FAQ

Słowo i prawda w powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu

Publication date: 11.09.2015

Konteksty Kultury, 2015, Volume 12, Issue 2, pp. 241 - 250

https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.015.3711

Authors

Wojciech Kudyba
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
Jesuit University Ignatianum in Krakow, Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Poland
ul. Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Poland
Cardinal Stefan Wyszyński University, Dewajtis 5, Warszawa, Poland
All publications →

Titles

Słowo i prawda w powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu

Abstract

Ukryta w powieści Kamień na kamieniu filozofia słowa i prawdy stanowi nawiązanie do zasad kultury oralnej. Autor świadomie, ustami swych bohaterów wygłasza swoisty, rozpisany na wiele epizodów wykład o słowie i prawdzie – traktat, którego myślowe korzenie tkwią w ludowym, przedpiśmiennym sposobie rozumienia rzeczywistości. Znajomość znaczenia słów jest w oralnym świecie Myśliwskiego równoznaczna ze znajomością zasad bytowania wśród ludzi. Gawędzenie jest w ujęciu Myśliwskiego rodzajem duchowej podróży ku najbardziej pierwotnym przeżyciom egzystencjalnym. Podstawową funkcją słowa staje się odsłonięcie egzystencjalnej zgryzoty. Mówienie okazuje się wehikułem wydobywającym z wnętrza ludzi to, co rzeczywiście ich łączy. Dopiero wydobyta na jaw zgryzota usuwa przeszkody oddzielające uczestników rozmowy, odsłania ich najgłębszą tożsamość i ich wspólny ludzki los. Rozumienie jest dla narratora powieści rodzajem ostatecznego egzystencjalnego otwarcia na drugiego, jest współ-doświadczaniem innego. Bohater powieści Myśliwskiego wartościuje mit o sobie samym zgodnie z normami kultury oralnej. Płaska realność faktów wydaje mu się mniej cenna od informacji związanych ze sferą aksjologii i egzystencji. Przesłanie mitu stanowi dla niego prawdę o wiele ważniejszą niż prawda zdarzeń.

References

Download references

Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski i in., Warszawa 2003.

Bereza H., Przypis, „Twórczość” 1984, nr 2.

Bugajski L., Wielki powrót, „Pismo Literacko-Artystyczne” 1984, nr 11.

Burdziej B., Wiesława Myśliwskiego budowanie chłopskiego mitu, „Przegląd Powszechny” 1984, nr 4.

Godlewski G., Rozprawa o chłopskiej metodzie, „Literatura” 1984, nr 2.

Kaniewska E., O sposobach i funkcjach mityzacji. Nowak – Myśliwski – Redliński, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 3.

Kulesza D., Sacrum wiejskiego uniwersum. „Kamień na kamieniu” Wiesława Myśliwskiego [w:] Literatura i wiara, red. A. Sulikowski, Szczecin 2009.

Lord A., Cechy oralności [w:] Literatura ustna, red. P. Czapliński, Gdańsk 2010.

Mencwel A., Na tym kamieniu jeszcze jeden kamień, „Polityka” 1984, nr 40.

Myśliwski W., Kamień na kamieniu, Kraków 2008.

Myśliwski W., W środku jesteśmy baśnią, „Tygodnik Powszechny” 2006, nr 22.

Nasiłowska A., Chłopskie sacrum, „Odra” 1985, nr 1.

Ong W., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. J. Japola, Lublin 1992.

Pieszczachowicz J., Księga „prac i dni”, „Nurt” 1984, nr 7.

Pindór E., „Sam sobie jest mądrością” – czyli Wiesława Myśliwskiego traktat o ludzkim losie [w:] Tradycja i nowatorstwo w prozie polskiej po roku 1945, Opole 1988.

Stępień A., Wstęp do filozofii, Lublin 1989.

Ziątek Z., Głód syntezy. Wiesław Myśliwski i proza chłopska [w:] Sporne postaci polskiej literatury, cz. 2, red. A. Brodzka, L. Burska, Warszawa 1995.

Żuliński L., Opoka na opoce, „Tu i Teraz” 1983, nr 47.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2015, Volume 12, Issue 2, pp. 241 - 250

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Słowo i prawda w powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu

Authors

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Jesuit University Ignatianum in Krakow, Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Poland
ul. Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Poland

Cardinal Stefan Wyszyński University, Dewajtis 5, Warszawa, Poland

Published at: 11.09.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Wojciech Kudyba (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish