FAQ

W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia

Publication date: 04.11.2019

Konteksty Kultury, 2019, Volume 16 Issue 2, pp. 181 - 206

https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.020.11246

Authors

Magdalena Brodacka
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6102-1284 Orcid
All publications →

Titles

W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia

Abstract

Tekst W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia jest próbą zarysowania przemian mitu środkowoeuropejskiego, na który składają się kolejno: mit habsburski oraz jego kolejne ujęcia w twórczości austromodernistów po 1918 roku; odrodzenie mitu Europy Środkowej, które nastąpiło po drugiej wojnie światowej i związane było z ustrojem posttotalitarnym wprowadzonym w państwach należących do bloku sowieckiego; okres potransformacyjny – od lat dziewięćdziesiątych XX wieku do chwili obecnej. Komparatystyczne zestawienie literatury polskiej i czeskiej pozwala na prześledzenie rozwoju, transformacji i wyciszenia mitu Europy Środkowej, który jednocześnie wyraża problemy tożsamościowe obu narodów.

References

Download references

Anderson B., Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, tłum. S. Amsterdamski, Kraków 1997.

Andruchowycz J., Stasiuk A., Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową, Wołowiec 2018.

Ash T.G., Czy Europa Środkowa istnieje?, tłum. J. Anders, „Zeszyty Literackie” 1987, nr 17.

Baluch J., Idea „środka” a tożsamość czeskiej kultury [w:] Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25–26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.

Baluch J., Gierowski P., Czesko-polski słownik terminów literackich, Kraków 2016.

Blumenberg H., Paradygmaty dla metaforologii, tłum. B. Baran, Warszawa 2017.

Brix E., Z powrotem w Europie Środkowej. Eseje i szkice, tłum. A. Śliwa, Kraków 2012.

Cichocki M., Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii, Warszawa 2018.

Czapliński P., Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku, Kraków 2017.

Czyżewski K., Linia powrotu. Zapiski z pogranicza, wstęp P. Huelle, Sejny 2008.

Czyżewski K., Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, Sejny 2017.

Dąbrowska-Partyka M., Literatura pogranicza. Pogranicza literatury, Kraków 2004.

Dylematy wielokulturowości, red. W. Kalaga, Kraków 2004.

Europa Środkowa, bijące serce kontynentu. Rozmowa z Jiřím Trávničkiem, http://www.presseurop.eu/pl/content/article/251081-europa-srodkowa-bijace-serce-kontynentu, dostęp: 1.08.2017.

Europa Środkowa – nowy wymiar dziedzictwa. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 1–2 czerwca 2001, red. J. Purchla, Kraków 2002.

Fiut A., Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem, Kraków 1999.

Graczyk E., Dyskusja o Środku Europy [w:] Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25–26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.

Hašek J., Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, tłum. P. Hulka-Laskowski, Warszawa 1980.

Hrabal B., Piękna rupieciarnia, tłum. A. Kaczorowski, J. Stachowski, Wołowiec 2019.

Hrabal B., Zbyt głośna samotność, tłum. P. Godlewski, Izabelin 2003.

Hrabal, Kundera, Havel… Antologia czeskiego eseju, oprac. J. Baluch, Kraków 2001.

Illg J., Dyskusja o Środku Europy [w:] Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25–26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.

Jagodziński A.S., Milan Kundera w polemikach [w:] Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25–26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.

Kafka F., Most, tłum. R. Karst [w:] tegoż, Okno na ulicę i inne miniatury, tłum. R. Karst, A. Kowalkowski, Gdańsk 1996.

Kowalczyk A.S., Kryzys świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945–1977 (Vincenz, Stempowski, Miłosz), Warszawa 1999.

Kroutvor J., Europa Środkowa: anegdota i historia, tłum. J. Stachowski, Izabelin 1998.

Kundera M., Sztuka powieści, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa 2015.

Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984, nr 5.

Le Rider J., „Mitteleuropa”, środkowoeuropejski miejsce pamięci, tłum. O. Mastela, „Pamiętnik Literacki” 2013, nr 4.

Lipszyc A., Apokaliptyczna precyzja, czyli Austria „irret in orbe ultima”, posłowie [w:] M. Perloff, Ostrze ironii. Modernizm w cieniu monarchii habsburskiej, tłum. M. Płaza, Wrocław 2018.

Macura V., Sen o Evropě [w:] tegoż, Český sen, Praha 1998.

Magris C., Dunaj, tłum. A. Osmólska-Metrak, J. Ugniewska, Kraków 2018.

Magris C., Mit habsburski w literaturze austriackiej moderny, tłum. E. Jogałła, J. Ugniewska, Budapeszt–Syrakuzy–Kraków 2019.

Magris C., O demokracji, pamięci i Europie Środkowej, tłum. J. Ugniewska, Kraków 2016.

Miłosz C., Rodzinna Europa, Kraków 2001.

Miłosz C., Rozmowy zagraniczne 1979–2003, tłum. M. Zawadzka, Kraków 2013.

Nieuchwytny środek (Europy), „Herito” 2013, nr 10.

Palacký F., Dějiny národu českého v Čechách a na Moravě dle původních pramenů, t. 1, Praha 1948.

Parfianowicz-Vertun W., Europa Środkowa w tekstach i działaniach. Polskie i czeskie dyskusje, Warszawa 2016.

Pavel O., Śmierć pięknych saren, tłum. A. Czcibor-Piotrowski, Warszawa 2015.

Perloff M., Ostrze ironii. Modernizm w cieniu monarchii habsburskiej, tłum. M. Płaza, Wrocław 2018.

Podraza A., Europa Środkowa jako region historyczny, referat wygłoszony podczas 17. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, Kraków 15–18 września 2004,

Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.

Schulz B., Sanatorium pod Klepsydrą, Kraków 2008.

Sepioł J., Smutek Wyszegradu, „Herito” 2013, nr 10.

Škrabec S., Geografia wyobrażona. Koncepcja Europy Środkowej w XX wieku, tłum. R. Sasor, Kraków 2014.

Škvorecký J., Tchórze, tłum. E. Witwicka, Katowice 1970.

Szymankiewicz B., Bruno Schulz – pisarz środkowoeuropejski?, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2016, nr 4.

Thompson E., Historia Europy Środkowej jako narracja postkolonialna. Rzeczy wspólnehttp://rzeczywspolne.pl/pismo/rzeczy-wspolne-8-22012/#. dostęp: 1.08.2017.

Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, przygotowanie i przedmowa K. Michalski, tłum. S. Amsterdamski i in., Kraków 1995.

Unos střední Evropy, rozmowa V. Kučery z J. Rychlíkiem, V. Bělohradskim i P. Hlaváčkiem, https://ct24.ceskatelevize.cz/archiv/1508592-unos-stredni-evropy, dostęp: 10.02.2019.

Wiegandt E., Austria Felix, czyli o micie Galicji w polskiej prozie współczesnej, Poznań 1988.

Wiegandt E., Mit Galicji w polskiej prozie współczesnej (rekonesans tematologiczny), „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1979, nr 5.

Woldan A., Mit Austrii w literaturze polskiejhttp://www.polska-niemcy-interakcje.pl/articles/show/26, dostęp: 28.05.2019.

Zenderowicz R., Środkowoeuropejskość jako transnarodowa tożsamość [w:] Europa Środkowa. Salon czy przedpokój Europy?, red. A.K. Gogacz, Łódź 2010.

Zimand R., Dyskusja o Środku Europy [w:] Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25–26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2019, Volume 16 Issue 2, pp. 181 - 206

Article type: Original article

Titles:

Polish:
W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia
English:
In the Mirror of Literature. The Czech–Polish Central European Myth and Its Transformations

Authors

https://orcid.org/0000-0001-6102-1284

Magdalena Brodacka
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6102-1284 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 04.11.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Magdalena Brodacka (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish