FAQ

Liber primus. Anmerkungen zum Roten Buch als dem ersten Stadtbuch von Görlitz (1305–1343)

Publication date: 19.12.2018

Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 11 (2018), Volume 11, Issue 4, pp. 425 - 466

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.037.9479

Authors

Krzysztof Fokt
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-7256-410X Orcid
All publications →

Titles

Liber primus. Anmerkungen zum Roten Buch als dem ersten Stadtbuch von Görlitz (1305–1343)

Abstract

W artykule omówiono problemy związane z początkami kancelarii miejskiej i wczesną praktyką rejestracji aktów prawnych w Zgorzelcu, opierając się na pierwszej części najstarszej księgi miejskiej, tzw. Czerwonej Księgi. Wpisy zostały sklasyfikowane jako resignationes, orzeczenia, obligationes albo recognitiones. Zwrócono uwagę na fragmenty Czerwonej Księgi, które można uznać za elementy sys­temu zarządzania miastem. Zaproponowano także kilka wniosków dotyczących najwcześniejszego okresu rozwoju kancelarii miejskiej. Postawiono hipotezę, że przed 1342 r., kiedy powstała druga księga miejska, powinny były już istnieć: (1) protokoły do Czerwonej Księgi; (2) księgi albo przynajmniej składka zawierająca zapiski dotyczące spraw podobnych do rejestrowanych później w drugiej księdze miejskiej (prowadzonej od 1342 r.), przynajmniej dla lat 30. XIV w.; (3) jakaś dokumentacja własna rady miejskiej, nieznana pomimo wysokiego stopnia zachowania archiwów miejskich w Zgorzelcu.

References

Download references
Quellen

Älteste Statuten von Görlitz, hrsg. G. Köhler [in:] Scriptores Rerum Lusaticarum: Sammlung ober- und niederlausitzischer Geschichtsschreiber, Neue Folge, Bd. 1, hrsg. J.L. Haupt, Görlitz 1839, S. 382–424.

Codex Diplomaticus Lusatiae Superioris, Bd. 1, hrsb. G. Köhler, Görlitz 1858.

Die Hallischen Schöffenbücher, Teil 1: 1266 bis 1400, bearb. von G. Hertel, Halle 1882.

Liber actorum, resignationum nec non ordinationum civitatis Cracoviae 1300–1375, hrsb. F. Piekosiński [in:] Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od r. 1300 do 1400, hrsb. F. Piekosiński, J. Szujski, Kraków 1878, Wydawnictwa Komisji Historycznej Akademii Umiejętności w Krakowie, nr 5, Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, t. 4, S. 1–207.

Liber Vetustissimus Gorlicensis. Das älteste Görlitzer Stadtbuch. Najstarsza księga miejska zgorzelecka 1305–1416 (1423), Teil/część I (1305–1343), bearb. von/oprac. K. Fokt, C. Speer, M. Mikuła, Kraków 2017, Fontes Iuris Polonici: Prawo Miejskie, Bd. 5.

Liber vocationum, proscriptionum, acticatorum, obligationum MoCCCoXLII, Universitätsbibliothek Wrocław, Sonderbestände, Handschriftenabteilung, Signatur Akc 1948/116 (auch über die Digitalbibliothek der Universität Wrocław erreichbar: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/64114/edition/64018, Zugriff: 27.07.2018).

Magdeburger Rechtsquellen: Zum akademischen Gebrauch, hrsb. P. Laband, Königsberg 1869.

Odnalezione zapiski z najstarszej księgi miejskiej krakowskiej, hrsb. B. Wyrozumska, „Studia Historyczne” 1991, Bd. 34, S. 111–114.

Urkundensammlung zur Geschichte des Ursprungs der Städte und der Einführung und Verbreitung Deutscher Kolonisten und Rechte in Schlesien und der Ober-Lausitz, hrsg. von G.A. Tzschoppe, G.A. Stenzel, Hamburg 1832.

Monographien und Artikeln

1303. Die Anfänge der Stadt Görlitz. Begleitheft zur Sonderausstellung im Kaisertrutz 3. Mai bis 2. November 2003, bearb. von I. Anders et al., Görlitz 2003, Schriftenreihe der Städtischen Sammlungen, Neue Folge, Bd. 35.

Jecht R., Über dasälteste Görlitzische Stadtbuch von 1305 ff.Wissenschaftliche Beilage zu dem Programm des städtischen Gymnasiums zu Görlitz und des mit demselben verbundenen Realgymnasiums, Görlitz 1891.

Jecht R., Das zweitälteste Stadtbuch von Görlitz 1342 ff., „Neues Lausitzisches Magazin” 1893, 69, S. 133–152.

Jecht R., Heinrich vom Dorfe. Ein Görlitzer Bürger vor 600 Jahren (um 1280), „Neues Lausitzisches Magazin” 1894, 70, S. 155–163.

Jecht R., Quellen zur Geschichte der Stadt Görlitz bis 1600, Görlitz 1909.

Kluge R., Stadtbücher im Archivwesen der DDR, „Archivmitteilungen” 1988, 38, S. 90–95.

Knothe H., Urkundliche Grundlagen zu einer Rechtsgeschichte der Oberlausitz von der ältesten Zeit bis Mitte des 16. Jahrhunderts, „Neues Lausitzisches Magazin” 1877, 53, S. 161–421.

Ogris W., Auflassung [in:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, 2, völlig überarbeitete und erweiterte Auflage, Bd. 1, Lief. 2, Spalte 340.

Pátková H., Die Stadtbücher in Böhmen bis 1350, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2016, t. 9, z. 3, S. 271–278.

Pátková H., Úvodnístudie [in:] Liber Vetustissimus Antiquae Civitatis Pragensis 1310–1518, eds. H. Pátková, V. Smolová, A. Pořízka, Praha 2011, S. 10–68.

Schmidt-Recla A., Kalte oder warme Hand? Verfügungen von Todes wegen in mittelalterlichen Referenzrechtsquellen, Köln 2011.

Speer C., Frömmigkeit und Politik: Städtische Eliten in Görlitz zwischen 1300 und 1550, Berlin 2011, Hallische Beiträge zur Geschichte des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Bd. 8.

Speer C., Stand und Perspektiven der Stadtbuchforschung – Ein Überblick, „Documenta Pragensia” 2013, 32/2, S. 367–394.

Speer C., Einleitung [in:] Liber Vetustissimus Gorlicensis. Das älteste Görlitzer Stadtbuch. Najstarsza księga miejska zgorzelecka 1305–1416 (1423), Teil/część I (1305–1343), bearb. von/oprac. K. Fokt, C. Speer, M. Mikuła, Kraków 2017, Fontes Iuris Polonici: Prawo Miejskie, Bd. 5, S. 11–34.

Starzyński M., Nad średniowiecznymi księgami rachunkowymi miasta Krakowa, „Roczniki Historyczne” 2008, Bd. 74, S. 165–178.

Via Regia: 800 Jahre Bewegung und Begegnung. Katalog zur 3. sächsischen Landesausstellung, hrsgb. von R. Enke, B. Probst, Dresden 2011.

Wyrozumska B., Kancelaria miasta Krakowa w średniowieczu, Kraków 1995.

Zander H., Das rote Buch der Stadt Görlitz (1305–1416), Leipzig 1929, Leipziger rechtswissenschaftliche Studien, Bd. 42.

Information

Information: Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 11 (2018), Volume 11, Issue 4, pp. 425 - 466

Article type: Original article

Titles:

German: Liber primus. Anmerkungen zum Roten Buch als dem ersten Stadtbuch von Görlitz (1305–1343)
Polish: Liber primus. Uwagi nad Czerwoną księgą jako najstarszą księgą wpisów Zgorzelca (1305–1343)
English: Liber primus. Remarks Concerning the Red Book as the Oldest Book of Records of the Town Görlitz (1305–1343)

Authors

https://orcid.org/0000-0002-7256-410X

Krzysztof Fokt
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-7256-410X Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 19.12.2018

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Krzysztof Fokt (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

German