Śpiewacy Laury? Ideał Petrarki a liryczne portrety kobiet w wybranych sonetach polskich XIX wieku – zarys problematyki

Bogumiła  Kurzeja

Śpiewacy Laury? Ideał Petrarki a liryczne portrety kobiet w wybranych sonetach polskich XIX wieku – zarys problematyki

Publication date: 09.09.2015

Konteksty Kultury, 2015, Volume 12, Issue 1, pp. 1-14

https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.001.3697

Authors

Download full text

PDF

Titles

Śpiewacy Laury? Ideał Petrarki a liryczne portrety kobiet w wybranych sonetach polskich XIX wieku – zarys problematyki

Abstract

Sonety Francesca Petrarki odegrały ogromną rolę w kształtowaniu się europejskiej liryki miłosnej, a sama postać Laury stała się wzorcem ukochanej kobiety. W ciągu wieków poeci posługiwali się wybranymi toposami i figurami stylistycznych z Canzoniere, by oddać swe uczucia – przeważnie młodzieńcze oraz niespełnione. Literackie kreacje Laury odnajdziemy w literaturze polskiej XIX wieku, która jako pierwsza otwiera się na aluzje bądź inspiracje twórczością włoskiego barda. Przełomowe znaczenia dla lirycznego portretowania kochanek miał cykl Sonetów odeskich Adama Mickiewicza. Inni twórcy omawianego okresu korzystają z tradycji petrarkowskiej, wprowadzając do sonetów kobiece postaci, które dla potrzeb szkicu określa się mianem Laury albo Anty-Laury. W pierwszym wariancie będą to między innymi Laury anielskie, mistyczne, modlące się. Na przeciwległym biegunie włoskiego ideału znajdują się sonetowe obrazy kobiet ziemskich (między innymi kobiet z ludu, dawczyń rozkoszy itd.).

Sonnets by Francesco Petrarch played a huge role in shaping European Love Lyrics. Also Laura’s character became a standard beloved woman. Over the centuries poets used the selected topoi and stylistic figures from the Canzoniere, to lay down their feelings – mostly youth and unfulfilled. The female figures similar to Laura we can find in polish poetry only in the nineteenth century (especially in the works of Adam Mickiewicz). Other authors of this period introduced to poetry a various female characters that I call here Laura or anti-Laura.

Keywords

sonet, kobieta, liryka miłosna, Laura, erotyk

sonnet, woman, love poetry, Laura, erotic

References

Download references

Borowski A., Petrarka jako wychowawca [w:] Petrarka a jedność kultury europejskiej, Warszawa 2005.

Dunin-Borkowski J., Pisma, Lwów 1856. t. 1.

Folkierski W., Sonet polski. Wybór tekstów, Kraków 1925.

Kotarska J., Petrarkizm w poezji polskiego renesansu i baroku [w:] Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, red. T. Michałowska, J. Ślaski, Wrocław 1980.

Księga sonetów, wyb. M. Baranowska, Kraków 1997.

Lange A., Księga sonetów poetów polskich, http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=40158, dostęp: 31.10.2014.

Łapsiński J., Poezje, Kraków 1829, http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=40654, dostęp: 31.10.2014.

Łuszczykiewicz P., Polski erotyk, „Arkusz” 2002, nr 4.

Mickiewicz A., Wiersze, oprac. J. Zgorzelski, Warszawa 1982.

Morawski K., Wstęp [w:] F. Petrarka, Wybór pism, Wrocław 1982.

Nowakowski G., Laura Petrarki. W labiryncie spojrzeń, „Terminus” 2014, nr 1.

Petrarka F., Sonety do Laury, tłum. J. Kurek, Kraków 1998.

Weinberg J., Petrarkizm Mickiewicza [w:] Petrarka a jedność kultury europejskiej, red. M. Febbo, P. Salwa, Warszawa 2005.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2015, Volume 12, Issue 1, pp. 1-14

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.001.3697

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Śpiewacy Laury? Ideał Petrarki a liryczne portrety kobiet w wybranych sonetach polskich XIX wieku – zarys problematyki

Authors

Bogumiła Kurzeja

University of Wrocław, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Poland

Published at: 09.09.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Bogumiła Kurzeja (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 2649

Number of downloads: 2228

<p>Śpiewacy Laury? Ideał Petrarki a liryczne portrety kobiet w wybranych sonetach polskich XIX wieku – zarys problematyki</p>

Download xml