FAQ
National Archives in Krakow logo

Archiwista w poszukiwaniu głębi, czyli rozmowa o teologii archiwum

Publication date: 25.11.2024

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2023, XXIX, pp. 171 - 187

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.23.009.18617

Authors

,
Waldemar Chorążyczewski
Nicolaus Copernicus University in Toruń
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-0063-0032 Orcid
All publications →
Halina Dudała
University of the National Education Commission, Krakow
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-4620-1070 Orcid
All publications →

Titles

Archiwista w poszukiwaniu głębi, czyli rozmowa o teologii archiwum

Abstract

Autorzy stawiają pytanie o możliwość prowadzenia pogłębionej refleksji nad zjawiskiem archiwum. Rozważają potencjalne istnienie teologii, filozofii lub metafizyki archiwum. Dostrzegają, że punktem wyjścia do tego rodzaju spojrzenia na archiwa jest wrażliwość archiwalna, która stanowi jeden z trzech warunków bycia archiwistą, obok wiedzy i umiejętności. Najdobitniej wrażliwość archiwalna przejawia się w dostrzeganiu faktów ginięcia archiwów. Pogłębienie perspektywy archiwalnej pozwala na uwolnienie się od wyłącznie technicznego traktowania pracy archiwistów. Wspomaga ono budowanie etosu zawodowego archiwistów. Autorzy proponują program badań obejmujący śledzenie wątków archiwalnych lub pamięciowych w różnych religiach i systemach wartości charakterystycznych dla licznych kultur i religii teraźniejszych i przeszłych. Przewidują również poszukiwanie inspiracji i wsparcia we wszystkich nurtach myślenia naukowego – antropologicznego, historycznego, socjologicznego, filozoficznego czy teologicznego, odwołujących się w swych rozważaniach i opisie rzeczywistości do kategorii pamięci.

References

Download references
Źródła rękopiśmienne

Archiwum Polskiej Akademii Nauk

Materiały Kazimierza Konarskiego, sygn. 2, „O archiwiście słów kilkoro”.

Opracowania

Afirmacja życia. Szczęście i radość w zasobie Archiwum Państwowego w Toruniu. Informator o wystawie w Archiwum Państwowym w Toruniu w dniach 4 grudnia 2013 roku – 4 stycznia 2014 roku. Koncepcja i wstęp Waldemar Chorążyczewski, przygotowanie i oprac. Dariusz Chyła, Marzena Kamińska, Agnieszka Rosa. Toruń: Archiwum Państwowe w Toruniu, 2013.

Arystoteles: O pamięci i przypominaniu sobie. Przekł. z j. greckiego i wprowadzenie Aleksandra Sobańska, edycja i przekł. łaciński Paweł Siwek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2015.

Assmann Aleida: Między historią a pamięcią. Antologia. Red. i posłowie Magdalena Saryusz-Wolska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.

Augustyn Św.: Wyznania. Tłum. Zbigniew Kubiak. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018.

Bal Mieke: Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik. Przekł. Marta Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2012.

Bewicz Piotr, Sitkiewicz Aleksandra: Zmagania z postmodernizmem i koncepcje archiwum według LaCapry, Derridy i Foucaulta. „Archeion” 2015, t. 116, s. 98–110.

Bloch Marc: Pochwała historii, czyli o zawodzie historyka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.

Brenneke Adolf: Archivkunde. Ein Beitrag zur Theorie und Geschichte des europaischen Archivwesens. Bearbeitet nach Vorlesungsnachschriften und Nachlasspapieren und erganzt von Wolfgang Leesch. Leipzig: Koehler & Amelang, 1953.

Brinckmeier Eduard: Glossarium diplomaticum zur Erläuterung schwieriger einer diplomatischen, historischen, sachlichen, oder Worterklärung bedürftiger lateinischer, hochund besonders niederdeutscher Wörter und Formeln […]. Bd. 1. Gotha: Verlag Friedrich Andreas Perthes, 1856.

Chorążyczewski Waldemar: Zachęta do archiwistyki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2022.

Cuadrado Jose Ángel García: Człowiek – byt, który zapomina. W: U źródeł pamięci. O „zapominaniu” w historii, teologii i literaturze. Red. Piotr Roszak. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.

Derrida Jacques: Gorączka archiwum. Impresja freudowska. Przekł. Jakub Momro. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2016.

Dudała Halina: Archiwistyka kościelna. Problemy i wyzwania w zakresie edukacji. W: Nova et vetera. Aktualne problemy archiwów diecezjalnych w Polsce. Red. Waldemar W. Żurek SDB. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016, s. 45–54.

Dudała Halina: Archiwum parafialne: przerwane ogniwo pamięci? W: Toruńskie Konfrontacje Archiwalne. T. 7: Komu i do czego potrzebne są archiwa? Red. Waldemar Chorążyczewski, Agnieszka Rosa, Magdalena Wiśniewska-Drewniak. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2022, s. 243–253.

Dudała Halina: Ginące archiwa. Referat wygłoszony na VIII Powszechnym Zjeździe Archiwistów Polskich, 7–9 września 2022. W druku.

Dudała Halina: Między normą a praktyką: dylematy współczesnych archiwistów kościelnych. W: Etos zawodu archiwisty. Red. Waldemar Chorążyczewski, Paweł Gut. Warszawa–Toruń: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2021, s. 31–42.

Dudała Halina: Współpraca archiwum państwowego i kościelnego w zakresie nadzoru nad narastającym zasobem archiwalnym. W: Oblicza archiwów i współczesne wyzwania archiwistyki. Studia archiwistyczne. Red. Piotr A. Czyż, Dariusz Magier. Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 2019, s. 81–91.

Duszpasterska funkcja archiwów kościelnych. List okólny Papieskiej Komisji do spraw Kościelnych Dóbr Kultury do biskupów diecezjalnych z dnia 2 lutego 1997. Przekł. Rafał Rybacki. Poznań: Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, 2010.

Encyklopedia katolicka. T. 15. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2011.

Etos zawodu archiwisty. V Krajowe Sympozjum Archiwalne, Toruń, 26 maja 2021 roku. Red. Waldemar Chorążyczewski, Paweł Gut. Warszawa–Toruń: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2021.

Euzebiusz z Cezarei: Historia kościelna. Przekł. Agnieszka Caba na podstawie przekł. ks. Arkadiusza Lisieckiego, oprac. ks. Henryk Pietras. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013.

Follprecht Kamila, Zięba Karolina, Ząbczyński Paweł: Na drodze do współczesności. Archiwum Narodowe w Krakowie. Ludzie – Miejsca – Praca 1878–2021. Kraków: Archiwum Narodowe w Krakowie, 2021.

Foucault Michel: Archeologia wiedzy. Przekł. i oprac. Andrzej Siemek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977.

Gałuszka Tomasz OP: Piękny Bóg, piękny człowiek. Zło z perspektywy teologii piękna Tomasza z Akwinu. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 2021.

Leksykon archiwum afektywnego. Red. wydania polskiego Katarzyna Tórz. Gdańsk–Warszawa: Narodowy Instytut Audiowizualny, 2015.

Magier Dariusz: O sens w archiwistyce. Lublin: Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”, 2022.

Nova et vetera. Aktualne problemy archiwów diecezjalnych w Polsce. Red. Waldemar W. Żurek SDB. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.

Pierwsi świadkowie: wybór najstarszych pism chrześcijańskich. Przekł. Anna Świderkówna, oprac. Marek Starowieyski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1988.

Warchala Michał: Postsekularne konstelacje nowoczesności. O historycznych związkach religii i nauk społecznych. „Stan Rzeczy” 2013 2(5), s. 75–92.

Welte Bernhard: Filozofia religii. Przekł. Grzegorz Sowiński. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996.

Information

Information: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2023, XXIX, pp. 171 - 187

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Archiwista w poszukiwaniu głębi, czyli rozmowa o teologii archiwum
English: An archivist in search of depth, in other words, a discussion about archive theology

Authors

https://orcid.org/0000-0002-0063-0032

Waldemar Chorążyczewski
Nicolaus Copernicus University in Toruń
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-0063-0032 Orcid
All publications →

Nicolaus Copernicus University in Toruń
Poland

https://orcid.org/0000-0003-4620-1070

Halina Dudała
University of the National Education Commission, Krakow
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-4620-1070 Orcid
All publications →

University of the National Education Commission, Krakow
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Poland

Published at: 25.11.2024

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Waldemar Chorążyczewski (Author) - 50%
Halina Dudała (Author) - 50%

Information about author:

Waldemar Chorążyczewski – Professor, Department of Archive Science and Records Management, Institute of History and Archival Science, Nicolaus Copernicus University in Toruń; research interests: archival science, Polish royal chancellery, historical climatology, history of Kuyavia in modern times; e-mail: wch@umk.pl.

Halina Dudała – Doctor, Professor in the Department of Archival Science and Auxiliary Sciences of History, Institute of History and Archival Science, University of the National Education Commission in Kraków; research interests: history of monasticism, archival science, editing of modern sources; e-mail: halina.dudala@up.krakow.pl.

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish