FAQ

Horodło z perspektywy XX–XXI wieku: pamięć modernizacji, pamięć republiki, pamięć imperium

Publication date: 15.01.2015

History Notebooks, 2014, Issue 141 (2), pp. 435 - 458

https://doi.org/10.4467/20844069PH.14.021.2749

Authors

Andrzej Nowak
Jagiellonian University, Krakow, Poland, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
All publications →

Titles

Horodło z perspektywy XX–XXI wieku: pamięć modernizacji, pamięć republiki, pamięć imperium

Abstract

Horodło from the perspective of the 20th and 21st century: memory of modernization, memory of the republic, memory of the empire
 
For the author of the present article the basis for the analysis of the contemporary understanding of collective identity and the condition of historical memory, is a confrontation of the ways of shaping the memory of the Union of Horodło in the 19th and 20th c. The issue of identity, both Polish and Lithuanian one, as well as of common memory is closely associated with the legacy of the Union of Horodło. 
At the same time, the author is looking for ways of remedying the situation in which one deals with a loss of positive identification with the cultural and political legacy of one’s own community – a phenomenon which is currently observed in Poland. A suitable foundation for this kind of remedy is perceived by him in Poland’s past, and since the time of the Union of Horodło – also in Lithuania’s past, and in referring to the idea of the Commonwealth of Both Nations, to the notion of citizenship which co-creates it, to the specific vision of positive freedom which founds it. In the foreground of this collective memory, one finds the voice of the local council, Seym, of common parliamentary sessions devoted to the common good, the difficult process of forming opinions and shaping the foundations of political freedom, and of transformation of subjects into citizens. From this republican perspective, the Union of Horodło looms as an important experience and symbol.

References

BIBLIOGRAFIA

Abramowski E., Pomniejszyciele Ojczyzny, „Kurier Warszawski”, 25 26 III 1914.

Akta unii Polski Litwą 1385–1791, wyd. S. Kutrzeba, W. Semkowicz, Kraków 1932.

Ankersmit F., The Sublime Dissociation of the Past: or How to Be(come) What One Is No Longer, „History and Theory”, October 2001, s. 295–323.

ArystotelesDzieła wszystkiet. 5, Warszawa 1996, s. 251–252 (Etyka nikomachejska, ks. VIII, tłum. D. Gromska).

Balzer O., Tradycya dziejowa unii polsko-litewskiej, Lwów–Warszawa 1919.

Bardach J., świadomości narodowej Polaków na Litwie Białorusi XIX–XX w
[w:] Polska myśl polityczna XIX XX wieku, red. W. Wrzesiński, t. 6: Między Polską etniczną historyczną, Wrocław 1988, s. 225–272.

Beseda Andrzeja Nowaka s Romanom Szporlukom: Była li Polsza imperiej? „Ab Imperio” 2007, nr 1, s. 23–43, 66–72.

Bumblauskas A., Polonizacja Litwy jako problem historiografii, „Lithuania” 1999, nr 1–2 (30/31).

Bumblauskas A., Polsko-litewskie stosunki cywilizacyjne, „Przegląd Wschodni” 1999, t. 5, z. 20.

Connerton P., Seven Types of Forgetting, „Memory Studies” 2008, 1, s. 59–71.

Exposé Ministrów Spraw Zagranicznych 1990–2013, Warszawa 2013.

http://sejmometr.pl/sejm_druki/2201570 (13 VII 2013, druk sejmowy nr 614); http://www.wilno
teka.lt/pl/tresc/600-na-rocznica-unii-horodelskiej-0; http://www.zamojska.com/samorzad/
item/12102-pos%C5%82owie-k%C5%82%C3%B3c%C4%85-si%C4%99-o-podpisy; http://historia.org.pl/2012/07/18/rok-2013-rokiem-pamieci-powstania-styczniowego-czy-unii-horodelskiej/ [dostęp: 10.09.2013].

Dejer K.J., Poemat horodelski – http://www.otostrona.pl/kazdej/index.php?p=1_11_Poemat-horodelski [dostęp: 12.09.2013].

Gudavicius E., Jak pojawił się model europejskiej kultury Litwinów, „Lithuania” 1999, 
nr 1–2 (30/31).

Jagiełło M., Razem czy osobno. Przewodnik po lekturach, t. 2, Warszawa 2011.

Jan Paweł II, Homilia czasie Mszy św. odprawianej na Wzgórzu Lecha, Gniezno, 
3 VI 1979 [w:] Drogowskazy dla Polaków ojca świętego Jana Pawła II, t. 3: Pielgrzymki do Ojczyzny (1979, 1983, 1987), Kraków 1999, s. 31–37.

Jurkiewicz J., Myśl polityczna polska na Litwie Białorusi 1905–1922, Poznań 1982.

Kaczyński L., 2008. Wystąpienia, listy, wywiady. Wybór, Warszawa 2009.

Kaczyński L., 2009–2010. Wystąpienia, listy, wywiady. Wybór, Warszawa 2010.

Kochanowski J.K., Witold wielki książę litewski: studyum historyczne, Lwów 1900.

Łossowski P., Litewski ruch narodowy polskiej myśli politycznej (1883–1914) [w:] Polska myśl polityczna XIX XX wieku, red. H. Zieliński, t. 1: Polska jej sąsiedzi, Wrocław 1975, s. 119–157.

Maternicki J., Początki mitu jagiellońskiego historiografii publicystyce polskiej XIX wieku. Karol Szajnocha Julian Klaczko, „Przegląd Humanistyczny” 1988, nr 11–12, s. 48.

Medal TRH okazji 575. Rocznicy Unii Horodelskiej na pojednanie polsko-litewskie, http://lubiehrubie.pl/wiadomosci/medal-trh-z-okazji-575-rocznicy-unii-horodelskiej-na-pojednanie-polsko-litewskie [dostęp: 10.09.2013].

Mickunaite G., Empire as nostalgia, or la recherche deterres perdues, „Ab Imperio” 2004, nr 4, s. 523–528.

Miłosz C., Venclova T., Dialog Wilnie, „Kultura” 1979, nr 1, s. 15–36.

Miłosz C., Venclova T., Rozmowa Litwie, „Odra” 1991, nr 1, s. 23–33.

My nie bracia, my sąsiedzi. Polska perspektywa stosunków polsko-litewskich. Wybór tekstów dokumentów, oprac. A. Srebrakowski, Wrocław 2013.

Narušiene V., Czesław Milosz Tomas Venclova przeszłości: tradycja jako źródło wspólnoty porozumienia między ludźmi narodami, „Porównania” 2012, vol. 10, s. 123–139.

Norkus Z., Nepasiskelbusioji imperija. Lietuvos Didžioji Kunigaikštija lyginamosios istoriones imperiju sociologijos požiūriu, Vilnius 2009.

Nowak A., Between Imperial Temptation and Anti-Imperial Function in Eastern European Politics: Poland from Eighteenth to Twenty-first Century [w:] Emerging Meso-Areas in the Former Socialist Countries. Histories Revived or Improvised?, red. K. Matsuzato, Sapporo 2005, s. 247–284.

Nowak A., Imperiological Studies. Polish Perspective, Kraków 2011.

Nowak A., Intelektualna historia III RP. Rozmowy lat 1991–2012, Warszawa 2013.

Nowak A., Jagellonská idea v polské politické paměti představach [w:] Jagellonské dědictví. Kapitoly dějin středovýchodní Evropy, red. M. Ruczaj, Brno 2012, s. 197–220.

Nowak A., Polityka historyczna III RP: reOrientacja [w:] Historycy politycy. Polityka pamięci III RP, red. P. Skibiński, T. Wiścicki, M. Wysocki, Warszawa 2011, s. 59–82.

Nowak A., Reborn Poland or Resurrected Empire? Questions on the Course and Results of Polish Eastern Policy (1918–1921), „Lithuanian Historical Studies” 2008 (wyd. 2012), vol. 13, s. 127–150.

Nowak A., Republika imperium: dwa patriotyzmy [w:] Formuły patriotyzmu Europie Wschodniej Środkowej. Od nowożytności do współczesności, red. A. Nowak, A. Zięba, Kraków 2009, s. 77–102.

Nowak A., Republika, Imperium, Modernizacja: trzy wzory polskiego patriotyzmu [w:] Patriotyzm wczoraj dziś. Seminarium Polskiej Akademii Umiejętności, t. 6, Kraków 2007, s. 25–48.

Nowak A., Jgellonská idea v polské politické paměti představach [w:] Jagellonské dědictvi. Kapitoly dějin středovýchodní Evropy, red. M. Ruczaj, Brno 2012, s. 197–220.

Podjęcie uchwały okolicznościowej. Temat: ustanowienie października 2013 roku miesiącem Unii Horodelskiej, Kancelaria Sejmu, Biuro Komunikacji Społecznej, 15 VII 2013, druk nr 28136/2.

Polie bitwy – pamiat’: Wielkoje Kniażestwo Litowskoje sowriemiennych istoriczeskich diskursach narratiwach pamiati Biełarusi, Litwy, Polszy, Rossiji Ukrainy (teksty wypowiedzi A. Filiuszkina, H. Grali, D. Wilimasa, G. Mickunaite, D. Wyrskiego, I. Marzaliuka), „Ab Imperio” 2004, nr 4, s. 484–601.

Polska Litwa dziejowym stosunku, Warszawa–Kraków 1914.

Propolanis K., Polskie apostolstwo Litwie (Szkic historyczny 1387–1912), Wilno 1913.

Przemówienie Jana Pawła II wygłoszone do Polaków uczestniczących pielgrzymce narodowej do Rzymu okazji 25-lecia pontyfikatu Papieża19 V 2003, http://ekai.pl/europa/kosciol_o/x4886/od-unii-lubelskiej-do-unii-europejskiej/?print=1 [dostęp: 10.09.2013].

Pocock J., The Discovery of Islands. Essays in British History, Cambridge 2005, s. 259–310.

Römer M., Kulisy misji kowieńskiej (fragmenty Dziennika: wiosna 1919), oprac. B. Makauskas, R. Miknys, „Arcana”, lipiec–październik 2006, nr 70–71, s. 33–81.

Said E., Orientalizm, tłum. W. Kalinowski, Warszawa 1991.

Said E., Kultura imperializm, tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska, Kraków 2009.

Schlender G., Posłanie KZD NSZZ Solidarność do ludzi pracy Europy Wschodniej [hasło w:] Encyklopedii Solidarności, http://www.encyklopedia-solidarnosci.pl/wiki/index.php?title=Pos%C5%82anie_I_KZD_NSZZ_Solidarno%C5%9B%C4%87_do_ludzi_pracy_Europy_Wschodniej [dostęp: 10.09.2013].

Semka P., Pierwsza Ameryka ery nowożytnej, „Rzeczpospolita”, 19 V 2012, http://www.rp.pl/artykul/877836.html [dostęp: 31.08.2013]; por. Internetowe konferencje naukowe przed 600-leciem Unii Horodle, artykuł na portalu historycznym dzieje.pl, http://dzieje.pl/rozmaitosci/internetowe-konferencje-naukowe-przed-600-leciem-unii-w-horodle [dostęp: 14.09.2013].

Solak Z., Między Polską Litwą. Życie działalność Michała Römera 1880–1920, Kraków 2004.

Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania nowoczesną formą, Kraków 2011.

Šapoka A., Raskime lietuvius Lietuvos istorijoje, „Naujoji Romuva” 1932, nr 2, s. 482, cyt. za: D. Wilimas, Wielikoje kniażestwo Litowskoje: stereotypy istoriczeskoj pamiati Litwie, „Ab Imperio” 2004, nr 4, s. 517.

Trudna droga do pojednania – rozmowa „Dialogu” Jackiem Kuroniem na temat stosunków polsko-ukraińskich, cyt. za: http://www.ukraine-poland.com/u/publicystyka/publicystyka.php?id=1600 [dostęp: 10.09.2013].

Tunander O., Post-Cold War Europe. Synthesis of Bipolar Friend-Foe Structure and Hierarchic Cosmos-Chaos Structure? [w:] Geopolitics in Post-Wall Europe. Security, Territory and Identity, red. O. Tunander, P. Baev, V.I. Einagel, London & New Delhi 1997, s. 17–45.

Zielonka J., Europe as Empire. The Nature of Enlarged European Union, Oxford 2006.

Yamashita N., Empire or Post-Empire? The Concept of ‘Long Century’ and the Con-
sequences of Globalization
 [w:] Emerging Meso-Areas in the Former Socialist Count-
rie
s. Histories Revived or Improvised, red. K. Matsuzato, Sapporo 2005, s. 335–348.

Information

Information: History Notebooks, 2014, Issue 141 (2), pp. 435 - 458

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Horodło z perspektywy XX–XXI wieku: pamięć modernizacji, pamięć republiki, pamięć imperium
English:
Horodło from the perspective of the 20th and 21st century: memory of modernization, memory of the republic, memory of the empire

Authors

Jagiellonian University, Krakow, Poland, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 15.01.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Andrzej Nowak (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish