Nawrócona jawnogrzesznica oraz przeniewierca – Maria Magdalena i Judasz w dramacie biblijnym Krystyna Ostrowskiego

Józefa  Kunicka-Synowiec

Nawrócona jawnogrzesznica oraz przeniewierca – Maria Magdalena i Judasz w dramacie biblijnym Krystyna Ostrowskiego

Publication date: 04.2013

Konteksty Kultury, 2013, Volume 10, Issue 1-2, pp. 18 - 36

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Nawrócona jawnogrzesznica oraz przeniewierca – Maria Magdalena i Judasz w dramacie biblijnym Krystyna Ostrowskiego

Abstract

Autorka artykułu przypomina zapomniany dramat biblijny Krystyna Ostrowskiego; koncentruje się na dwóch postaciach stanowiących centrum mikrokosmosu scenicznego – Magdalenie i Judaszu. Analizując odpowiednie fragmenty utworu, pokazuje twórcze modyfikacje wątków ewangelicznych.
Krystyn Ostrowski w swoim utworze poszerza biblijną perspektywę o aspekty wcześniej nieobecne w tradycji – na przykład przedstawia niektóre wydarzenia z perspektywy Magdaleny i dokonuje charakterystycznego przesunięcia: umiejscawia nawróconą niewiastę niemal w centrum misterium pasyjnego. Magdalena jawi się zatem jako apostołka, pustelnica, oblubienica Jezusa, świadek Jego zmartwychwstania, a także kobieta dostępująca łaski zbawienia. Dramaturg wyposaża również swoich bohaterów w takie cechy osobowościowe, których nie mają ich ewangeliczne pierwowzory. Judasz w jego ujęciu nie może być postrzegany wyłącznie przez pryzmat zdrady. Ostrowski zasadniczo zachowuje przesłanie ewangeliczne, nierzadko dokonuje kondensacji znaczeń, sensów i nawiązań biblijnych, a także inaczej rozkłada akcenty. Powstaje w ten sposób obraz bardziej złożony, wielowymiarowy.

The author of the article recalls a forgotten Biblical drama by Krystyn Ostrowski, concentrating on two characters constituting the centre of the scenic microcosm – Mary Magdalene and Judas. Analyzing appropriate fragments of the work, she points out creative modifications of evangelic threads.
In his work, Krystyn Ostrowski broadens the Biblical perspective by aspects which had earlier been nonexistent in the tradition – for example, he shows some events from Mary Magdalene’s perspective and makes a characteristic shift: he puts the repentant woman almost in the centre of the mysteries of the Passion. Mary Magdalene is therefore shown as an apostle, a hermit, a bride of Jesus, a witness of His resurrection, as well as a woman receiving the grace of salvation. The playwright gives his characters personality traits their evangelic prototypes did not have. In his approach, Judas cannot be perceived only in connection with his betrayal. Ostrowski essentially preserves the evangelic message, frequently condensing the Biblical meanings, senses and Biblical references, as well as placing accents differently. Thus emerges a more complex, multi-dimensional picture.

References

Download references

Adamiak E., Milcząca obecność. O roli kobiety w Kościele, Warszawa 1999.

Bartnik C., Judasz Iskariota – historia i teologia, „Collectanea Theologica” 1988, nr 58 (2).

Burnet R., Maria Magdalena. Od skruszonej grzesznicy do oblubienicy Jezusa,tłum. A. Kuryś, Poznań 2005.

Dłuska M., Kuryś T., Sylabotonizm, Wrocław 1957.

Drzewiecka E., Śmierć Judasza w Biblii i tradycji chrześcijańskiej, Warszawa 2012.

Jędrusiak J., Postać Judasza w dramacie Młodej Polski [w:] Dramat biblijny Młodej Polski, red. S. Kruk, Wrocław 1990.

Hryniewicz W., Judasz zdrajca? [w:] Dwunastu apostołów, red. J. Turnau, Kraków 2002.

Kobielus S., Ikonografia zdrady i śmierci Judasza. Starożytność chrześcijańska i średniowiecze, Ząbki 2005.

Konarska B., Krystyn Ostrowski [w:] Polski słownik biograficzny,Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1979, z. 24.

Krawiecka E., Jasna ciemnego świata pochodnia: z dziejów kultu świętej Marii Magdaleny, Poznań 1997.

Krawiecka E., Staropolskie portrety św. Marii Magdaleny, Poznań 2006.

Lona H.E., Judasz Iskariota. Legenda i prawda, tłum. R. Zajączkowski, Kielce 2008.

Markiewicz Z., Sivert T., Krystyn Ostrowski [w:] tychże, Melpomena polska na paryskim bruku. Teatralia polskie we Francji w XX wieku, Warszawa 1973.

Mazurczak M.U., Judasz w sztuce. W kręgu obrazowania zdrady w malarstwie europejskim, „Ethos” 2004, nr 17.

Miłkowski Z. (T.T. Jeż), Krystyn Ostrowski [w:] tegoż, Sylwety emigracyjne, Lwów 1904.

Mroczkowski I., Zło i grzech. Studium filozoficzno-teologiczne, Lublin 2000.

Ostrowski Krystyn [w:] Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski, Warszawa 2002, t. 3.

Ostrowski K., Maria-Magdalena, czyli rozpacz i nadzieja. Tragedia w trzech aktach [w:] tegoż, Dzieła polskie. Dramata i komedie. Ulotne jamby – nowe fraszki – dodatek. (Wydanie zupełne), Paryż 1876.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, tłum. J. Wujek, Lublin 1962.

Popczyk-Szczęsna B., Postać Judasza w dramacie polskim XX wieku: Potyczki z referencją, Kraków 2003.

Radziszewski S., Siedem twarzy Judasza, Kraków 2012.

Sieradzan J., Motyw Judasza w kulturze [w:] Postać Judasza w literaturze, teologii i sztuce, red. J. Sieradzan, Białystok 2007.

Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, t. 1, Warszawa – Łódź 1972.

Starowieyski M., Judasz historia, legenda, mity, Poznań 2006.

Straszewska M., Życie literackie Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1840, Warszawa 1970.

Szlaga J.B., Co Pismo św. mówi o zdradzie Judasza?, „Ethos” 2004, nr 17.

Wróblewska E., Satyra polityczna Wielkiej Emigracji,Warszawa – Poznań – Toruń 1977.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2013, Volume 10, Issue 1-2, pp. 18 - 36

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Nawrócona jawnogrzesznica oraz przeniewierca – Maria Magdalena i Judasz w dramacie biblijnym Krystyna Ostrowskiego

Authors

Józefa Kunicka-Synowiec

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Teacher Training College in Bielsko-Biała, Krakowska 30, 43-300 Bielsko-Biała, Poland

Published at: 04.2013

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Józefa Kunicka-Synowiec (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 3490

Number of downloads: 1430

Download xml