Przygody demona Asmodeusza i króla Salomona według Talmudu babilońskiego (Gittin 68a–b). Przekład i komentarz z perspektywy projektu Elyonim veTachtonim

Wojciech Kosior

Titles

Przygody demona Asmodeusza i króla Salomona według Talmudu babilońskiego (Gittin 68a–b). Przekład i komentarz z perspektywy projektu Elyonim veTachtonim

Abstract

Tractate Gittin 68a–b contains a unique rabbinic story about the adventures of king Solomon and demon Asmodeus. The king wishes to build the Jerusalem temple, but in order to do so he needs the support of the demon. The latter helps the king, but the price Solomon has to pay afterwards turns out to be very high and for the rest of his days the king sleeps surrounded by his armed guard in fear of the return of Asmodeus. Despite the complexity and richness of this tale, it has not yet been translated into Polish. What is more, due to the vividness of its protagonists it can exemplify the nuances of the world of the supernatural entities. The present study has therefore two main purposes: (1) the presentation of the Polish translation of the story of Solomon and Asmodeus present in Gittin 68a–b; and (2) the analysis of the said story using the categories of the Elyonim veTachtonim project, which aims at the creation of a complete database of the supernatural entities in the early rabbinic literature.

Streszczenie

Traktat Gittin 68a–b zawiera unikatową w skali wczesnej literatury rabinicznej opowieść o przygodach króla Salomona i demona Asmodeusza. Oto król Salomon pragnie zbudować świątynię jerozolimską, ale potrzebuje do tego wsparcia Asmodeusza. Ten pomaga królowi, jednak cena, którą Salomon musi za to zapłacić okazuje się bardzo wysoka i w rezultacie już przez resztę swoich dni król śpi w otoczeniu uzbrojonej służby w obawie przed powrotem demona. Opowieść ta mimo swojej złożoności i bogactwa treściowego jak dotąd nie doczekała się tłumaczenia na język polski, a ze względu na barwność przedstawionych tam postaci, doskonale nadaje się ona do egzemplifikacji niuansów świata istot nadprzyrodzonych. Niniejsze studium ma więc dwa podstawowe cele: (1) prezentację przekładu opowieści o Salomonie i Asmodeuszu obecnej w Gittin 68a–b oraz (2) analizę rzeczonego ustępu przy użyciu kategorii wypracowanych w ramach projektu Elyonim veTachtonim, zmierzającego do utworzenia kompletnej bazy istot nadprzyrodzonych występujących we wczesnej literaturze rabinicznej.

Tractate Gittin 68a–b contains a unique rabbinic story about the adventures of king Solomon and demon Asmodeus. The king wishes to build the Jerusalem temple, but in order to do so he needs the support of the demon. The latter helps the king, but the price Solomon has to pay afterwards turns out to be very high and for the rest of his days the king sleeps surrounded by his armed guard in fear of the return of Asmodeus. Despite the complexity and richness of this tale, it has not yet been translated into Polish. What is more, due to the vividness of its protagonists it can exemplify the nuances of the world of the supernatural entities. The present study has therefore two main purposes: (1) the presentation of the Polish translation of the story of Solomon and Asmodeus present in Gittin 68a–b; and (2) the analysis of the said story using the categories of the Elyonim veTachtonim project, which aims at the creation of a complete database of the supernatural entities in the early rabbinic literature.

Keywords

Talmud babiloński, demonologia, Asmodeusz, Salomon

Babylonian Talmud, demonology, Asmodeus, Salomon

References

Teksty źródłowe

Elliger, Karl i Rudolph Wilhelm, red. 1977. Biblia Hebraica Stuttgartensia. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.

Rodkinson, Michael L., tłum. 1916. The Babylonian Talmud. Boston: Talmud Society.

The Soncino Babylonian Talmud. 2001. Chicago: Davka Corp. [CD-ROM]

The William Davidson Talmud. 2017. Koren Publishers.

Opracowania

Friedman, Michał, tłum. 2005. Agady talmudyczne: ludowe opowieści, baśnie, legendy, przypowieści, aforyzmy i przysłowia wybrane z Talmudu, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. [wydanie elektroniczne: Fundacja Nowoczesna Polska].

Avi-Yonah, Michael. 2007. „Shihin”. W Encyclopedia Judaica, zredagowane przez Fred Skolnik i Michael Berenbaum. Vol. 18. Detroit: Thomson Gale, s. 476.

Bacher, Wilhelm i Ludwig Blau. B.d. „Shamir”. W JewishEncyclopedia.com. Dostęp: 01.01.2020.

Brown, Francis, S.R. Driver, Charles A. Briggs i in., red. 1907. The Brown, Driver, Briggs Hebrew and English Lexicon: with an Appendix Containing the Biblical Aramaic: Coded with the Numbering System from Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible. Oxford: Clarendon Press.

Butler, Alison. 2011. Victorian Occultism and the Making of Modern Magic: Invoking Tradition. London – New York: Palgrave Macmillan.

Elyonim veTachtonim. B.d. Dostęp: 01.01.2020.

Friedländer, Michael. 1889. „The Age and Authorship of Ecclesiastes”. The Jewish Quarterly Review 4/1889: 359–375.

Frim, Daniel J. 2015. „ “And It Was in the Dwelling of Rabbi Joshua bar Perahiah…”: Notes on the Anti-Demonic Get in the Jewish Babylonian Aramaic Incantation Bowls”. The Review of Rabbinic Judaism 18/2015: 192–226.

Harris, R Laird, Gleason L. Archer i Bruce K. Waltke, red. 1980. Theological Wordbook of the Old Testament. Chicago: The Moody Bible Institute.

Holladay, William L. 2000. A Concise Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament. Leiden Boston Koln: Brill.

Hutter, Manfred. 1999. „Asmodeus”. W Dictionary of Deities and Demons in the Bible [dalej: DDD], zredagowany przez Karel van der Toorn, Bob Becking i Pieter Willem van der Horst, 106–108. Leiden – Boston: Brill.

Jastrow, Marcus. 1903. A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature. London: Luzac& Co.

Klein, Ernest. 1987. A Comprehensive Etymological Dictionary Of The Hebrew Language. Jerusalem: Carta.

Kohler, Kaufmann i Louis Ginzberg. B.d. „Asmodeus, or Ashmedai”. W JewishEncyclopedia.com. Dostęp: 01.01.2020.

Kosior, Wojciech. 2017. „Elyonim veTachtonim. Some Methodological Considerations on the Electronic Database of Angels, Demons and Ghosts in Early Rabbinic Literature”. The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series 1/2017: 89–112.

Köckert, Matthias. 1999. „Fear of Isaac”. W Dictionary of Deities and Demons in the Bible, K. van der Toorn, B. Becking et al. (red.), 2nd edition, [DDD], 329–331.

Malul, Meir. 1999. „Terror of the night”. W DDD, 851–854.

McCauley, Robert. 2016. „Cognitive and Evolutionary Approaches to Religion”. W The Blackwell Companion to Naturalism, zredagowane przez Kelly James Clark, 462–480. Chichester: John Wiley & Sons.

Melamed, Ezra Zion. 2005. Aramaic-Hebrew-English Dictionary of the Babylonian Talmud. Jerusalem: The Samuel and Odette Levy Foundation.

Montgomery, James A. 1913. Aramaic Incantation Texts from Nippur. Philadelphia: University Museum.

Ronis, Sara A. 2015.“Do Not Go Out Alone at Night”: Law and Demonic Discourse in the Babylonian Talmud. Yale University: praca doktorska.

Satlow, Michael L. 2018. Jewish Marriage in Antiquity. Princeton – Oxford: Princeton University Press.

Sefaria. B.d. „The William Davidson Talmud”. Dostęp: 01.01.2020.

Stave, Erik. B.d. „Æshma (Asmodeus, Ashmedai)”. W JewishEncyclopedia.com. Dostęp: 01.01.2020.

Steinsaltz, Adin. 1996. The Talmud. The Steinsaltz Edition. A Reference Guide. New York: Random House.

The Friedberg Jewish Manuscript Society. B.d. Dostęp: 01.01.2020.

Information

Information: The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series, 2020, 11 (1/2020), pp. 93 - 111

DOI: https://doi.org/10.4467/24506249PJ.20.004.12990

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Przygody demona Asmodeusza i króla Salomona według Talmudu babilońskiego (Gittin 68a–b). Przekład i komentarz z perspektywy projektu Elyonim veTachtonim

English:

Przygody demona Asmodeusza i króla Salomona według Talmudu babilońskiego (Gittin 68a–b). Przekład i komentarz z perspektywy projektu Elyonim veTachtonim

Authors

Wojciech Kosior

https://orcid.org/0000-0002-1555-5952

Centre for Comparative Studies of Civilisations of the Jagiellonian University, Grodzka 52 Street, 31-044 Krakow

Published at: 2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Wojciech Kosior (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1887

Number of downloads: 1788

<p>Przygody demona Asmodeusza i króla Salomona według Talmudu babilońskiego (Gittin 68a–b). Przekład i komentarz z perspektywy projektu Elyonim veTachtonim</p>

Pobierz pełny tekst