Mental problems after the death of a close person as the subject of forensic examination
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEProblemy psychiczne po śmierci osoby bliskiej jako przedmiot ekspertyzy sądowej
Publication date: 03.2022
Archives of Forensic Medicine and Criminology, 2021, Vol. 71 (3-4), pp. 108 - 116
https://doi.org/10.4467/16891716AMSIK.21.007.15617Authors
Problemy psychiczne po śmierci osoby bliskiej jako przedmiot ekspertyzy sądowej
Wśród różnych form przeżywania śmierci osoby bliskiej wymienia się żałobę, jej powikłaną postać a także współwystępujące z nią zaburzenia psychiczne (najczęściej zespoły lękowe, depresja, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, zespół stresu pourazowego). Omówiono przypadek, w którym rodzice wystąpili do sądu o odszkodowanie i zadośćuczynienie za śmierć syna, który zginął na skutek obrażeń doznanych w wypadku drogowym. U powoda po śmierci syna wystąpiła reakcja żałoby, a u powódki stan żałoby powikłanej, z którym współwystępowały objawy depresyjne. Odmienne obrazy kliniczne u każdego z powodów były uwarunkowane innymi cechami osobowości, odmiennymi modelami radzenia sobie w sytuacjach trudnych, a także schorzeniami somatycznymi. Doprowadziło to do różnych implikacji orzeczniczych u każdego z badanych. W sprawach odszkodowawczych (śmierć osób bliskich) konieczna jest diagnostyka różnicowa pomiędzy żałobą, jej powikłaną formą a zaburzeniami o charakterze reaktywnym i endogennym. Przydatna jest w tym ocena psychologiczna predyspozycji osobowościowych a także mechanizmów radzenia sobie w sytuacjach obciążających. Niekorzystanie z leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej nie może przesądzać o braku zaburzeń psychicznych. W tego rodzaju sprawach opiniowanie wymaga szczególnej ostrożności i wyważonych ocen. Należy unikać nadmiernej medykalizacji przeżyć po stracie osoby bliskiej, ale nie można też traktować stanów psychopatologicznych jedynie w kategoriach fizjologicznej reakcji na śmierć bliskiego.
1. Keyes KM, Pratt C, Galea S, McLaughlin KA, Koenen KC, Shear MK. The burden of loss: Unexpected death of a loved one and psychiatric disorders across the across the life course in a national study. Am J Psychiatry. 2014; 171(8): 864-871.
2. Buckley T, Sunari D, Marshall A, Bartrop R, McKinley S, Tofler G. Physiological correlates of bereavement and the impact of bereavement interventions. Dialogues Clin Neurosci. 2012; 14(2):129-139.
3. Kaplow JB, Layne CM, Saltzman WR, Cozza SJ, Pynoos RS. Using multidimensional grief theory to explore the effects of deployment, reintegration, and death on military youth and families. Clin Child Fam Psychol Rev. 2013; 16(3):322-340.
4. Bielecka U. Mity na temat zdrowej i patologicznej żałoby. Psychiatr Psychol Klin. 2012; 12(1):62-66.
5. Travers B, Ali N, Kolkiewicz L. Bereavement in primary care mental health. Ment Health Fam Med. 2013; 10:223-229.
6. Stelcer B. Żal po stracie – dynamika adaptacji do nieuniknionych zmian. Sztuka leczenia. 2015; 3-4:47-56.
7. Krupka-Matuszczyk I, Matuszczyk M. Psychopatologiczne oblicza żałoby. Czas Psychol. 2014; 20(2):267-271.
8. Lindemann E. Symptomatology and management of acute grief. Am J Psychiatry. 1994; 10:141-148.
9. Parkes CM. Bereavement as a psychosocial transition: Process of adaptation to change. J Soc Isuues. 1988; 44:53-65.
10. Prigerson HG, Bierhals AJ, Kasl SV, Reynolds CF, Shear MK, Day N i wsp. Traumatic grief as a risk factor for mental and physical morbidity. Am J Psychiatry. 1997; 154:616-623.
11. Kleszcz-Szczyrba R. Czy każdej stracie „potrzebna jest” żałoba i czy każdej żałobie „potrzebna jest” terapia? W: Kleszcz-Szczyrba R, Gałuszka A. red. Utrata i żałoba: teoria i praktyka. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego; 2016. s. 111-121.
12. Wortman CB, Silver RC. The myths of coping with loss. J Consult Clin Psychol. 1989; 57: 349‑357.
13. Burke CT, Shrout PE, Bolger N. Individual differences in adjustment to spousal loss: A nonlinear mixed model analysis. Int J Behav Dev. 2007; 31:405‑425.
14. Lichtenthal WG, Cruess DG, Prigerson HG. A case for establishing complicated grief as a distinct mental disorder in DSMV. Clin Psychol Rev. 2004; 24:637-662.
15. Shear MK, Simon N, Wall M, Zisook S, Neimeyer R, Duan N i wsp. Complicated grief and related bereavement issues for DSM-5. Depress Anxiety. 2011; 28:103-117.
16. Newson RS, Boelen PA, Hek K, Hofman A, Tiemeier H. The prevalence and characteristics of complicated grief in older adults. J Affect Disord. 2011; 132:231-238.
17. Zisook S, Shear K. Grief and bereavement: What psychiatrists need to know. World Psychiatry. 2009; 8:67-74.
18. Kersting A, Dolemeyer R, Steinig J, Walter F, Kroker K, Baust K, Wagner B. Brief Internet-based intervention reduces posttraumatic stress and prolonged grief in parents after the loss of a child during pregnancy: A randomized controlled trial. Psychother Psychosom. 2013; 82:372-381.
19. Hensley PL, Clayton PJ. Bereavement: signs, symptoms, and course. Psychiatr Ann. 2008; 38:649-654.
20. Malgaroli M, Maccallum F, Bonanno GA. Symptoms of persistent complex bereavement disorder, depression, and PTSD in a conjugally bereaved sample: a network analysis. Psychol Med. 2018; 48:2439-2448.
21. Ott CH, Lueger RJ, Kelber ST, Prigerson HG. Spousal bereavement in older adults: common, resilient and chronic grief with defining characteristics. J Nerv Ment Dis. 2007; 195(4):332-341.
22. Jordan AH, Litz BT. Prolonged Grief Disorder: Diagnostic, Assessment, and Treatment Considerations. Prof Psychol Res Pr. 2014: 45(3):180-187
23. Rosner R, Pfoh G, Kotouova M. Treatment of complicated grief. Eur J Psychotraumatol. 2011; 2:79-95.
24. Drescher K, Foy D. When horror and loss intersect: Traumatic experiences and traumatic bereavement. Pastoral Psychol. 2010; 59(2):147-158.
25. Hensley PL, Clayton PJ. Bereavement: signs, symptoms, and course. Psychiatr Ann. 2008; 38:649-654.
26. Pai M, Carr D. Do personality traits moderate the effect of late-life spousal loss on psychological distress? J Health Soc Behav. 2010; 51:183-189.
27. Stroebe M, Schut H. The dual process model of coping with bereavement: rationale and description. Death Stud. 1999; 23:197-224.
28. Rossi NE, Bisconti TL, Bergeman CS. The role of dispositional resilience in regaining life satisfaction after the loss of a spouse. Death Stud. 2007; 31:863-883.
29. Windle G, Markland DA, Woods RT. Examination of a theoretical model of psychological resilience in older age. Aging Ment Health. 2008; 12:285-292.
30. Bonanno GA, Westphal M, Mancini AD. Resilience to loss and potential trauma. Annu Rev Clin Psychol. 2011; 7:511-535.
31. Bonanno GA, Kaltm S. The varieties of grief experience. Clin Psychol Rev. 2001; 2:705-734.
32. Stroebe MS, Folkman S, Hansson RO, Schut H. The prediction of bereavement outcome: Development of an integrative risk factor framework. Soc Sci Med. 2006; 63(9): 2440-2451.
33. Ludwikowska-Świeboda K, Lachowska B. Polska wersja Inwentarza Żałoby Powikłanej – wstępna walidacja. Psychiatr Pol. 2019; 53(5): 1069-1086.
34. Lobb EA, Kristjanson LK, Aoun SM, Monterosso L, Halkett GKB, Davies A. Predictors of complicated grief: A systematic review of empirical studies. Death Stud. 2010; 34:673-698.
35. Bryant RA. Żałoba jako zaburzenie psychiczne. Psychiatr Dypl. 2013; 19(1):30-32.
36. Simon NM, Shear KM, Thompson EH, Zalta AK, Perlman C, Reynolds CF i wsp. The prevalence and correlates of psychiatric comorbidity in individuals with complicated grief. Compr Psychiatry. 2007; 48:395-399.
37. Gałecki P, Święcicki Ł. Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk reference. Wrocław: Edra Urban & Partner; 2013, s. 148-149.
38. Wakefield JC, Schmitz MF, First MB, Horwitz AV. Extending the bereavement exclusion for major depression to other losses: evidence from the National Comorbidity Survey. Arch Gen Psychiatry. 2007; 64:433-440.
39. Kendler KS, Myers J, Zisook S. Does bereavement-related major depression differ from major depression associated with other stressful life events? Am J Psychiatry. 2008; 165:1449-1455.
40. Mojtabai R. Bereavement-related depressive episodes: characteristics, 3-year course, and implications for the DSM-5. Arch Gen Psychiatry. 2011; 68:920-928.
41. Currier JM, Neimeyer RA, Berman JS. The effectiveness of psychotherapeutic interventions for bereaved persons: A comprehensive quantitative review. Psychol Bull. 2008; 134:648-661.
42. Bonanno GA, Lilienfeld SO. Let’s be realistic: When grief counseling is effective and when it’s not. Prof Psychol Res Pr. 2008; 39:377-378.
43. Larson DG, Hoyt WT. What has become of grief counseling? An evaluation of the empirical foundations of the new pessimism. Prof Psychol Res Pr. 2007; 38(4):347-355.
44. Kapari M, Addington-Hall J, Hotopf M. Risk Factors for Common Mental Disorder in Caregiving and Bereavement. J Pain Symptom Manage. 2010; 40(6):844-856.
Information: Archives of Forensic Medicine and Criminology, 2021, Vol. 71 (3-4), pp. 108 - 116
Article type: Original article
Titles:
Problemy psychiczne po śmierci osoby bliskiej jako przedmiot ekspertyzy sądowej
Mental problems after the death of a close person as the subject of forensic examination
Faculty of Christian Philosophy, Cardinal Stefan Wyszyński University, Warsaw, Poland
Published at: 03.2022
Received at: 28.11.2021
Accepted at: 13.03.2022
Article status: Open
Licence: CC-BY-NC-SA
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 592
Number of downloads: 2503