FAQ

Ochrona” infrastruktury gospodarczej KWK „Katowice” przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 80. XX w. (ze szczególnym uwzględnieniem sprawy obiektowej o kryptonimie „Carbon”)

Publication date: 06.11.2020

History Notebooks, 2020, Issue 147 (3), pp. 637 - 656

https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.034.12488

Authors

Piotr Franaszek
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-8572-7038 Orcid
All publications →

Titles

Ochrona” infrastruktury gospodarczej KWK „Katowice” przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 80. XX w. (ze szczególnym uwzględnieniem sprawy obiektowej o kryptonimie „Carbon”)

Abstract

“Protection” of Silesian hard coal mines by the state Security Service in the 1980s (on the example of hard coal mine “Katowice”)

During the entire period of the Polish People’s Republic the Polish state security forces conducted surveillance operations of factories and other workplaces. All spheres of activity – political, social and economic – were controlled. These actions intensified in the 1980s, a unique period in the recent history of Poland, after the workers’ strikes in August 1980 and the creation of the Independent Self-Governing Trade Union (NSZZ) “Solidarność”. In response to the upheaval, the martial law was introduced, casting a grim shadow on the social and economic reality of the entire decade. Because of the importance of coal mining for the country’s economic system, the activities of state security forces were meticulously carried out in the mines, including the hard coal mine “Katowice”. All actions were controlled and recorded, not only those of workers who sympathized with powers hostile to the regime, but any event disturbing the rhythm of work – entirely coincidental events were tracked alongside possible cases of sabotage. Regardless of the real intentions behind these activities, this scrutiny of the state apparatus created a kind of chronicle of events that took place in the hard coal mine “Katowice” in the period under discussion.

References

Archiwalia

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Katowicach

IPN Ka 030/414, SO „Carbon”.

IPN Ka 036/1739, SOS „Gosia”.

IPN Ka 043/1017, KE „Beta”.

IPN Ka 048/197, SOS „Mars”.

IPN Ka 048/576, SOR „Brzoza”.

IPN Ka 048/633, KE „Jowisz”.

IPN Ka 048/1210, SOR „Alfa”.

IPN Ka 048/1860, SOS „Gama”.

IPN Ka 230/2962.

IPN Ka 230/2998, KE „Beta” (!).

IPN Ka 0055/1559, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Pilot”.

IPN Ka 00250/95, t. 1–3, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Karol”.

IPN Ka 0055/1371, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Jurek”.

IPN Ka 0055/1491, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Kornakowicz”.

IPN Ka 0055/1492, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Zyga”.

IPN Ka 0062/803, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Sylwek”.

IPN Ka 00233/3990, Teczka personalna.

IPN Ka 00250/148 t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Kuba”.

IPN Ka 00250/147, Teczka personalna.

IPN Ka 0055/1435, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Krzyś”.

IPN Ka 0055/1469, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Piotrek”.

IPN Ka 0055/1563, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Górnik”.

IPN Ka 00233/3985, Teczka personalna.

IPN Ka 0055/1506, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Borys”.

IPN Ka 0055/1493, Teczka personalna.

IPN Ka 00233/4000, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Adaś”.

IPN Ka 0055/1327, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Francek”.

IPN Ka 0055/1434, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Kazek”.

IPN Ka 0055/1558, t. 1–2, Teczka personalna i teczka pracy tajnego współpracownika pseudonim „Kornel”.

Opracowania

150 lat kopalni węgla kamiennego „Katowice”, oprac. zespół pod przewodnictwem F. Ciska, Katowice 1973.

Borowy R.W., Wczoraj – dziś – jutro… kopalni „Katowice-Kleofas”. Historia węglem pisana, Katowice 1997.

Chojecka E., Wincenty Pstrowski – zabrzański bohater pracy – tragiczny [w:] Praca, jej rola i funkcje społeczne na przestrzeni wieków w kontekście Europy Środkowej, red. A. Barciak, Katowice–Zabrze–Rybnik 2018, s. 158–162.

Dwilewicz Ł., Polityka energetyczna PRL [w:] Problemy energetyczne Polski, cz. I: Surowce, red. A. Jarosz-Nojszewska, W. Morawski, Warszawa 2016.

Gisman S., Słownik górniczy, Katowice 1949.

Grzegorek G., Frużyński A., Rygus P., Kopalnie i huty Katowic, Katowice 2017.

Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.

Landau Z., Tomaszewski J., Zarys historii gospodarczej Polski 1918–1939, Warszawa 1981.

Łazor J., Import i eksport polskiego węgla w okresie międzywojennym [w:] Problemy energetyczne Polski, cz. I: Surowce, red. A. Jarosz-Nojszewska, W. Morawski, Warszawa 2016.

Maroszek H., Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice”1823–1988, Katowice 1988.

Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków 2007.

Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim/katowickim, bielskich i częstochowskim, wstęp i red. W. Dubiański, A. Dziuba, A. Dziurok, Katowice 2009.

Terlecki R., Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990, Kraków 2007.

Woźniczka Z., Represje na Górnym Śląsku po 1945, Katowice 2010.

Woźniczka Z., Dewastacja Górnego Śląska w 1945 roku przez Armię Czerwoną [w:] Z dziejów przemysłu po 1945 roku, red. E. Kościk, R. Klementowski, Wrocław 2012, s. 123–138.

Woźniczka Z., Praca przymusowa w Polsce po 1945 roku [w:] Praca, jej rola i funkcje

społeczne na przestrzeni wieków w kontekście Europy Środkowej, red. A. Barciak, Katowice–

Zabrze–Rybnik 2018, s. 271–292.

Źródła internetowe

1980, http://www.solidarnosc.krakow.pl/?q=node/149 (dostęp: 12.05.202).

https://sbc.org.pl/Content/197823/O_eksploatacji_wegla_w_obszarze_centrum_Katowic_

150_35.pdf (dostęp: 10.05.2020).

https://www.geosilesia.eu/galeria/kwk-katowice (dostęp 15.05.2020).

Kopalnia Węgla Kamiennego” Katowice”, https://fotopolska.eu/Kopalnia_Wegla_Kamiennego_

Katowice_Katowice (dostęp: 10.05.2020).

Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopalnia_W%C4%

99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D (dostęp: 12.05.2020).

Miłoch R., Uchwała Rady Ministrów nr 199/81, http://www.encysol.pl/wiki/Uchwa%

C5%82a_Rady_Ministr%C3%B3w_nr_199/81 (dostęp: 15.05.2020).

Information

Information: History Notebooks, 2020, Issue 147 (3), pp. 637 - 656

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Ochrona” infrastruktury gospodarczej KWK „Katowice” przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 80. XX w. (ze szczególnym uwzględnieniem sprawy obiektowej o kryptonimie „Carbon”)

English:

“Protection” of Silesian hard coal mines by the state Security Service in the 1980s (on the example of hard coal mine “Katowice”)

Authors

https://orcid.org/0000-0001-8572-7038

Piotr Franaszek
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-8572-7038 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 06.11.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Piotr Franaszek (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish