Maria, Maryjka, Maryja. Figura intymizacji Gardzienic w kobiecym dyskursie „Gardzienic”

Anna Kapusta

Titles

Abstract

Maria, Maryjka, Maryja. The Intimacy Figure of the Gardzienice on the Female Discourse of the „Gardzienice”

The article presents an analysis and an interpretation of the story of Maria of Gardzienice, a local folk artist: an embroiderer, a painter and a specifically understood performer, now deceased, but also forgotten during her life and living alone in the village near Lublin. This story has been told by „an actress” from „the «Gardzienice» Theatre” in the course of my fieldwork in Gardzienice village on the 30th of June 2012. During this field interview, a unique in its lyrical formula, a symbolic and a creative spiritual biography of Maria of Gardzienice was established. This story creates a specific „apocrypha” of femininity understood as an aesthetic lifestyle of a creative women, a socially self-excluding „artist” – an amateur, wanting to create outside the patriarchal community of the village. Maria, a real woman from the village, in the story of the „actress from „the «Gardzienice» Theatre” appears at the same time as: Maryjka – a goddess and Mary – the Blessed Virgin Mary. This story is the figure of an intimacy female discourse of Gardzienice village on” „the «Gardzienice» Theatre”. It constitutes a symbolic escape into the mythologisation of femininity as a creative response of the women from Gardzienice village and the women from „the «Gardzienice Theatre»” on the local social conflict between „the village” and „the Theatre”. The „actress „ who verbalises this story, makes a symbolic identification with Maria – the „artist” from the Gardzienice village and in this way essentialistically formulated femininity is a symbolic way of escapism of the women from the local conflict.

Keywords

discourse, essentialism, femininity, social conflict, locality

References

Adamczyk M., Hasło: Apokryf, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, 2002, s. 46.

Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków, 2006

Giddens A., Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, przeł. A. Szulżycka, Warszawa, 2007

Hyży E., Kobieta. Ciało. Tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku, Kraków, 2003

Jakubczak M., Relacje kobieta – natura w debacie ekofeministycznej, w: Gender. Konteksty, red. M. Radkiewicz, Kraków, 2004, s. 27–40.

Kapusta A., „Człowiek gardzienicki” – sceny z życia fantazmatu, „Anthropos”, nr 20/21, 2013, s. 165–188; http://www.anthropos.us.edu.pl/texty/kapusta.htm (dostęp: 01.12.2017).

Kapusta A., Diabeł gardzienicki: diabeł opowieści. Proces opowiadania jako figura dyskursu społecznego, „Studia Humanistyczne AGH”, t. 14/1 2015, s. 99–118.

Kamocki J., Kubiena J., Polski rok obrzędowy, Kraków, 2008

Kłosińska K., Miniatury. Czytanie i pisanie „kobiece”, Katowice, 2006

Kłosińska K., Feministyczna krytyka literacka, Katowice, 2010

Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa, 2001

Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa, 2003

Kupczak J. OP., Teologiczna semantyka płci, Kraków, 2013

Łebkowska A., Gender, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków, 2012, s. 367–407.

Leszczyńska K., Pasek Z. (red.), Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych, Kraków, 2008

Pelikan J., Maryja przez wieki, przeł. J. Pociej, Kraków, 2012

Rappaport R., Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, przeł. A. Musiał, T. Sikora, A. Szyjewski, Kraków, 2007

Sikora T., EUOI. Studia z symbolizmu i metaforyzacji katoptrycznej, Kraków, 2004

Stoller R., Sex and gender: on the Development of Masculinity and Feminity, London, 1968

Szyjewski A., Etnologia religii, Kraków, 2008

Wyspiański S., Wesele, w: tegoż, Dzieła zebrane, t. 4, Kraków, red. pod kierownictwem Leona Płoszewskiego, Kraków, 1958, s. 189–196.

Information

Information: Ethnographies, 2017, Volume 45, Issue 1, pp. 89 - 115

DOI: https://doi.org/10.4467/22999558.PE.17.006.7901

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Maria, Maryjka, Maryja. Figura intymizacji Gardzienic w kobiecym dyskursie „Gardzienic”

English:

Maria, Maryjka, Maryja. The Intimacy Figure of the Gardzienice on the Female Discourse of the „Gardzienice”

Authors

Anna Kapusta

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 2017

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Anna Kapusta (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 2112

Number of downloads: 1101

<div id="cke_pastebin"> Maria, Maryjka, Maryja. The Intimacy Figure of the Gardzienice on the Female Discourse of the „Gardzienice”</div>

Pobierz pełny tekst

Titles

Abstract

Keywords

References

Information

Authors