prace Instytutu Historii Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach, nr 23, Siedlce 1997, s. 55–63.

Wiśniewski K., Jan Sobieski jako marszałek wielki koronny [w:] Marszałek i hetman koronny Jan Sobieski, red. D. Milewski, Warszawa 2014, s. 19–36.

Żojdź K., Klientela hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza i jej losy po śmierci patrona, „Przegląd Historyczny” 2015, t. 106, z. 1, s. 31–68.

Żojdź K., Patronat wojskowy i klientela hetmańska Jana Karola Chodkiewicza. Zarys problematyki [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. IV, red. Z. Hundert, K. Żojdź,  J.J. Sowa, Oświęcim 2015, s. 69–92.

Żojdź K., „Stronnictwo Zygmunta III Wazy w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1603–1621”, mps pracy doktorskiej napisanej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem prof. dra hab. M. Nagielskiego, Warszawa 2018.

Information

Information: History Notebooks, 2019, Issue 146 (2), pp. 481 - 493

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Patronat wojskowy Jana Sobieskiego w latach 1667–1696. Rola, znaczenie, postulaty badawcze
English:
The John Sobieski’s military patronage in 1667–1696. Role, importance and research postulates

Authors

https://orcid.org/0000-0002-5088-2465

Zbigniew Hundert
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5088-2465 Orcid
All publications →

Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum

Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland

Published at: 09.05.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Zbigniew Hundert (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish