Incipit tertia decima que est de artificio zuchari – the chapter on confectionery art in Quirico de Augustis’ Lumen apothecariorum from 1492 and its role in research on the origins of confectionery
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEIncipit tertia decima que est de artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku i jego rola w badaniach nad genezą cukiernictwa
Publication date: 06.07.2023
History Notebooks, 2022, Issue 149 (4), pp. 617 - 646
https://doi.org/10.4467/20844069PH.22.027.17854Authors
Incipit tertia decima que est de artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku i jego rola w badaniach nad genezą cukiernictwa
The article is a commentary on the Chapter 13 of Lumen apothecariorum, written in 1492 by Quirico de Augustis, a Piedmontese physician and apothecary, who lived at the turn of the 16th century. This chapter was published in Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, vol. 149 (2022), no. 2. At the beginning, the author analyses the content of this chapter, entitled De artificio zuchari (On sugar craft), and characterises the typology of 31 recipes for sweets. Next, he presents the ingredients of sweets manufactured on the basis of these recipes, methods recommended for sugar processing, and the tools used for this purpose. In the next section the author focuses on probable sources of Quirico de Augustis’ inspiration and the impact of his recipes for sweets on other collections of recipes in the 16th century. The final section is devoted to the discussion of the importance of this source in the studies on the early Renaissance Italian and European confectionery. The author emphasises the fact that the first person to specifically address the area of confectionery production and to collect the recipes for different types of sweets in a separate chapter was Quirico de Augustis (in his work entitled Lumen apothecariorum) and not Paulo Suardo (in his work entitled Thesaurus apothecariorum, published in Milan in 1496). Thanks to its numerous editions, translations and citations, Chapter 13 of Quirico de Augustis’ Lumen apothecariorum exerted a great impact on the European confectionery in modern times. The evidence of this impact can be noticed in the fact that all 31 recipes from the chapter De artificio zuchari were included in the Polish version Sekrety Aleksego Pedemontana (The Secrets of the Reverend Maister Alexis of Piedmont), published by Marcin Siennik in Cracow in 1568.
Alexego Pedemontaná táiemnice, faksymile, transkrypcja i objaśnienia Z. Bela, t. 1-2, Kraków 1999.
Antidotarium Mesuae, Venetiae 1484.
D. Alexii Pedemontani libri septem, a Ioan. Iacobo Veckero doctore med[i]co, ex italic sermon in latinum conuersi, et multis bonis secretis aucti, Basilae 1563.
Guaineri A., De febribus, Padua 1474.
Joannes de Sancto Amando super Antidotarium Nicolai, 1477.
Luminare maggiore, vtile et necesario a tutti li medici, & speciali per Nicolo Mutoni medico, da molti eccellentisimi medici, con un breue commento di Iacobo Manlio, et il Lume & il Tesoro de speciali, nuovamente tradotti in lingua uolgare per Pietro Lavro, & da molti errori espurgati, In Vinegia per Giovanni Bariletto 1569.
Luminare maius, Lumen apothecariorum, & Aromathariorum thesaurus, omnibus cum medicis, tum aromatariis pernecessaria opera, Venetiis, apud Nicolaum Beuilacquam MDLXI; Luminare maius, Cinthius vt totum radijs illuminat orbem, Illuminat latebras sic medicina tuas. Lumen apothecariorum. Thesaurus aromatariorum, M. Iadocus Naß., Anno MDLXIIII.
Manliusdel Bosco, Luminare maius, Papiae 1494.
Quirico de Augustis, Dlicht d'apotekers, ed. Th. van der Noot, Brussels 1515.
Quiricus de Augustis, Lumen apothecariorum, Taurini 1492.
Saladino Ferrod'Ascoli, Compendium aromatariorum (ca. 1450); Alonso Rodríguez de Tudela, El compendio de los boticarios (1515); A Compendium for Apothecaries, Romania Mediterranea IV, "Romance Philology", Spring 2017, vol. 71.
Secreti del Reverendo Donno Alessio Piemontese, In Venetia 1555.
Siennik M., Herbarz to iest, zioł tutecznych, postronnych, y zamorskich opisanie: co za moc maią, a iako ich uzywać, tak ku przestrzeżeniu zdrowia ludzkiego, iako ku vzdrovienia rozmaitych chorob. Teraz nowo, wedle herbarzow dzisieyszego wieku, y inych zacnych medykow, poprawiony. Przydano Alexego Pedemontana Księgi siedmiory o tajemnych a skrytych lekarstwiech, przy czym dosyć misternych a trafnych rzeczy i doświadczonych mieć będziesz, Kraków 1568.
Suardo P., Thesaurus aromatariorum, Mediolanum 1496.
Světlo apatekářův z latinského "Lumen apothecariorum"Quirika de Augustis přeložil Matěj z Mýta, díl 1, vyd. E. Šedivý, Praha 1922 [1926].
Opracowania
Bela Z., O starożytnych antidotach, złotych pigułkach i innych sprawach związanych z historią farmacji, Kraków 2013.
Bela Z., Polska wersja "Sekretów Aleksego z Piemontu", "Przekładaniec" 2016, nr 32, s. 297-314.
Bénézet J.-P., Pharmacie et médicament en Méditéranée occidentale (XIIIe-XVIe siècles), Paris 1999.
Benporat C., Feste e banchetti. Convivialità italiana fra Tre e Quattrocento, Firenze 2001.
Bridgeman J., A Renaissance Wedding: The Celebrations at Pesaro for the Marriage of Costanzo Sforza & Camilla Marzano d'Aragona (26-30 May 1475), London 2013.
Carneva le Schianca E., La cucina medievale. Lessico, storia, preparazioni, Firenze 2011.
Cifuentes i Comama la L., La ciència en català a l'edat mitjana i el Renaixement, Barcelona 2006.
"Das Lumen apothecariorum"von Quiricus de Augustis übersetzt und kritisch bearbeitet. Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Naturwissenschaftlichen Fakultät der Ludwig-Maximilians-Universität München, vorgelegt von Hugo Michael Wolfaus München, München 1973.
Dillemann G., La pharmacopée au Moyen Âge, "Revue d'histoire de la pharmacie"1968, n. 199, s. 163-170.
Encyklopedia PWN (on-line), http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3919799/kandyzowanie.html [dostęp: 21 II 2021 r.].
Hryszko R., "De artificio zuchari" - rozdział o sztuce cukierniczej w "Lumen apothecariorum" Quirica de Augustisa z 1492 roku, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne"2022, z. 2, s. 369-389.
Hryszko R., Llibre de totes maneres de confits. Księga o różnych sposobach przyrządzania słodyczy - starokataloński zbiór przepisów kulinarnych z XIV wieku, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne" 2010, z. 137, s. 175-206.
Kiesewetter A., Orsini del Balzo, Giovanni Antonio [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 79 (2013), http://www.treccani.it/enciclopedia/orsini-del-balzo-giovanni-antonio_ (Dizionario-Biografico) [dostęp: 21 II 2021 r.].
Kokoszko M., Gibel-Buszewska K., Termin kandaulos/kandylos (κανδαυλοσ/κανδυλοσ) na podstawie λεχεων συναγωγη Focjusza oraz "Commentari ad Homeri Iliadem" Eustacjusza z Tessaloniki, "Vox Patrum" 2010, t. 55, s. 361-373.
Moulinier-Brogi L., Saladino da Ascoli [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 89 (2017), http://www.treccani.it/enciclopedia/saladino-da-ascoli_ (Dizionario-Biografico) [dostęp: 21 II 2021 r.].
Mugnai Carrara D., Guaineri, Antonio [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 60 (2003), http://www.treccani.it/enciclopedia/antonio-guaineri_ (Dizionario-Biografico) [dostęp: 21 II 2021 r.].
Ouerfelli M., Le sucre. Production, commercialisation et usage dans Méditerranée médiévale, Leiden-Boston 2008.
Plouvier L., L'introduction du sucre en pharmacie, "Revue d'histoire de la pharmacie" 1999, n. 332, s. 199-216.
Plouvier L., La confiserie européenne au Moyen Âge, "Médium Aevum Quotidianum"1988, vol. 13, s. 28-47.
Plouvier L., Le rôle d'al-Andalus dans la transmission des connaissances de l'Orient vers l'Occident: l'exemple e la confiserie, "Horizons Maghrébins"2006, vol. 55, s. 30- 47.
Procaccioli P., Ruscelli, Girolamo [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 89 (2017), https://www.treccani.it/enciclopedia/girolamo-ruscelli_%28Dizionario-Biografico%29 [dostęp: 21 II 2021 r.].
Rutkowska E., Kołaczki (trochisci, pastilli), morsele (morsuli, tabellae) i krążki (rotulae, orbiculi) jako stałe doustne postaci leku w świetle dziewiętnastowiecznych podręczników do receptury, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 2018, t. 63, nr 4, s. 126-130.
Stijnman A., A Short-Title Bibliography of the Secreti by Alessio Piemontese [w:] The Artist's Process: Technology and Interpretation. Proceedings of the Fourth Symposium of the Art Technological Source Research Working Group, eds. S. Eyb-Green, J.H. Townsend, M. Clarke, J. Nadolny, S. Kroustallis, London 2012, s. 32-47.
Information: History Notebooks, 2022, Issue 149 (4), pp. 617 - 646
Article type: Original article
Titles:
Incipit tertia decima que est de artificio zuchari – rozdział o sztuce cukierniczej w Lumen apothecariorum Quirica de Augustisa z 1492 roku i jego rola w badaniach nad genezą cukiernictwa
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Published at: 06.07.2023
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
Polish