FAQ

Listy ruskie króla Zygmunta II Augusta do Mikołaja Radziwiłła Rudego z lat 1568–1571 ze zbiorów Muzeum Konstantego Świdzińskiego (Biblioteka Ordynacji Krasińskich)

Publication date: 07.03.2019

History Notebooks, 2019, Issue 146 (1), pp. 261 - 278

https://doi.org/10.4467/20844069PH.19.014.10279

Authors

Rafał Jaworski
The Jan Kochanowski University in Kielce
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2112-0063 Orcid
All publications →

Titles

Listy ruskie króla Zygmunta II Augusta do Mikołaja Radziwiłła Rudego z lat 1568–1571 ze zbiorów Muzeum Konstantego Świdzińskiego (Biblioteka Ordynacji Krasińskich)

Abstract

King Sigismund II Augustus’ Russian letters to Mikołaj “the Red” Radziwiłł from the period of 1568–1571 in the collections of Konstanty Świdziński Museum (Krasiński Library)

The correspondence between the king Sigismund II Augustus and the Radziwiłł family is one of the main sources of research on the political history of the Grand Duchy of Lithuania and Polish-Lithuanian relationships in the second half of 16th century. Five Russian letters of the last member of the Jagiellonian Dynasty to Mikołaj “the Red” Radziwiłł from the period of 1568–1571 are the subject of this article. The original documents were destroyed in 1944 but the information about their content is available owing to the abridged versions printed in 1876 by W. Chomętowski. The abridgements didn’t come into scientific circulation. There is also Stanisław Bodniak’s translation of one of the letters (24th March 1571, Warsaw). The abridgements and the translation are published in the article, which also contains an attempt to explain in what way the letters from the Nesvizh Archive came to the collection of the Krasiński Library (Konstanty Świdziński Museum). The question of the bilingual correspondence between the king and the Radziwiłł family is also partially discussed.

References

Adamson A., Magnus in Moscow, „Acta Historica Tallinnensia” 2011, vol. 16, s. 67–85.

Adamson A., Prelude to the Birth of the “Kingdom of Livonia”, „Acta Historica Tallinnensia” 2009, vol. 14, s. 31–61.

Ajewski K., Kolekcjonerstwo Konstantego Świdzińskiego. Z dziejów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2004, R. 34, s. 21–78.

Babulin I.B., Osada Revelja (1570–1571 gg.) po danym hroniki Bal’tazara Rjussova [w:] Istorja voennogo dela: issledovanja i istočniki, t. 6, Moskva 2016, s. 326–391.

Baliński M., Dopełnienie pamiętników o królowej Barbarze [w:] M. Baliński, Pisma historyczne, Wilno 1856.

Baliński M., Pamiętniki o królowej Barbarze żonie Zygmunta Augusta [w:] M. Baliński, Pisma historyczne, t. 1–2, Wilno 1843.

Bantyš-Kamenskij N.N., Obzor vniešnich snošenij Rossii, č. 3, Moskva 1897.

Bodniak S., Najdawniejszy plan porozumienia Polski z Moskwą przeciw Niemcom z lat 1571–72, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1947, z. 4, s. 78–92.

Bodniak S., Polska a Bałtyk za ostatniego Jagiellona, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1939–1946, z. 3, s. 42–276.

Bodniak S., Życiorys własny, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1955, z. 5, s. 7–34.

Chomętowski W., Rękopisma z Archiwum Radziwiłłowskiego znajdujące się w Bibliotece Hrabiów Krasińskich z Muzeum Konstantego Świdzińskiego [w:] Korespondencye Jana Karola Chodkiewicza: poprzedzone opisem rękopismów z Archiwum Radziwiłłowskiego,znajdujących się w Bibliotece Ordynacyi Krasińskich połączonej z Muzeum Konstantego Świdzińskiego, Warszawa 1876, s. 7–27.

Chorążyczewski W., Czego wciąż nie wiemy o kancelariach centralnych dawnej Rzeczypospolitej [w:] Belliculum diplomaticum IV Thorunense. Dyplomatyka staropolska – stan obecny i perspektywy badań, red. W. Chorążyczewski, J. Tandecki, Toruń 2011, s. 47–74.

Dziubiński A., Na szlakach Orientu. Handel między Polską a Imperium Osmańskim w XVI–XVIII wieku, Wrocław 1997.

Dziubiński A., Stosunki dyplomatyczne polsko-tureckie w latach 1500–1572 w kontekście międzynarodowym, Warszawa 2007.

Enciklopedičeskij slovar, t. 21, izd. F.A. Brokgauz, I.A. Efron, St. Peterburg 1897.

Ferenc M., Listy polskie króla Zygmunta Augusta do Mikołaja Radziwiłła „Rudego” z lat 1548–1556, „Prace Historyczne” 2009, z. 136, s. 141–153.

Ferenc M., Mikołaj Radziwiłł „Rudy” (ok. 1515–1584). Działalność polityczna i wojskowa, Kraków 2008.

Gancarson J., Polonica w Zbiorze Autografów Piotra Dubrowskiego (Fond 971) w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w St. Petersburgu, „Teki Sejmowe” 2011, t. 2, s. 7–47.

Gaziński R., Die Kaperfl otte von Iwan IV. dem Schrecklichen im Lichte von Akten des Herzoglich Stettiner Archiv, „Studia Maritima” 2013, R. 26, s. 29–37.

Gąsiorowski A., Itineraria dwu ostatnich Jagiellonów, „Studia Historyczne” 1973, R. 16, z. 2, s. 249–275.

Grala H., Dyplomacja z upominkami w tle (Wokół ceremoniału dyplomatycznego w stosunkach polsko-moskiewskich XVI–XVII w.) [w:] Skarby Kremla. Dary Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wystawa ze zbiorów Państwowego Muzeum Historyczno-Kulturalnego „Moskiewski Kreml”, Warszawa 1998.

Grala H., Polscy historycy i archiwiści w carskim Petersburgu (tekst wystąpienia wygłoszonego podczas Międzynarodowej Konferencji „Polski Petersburg – historia i pamięć”, zorganizowanej w Sankt Petersburgu w dniach 10–14 kwietnia 2013 r. przez Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne i Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie),

http://www.polskaipetersburg.pl/images/upload/biblioteka/Polscy_historycy_i archiwisci_w_carskim_Petersburgu_Hieronim_Grala.pdf (dostęp: 18.06.2017).

Grala H., Upadek „moskiewskiego kanclerza”. Iwan Wiskowaty i Iwan IV w 1570 r., „Kwartalnik Historyczny” 1994, R. 101, z. 1, s. 49–79.

Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.

Janicki M., Jaworski R., Nad nową edycją listów króla Zygmunta Augusta, „Przegląd H istoryczny” 1999, R. 90, z. 3, s. 347–364.

Jasnowski J., Chodkiewicz Grzegorz, PSB, t. III, Kraków 1937, s. 358–359.

Jaworski R., Nieznana korespondencja króla Zygmunta Augusta z Mikołajem Radziwiłłem Rudym i Ostafi m Wołłowiczem z lat 1550–1571 ze zbiorów Biblioteki Czartoryskich, „Studia Źródłoznawcze” 2003, t. 41, s. 91–108.

Jaworski R., Z najdawniejszych dokumentów do dziejów domeny Radziwiłłowskiej, „Studia Źródłoznawcze” 2001, t. 39, s. 101–114.

Kamieniecki W., Straty Biblioteki Ordynacji Zamojskich w zakresie zbiorów rękopiśmiennych [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. III: Biblioteki, Warszawa 1955, s. 143–176.

Kaniewska I., Sawicki Maciej, PSB, t. XXXV, Kraków 1994, s. 334–336.

Katalog dokumentów tureckich. Dokumenty do dziejów Polski i krajów ościennych w latach 1455–1672, oprac. Z. Abramowicz, red. A. Zajączkowski [= Katalog rękopisów orientalnych w zbiorach polskich, red. S. Strelcyn, współudz. M. Lewicki, A. Zajączkowski, t. 1, cz. 1], Warszawa 1959.

Krakowski B., Kajetan Kwiatkowski, PSB, t. XVI, Wrocław 1971, s. 358.

Lepszy K., Haraburda Michał, PSB, t. IX, Warszawa 1960–1961, s. 288–290.

Lachowicz S.A., Listy oryginalne Zygmunta Augusta do Mikołaja Radziwiłła Czarnego, Wilno 1842.

Lachowicz S.A., Materiały historyczne spisane z autentyków Biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, „Atheneum” 1842, R. 5, nr 1, s. 28–54.

Listy emigracyjne Joachima Lelewela, wyd. i wstęp H. Więckowska, t. 4 (1849–1861), Wrocław–Kraków 1954.

Listy króla Zygmunta Augusta do Radziwiłłów, oprac., wstęp i komentarze I. Kaniewska, Kraków 1998.

Listy polskie XVI wieku, t. 2, red. K. Rymut, Kraków 2001.

Lulewicz H., Daremny trud edytora? Uwagi na marginesie edycji korespondencji ostatniego Jagiellona, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2000, R. 44, s. 177–185.

Lulewicz H., Radziwiłł Mikołaj zwany Rudym, PSB, t. XXX, Wrocław 1987, s. 321–325.

Natanson Leski J., Dzieje granicy wschodniej Rzeczypospolitej, cz. I: Granica moskiewska w epoce jagiellońskiej, „Rozprawy Historyczne Towarzystwa Naukowego Wars zawskiego”,t. 1, z. 3, Lwów–Warszawa 1922.

Niemcewicz J.U., Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszczę, t. 1, Warszawa 1822.

Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska w XVI wieku, t. 2: Lata 1548–1575, Warszawa 2012.

Przezdziecki A., Jagiellonki polskie w XVI wieku, t. 1, Kraków 1868.

Pułaski F., Nieznane listy Barbary Radziwiłłówny do Mikołaja Radziwiłła Rudego i do Zygmunta Augusta, Warszawa 1906.

Pułaski F., Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, Warszawa 1915.

Ragauskienė R., Ragauskas A., Barboros Radvilaitės laiškai Žygimantui Augustui ir kitiems : studija apie XVI a. Lietuvos Didžiosios kunigaikštystės moterų korespondenciją, Vilnius 2001.

Stasiewski W.B., Magnus [w:] Neue Deutsche Biographie, Bd. 15, Berlin 1987, s. 865–866.

Tchórzewska-Kabata H., Ocalone dla potomnych. Serie wydawnicze Biblioteki Ordynacji Krasińskich. Propozycja badawcza, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2004, 34, s. 79–82.

Urzędnicy centralni i dostojnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIIII w. Spisy, oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, Kórnik 1994.

Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque fi nitimarum historiam illustrantia; maximam partem nondum edita ex tabulariis Vaticanis deprompta collecta ac serie chro nologica disposita T.2 ab Ioanne PP. XXIII. usque ad Pium PP. V. 1410–1572, Romae 1861.

„Vypiska iz posolskich knig” o snošenijach Rossijskogo gosudarstva s Polsko-Litovskim za 1547–1572 gg. [ = Pamjatniki istorii Vostočnoj Evropy. Istočniki XV–XVII v.t. 2], Moskva–Varšava 1997.

Wasilewski T., Korsak Borkołab Głębocki, PSB, t. XIV, Wrocław 1968–1969, s. 103–104.

Wawrzyńczyk A., Studia z dziejów handlu Polski z Wielkim Księstwem Litewskim i Rosją w XVI wieku, Warszawa 1956.

Wiśniewski J., Zbiory archiwalne polskich bibliotek fundacyjnych XIX w., „Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny” 2003/2004, 10/11, s. 87–110.

Żelewski R., Dyplomacja polska w latach 1506–1572 [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 1: Połowa X–1572, red. M. Biskup, Warszawa 1980.

Information

Information: History Notebooks, 2019, Issue 146 (1), pp. 261 - 278

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Listy ruskie króla Zygmunta II Augusta do Mikołaja Radziwiłła Rudego z lat 1568–1571 ze zbiorów Muzeum Konstantego Świdzińskiego (Biblioteka Ordynacji Krasińskich)

English:

King Sigismund II Augustus’ Russian letters to Mikołaj “the Red” Radziwiłł from the period of 1568–1571 in the collections of Konstanty Świdziński Museum (Krasiński Library)

Authors

https://orcid.org/0000-0003-2112-0063

Rafał Jaworski
The Jan Kochanowski University in Kielce
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2112-0063 Orcid
All publications →

The Jan Kochanowski University in Kielce
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Poland

Published at: 07.03.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Rafał Jaworski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish