FAQ

Między pracą socjalną a resocjalizacją uwarunkowania pracy socjalnej z (byłymi) więźniami w Polsce

Data publikacji: 29.03.2019

Zeszyty Pracy Socjalnej, 2019, Tom 24, numer 1, s. 23 - 39

https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.19.003.10751

Autorzy

,
Andrzej Kacprzak
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0002-5474-2662 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Iwona Kudlińska-Chróścicka
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0002-1277-2695 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Między pracą socjalną a resocjalizacją uwarunkowania pracy socjalnej z (byłymi) więźniami w Polsce

Abstrakt

Between social work and social rehabilitation. Conditions of social work with ex-prisoners in Poland

People leaving penitentiary institutions, being at particular risk of social marginalization, are one of the target groups of social policy in the countries of the European Union. Social work with this social category, however, runs at the intersection of social policy and criminal policy, between which a distinct “fracture” has been observed in Poland for years. Collaboration of penitentiary units with social assistance institutions is usually of a small range, and the support offered to former prisoners in the return to society is “blurred” between systems (justice, penitentiary, social welfare) and their institutions. As one of the consequences, the social rehabilitation system does not benefit from social work’s achievements. 

The aim of the article is to outline the systemic context of Polish social work with people leaving penitentiary institutions and to draw attention to the possibility of using social work more widely than presently, in order to limit social marginalization of this social category and – from the point of view of criminal and penal policy – to reduce criminal recidivism.

Bibliografia

Baldry E., McDonnell D., Maplestone P., Peeters M. (2006). Ex-prisoners, homelessness and the state in Australia. Australian and New Zealand Journal of Criminology, 39 (1): 20–33.

Bandynowicz A. (2008). System probacji prewencja, a nie represja, w: M. Lisiecki, M. Ruszkowska-Lipińska (red.), Zarządzanie bezpieczeństwem w Unii Europejskiej wobec globalnych zagrożeń. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej, Józefów: 199–218.

Beckett Ch. (2010). Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej, tłum M. Jasiński, B. Maliszewska. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.

Bradley T. (2005). Social exclusion, w: E. McLaughlin, J. Muncie (red.), The SAGE Dictionary of Criminology. SAGE Publications, London: 400–401.

Bronson J., Stroop J., Zimmer S., Berzofsky M. (2017). Drug Use, Dependence, and Abuse Among State Prisoners and Jail Inmates, 2007–2009. U.S. Department of Justice Office of Justice Programs, Bureau of Justice Statistics; https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/dudaspji0709.pdf (dostęp: 15.02.2019).

Chmielewska H. (2004). Psychologiczne aspekty izolacji, w: H. Chmielewska, K. Jędrzejak, T. Karczewski, P. Łapiński, B. Nowak, L. Stodolska, E. Szymczak (red.), Zagadnienia penitencjarne, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, Kalisz: 165–221.

Ciosek M. (2003). Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Czapska J., Szafrska M., Wójcik D. (red.) (2016). Penalny populizm. Perspektywa polityczna i speczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellskiego, Kraków.

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (2017). Europejski raport narkotykowy 2017: Tendencje i osiągnięcia. Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg.

Fidelus A. (2012). Determinanty readaptacji specznej skazanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.

Filar M. (2014). Współczesne kultury penalne, w: M. Filar, J. Utrat-Milecki (red.), Kulturowe uwarunkowania polityki kryminalnej. Oficyna Naukowa, Warszawa: 43–54.

Friednship C., Blud L., Erikson M., Travers R. (2002). An evaluation of cognitive behavioural treatment for prisoners. Findings, 161; http://library.college.police.uk/docs/hofindings/r161.pdf (dostęp: 24.09.2019).

Frieske K., Pawski P. (1996). Opieka i kontrola: instytucje wobec problemów społecznych. Śląsk, Katowice.

Goffman E. (1975). Charakterystyka instytucji totalnych, w: W. Dereczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki (red.), Elementy teorii socjologicznych. PWN, Warszawa.

Goffman E. (2011). Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, tłum. J. Łaszcz. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Grabusińska Z. (2012). Rola pracy socjalnej w aktywnej integracji. Mazowieckie Centrum Polityki Specznej, Warszawa.

Haney C. (2003). The psychological impact of incarceration. Implications for postprison adjustments, w: J. Travis, M. Waul (red.), Prisoners Once Removed: The Impact of Incarceration and Reentry on Children, Families and Communities. The Urban University Press, Washington: 76–92.

Hda Z., Hda J., Migd J., Żórawska B. (2017). Prawo karne wykonawcze, wyd. 5. Wolters Kluwer Polska, Warszawa.

Hołyst B. (2007). Socjologia kryminalistyczna, t. 1. LexisNexis, Warszawa.

Houchin R. (2005). Social Exclusion and Imprisonment in Scotland. Glasgow Caledonian University, Glasgow.

Jaworska A. (2012). Leksykon resocjalizacji. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Kacprzak A. (2016). Kara pozbawienia wolności i jej (dys)funkcjonalność. Krytyka polskiej polityki karnej i resocjalizacyjnej w świecie akademickim. Władza Sądzenia, 10: 111–129.

Kacprzak A. (2017). Współczesne aspekty resocjalizacji przestępców w wybranych krajach europejskich. Acta Universitatis Lodziensis: Folia Sociologica, 62: 63–81.

Kacprzak A., Kudlińska I. (2014). Praca socjalna z osobami opuszczającymi placówki resocjalizacyjne i ich rodzinami. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.

Kieszkowska A. (2012). Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji skazanych. Konteksty resocjalizacyjne. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Kinner S.A. (2006). The Post-Release Experience of Prisoners in Queensland. Australian Institute of Criminology, Canberra.

Kornblum W., Julian J. (2012). Social Problems, wyd. 14. Pearson Education, Inc., London.

Lenczewska-Machel H., Machel H. (2009). Marginalizacja speczna jako czynnik redukujący poprawczą sprawność wzienia, w: F. Kozaczuk (red.), Zagadnienia readaptacji specznej skazanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów: 213–219.

Lindforss L, Magnusson D. (1997). Solution-focused therapy in prison. Contemporary Family Therapy, 19 (1): 89–103.

Makowiecka D. (2008). Czy praca socjalna może być alternatywą dla pracy resocjalizacyjnej?, w: H. Malicka-Gorzelańczyk, P. Prusak (red.), W poszukiwaniu alternatywnych form i metod resocjalizacji skazanych. KPSW, Bydgoszcz: 86–96.

Matejkowski J., Johnson T., Severson M.E. (2016). Prison social work, w: Encyclopedia of Social Work. National Association of Social Workers, Oxford University Press, USA; https://oxforde.com/social work/view/10.1093/acref ore/97801 (dostęp: 24.09.2019) .

Miller W., Rollnick S. (2010). Wywiad motywujący. Jak przygotować ludzi do zmiany, tłum. A. Pokojska. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellskiego, Kraków.

Milner J., Jessop D. (2003). Domestic violence: Narrative and solutions, Probation Journal, 50 (2) : 127–141.

Miszewski K. (2015). Adaptacja do warunków wziennych skazanych ugoterminowych, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Andrzeja Rzeplińskiego, Uniwersytet Warszawski.

Moore K.E., Stuewig J.B., Tangey J.P. (2016). The effects of stigma on criminal offenders functioning: A longitudinal medicational model. „Deviant Behavior, 37 (2): 196–218.

Morenoff J.D., Harding D.J. (2014). Incarceration, prisoner reentry, and communities. Annual Review of Sociology, 40: 411–429.

Motyka M. (2013). Dynamika zjawiska narkomanii: nowe populacje zywających narkotyki. Problemy Higieny Epidemiologicznej, 94 (3): 435–445.

Mowen T.J., Visher C.A. (2013). Drug use and crime after incarceration: The role of family support and family conflict. Justice Quarterly. Published online, DOI: 10.1080/07418825.2013.771207.

Mumola C.J., Karberg J.C. (2006). Drug Use and Dependence, State and Federal Prisoners, 2004.

U.S. Department of Justice Office of Justice Programs, Bureau of Justice Statistics; https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/dudsfp04.pdf (dostęp:15.02.2019).

Mumola C. (1999). Substance Abuse and Treatment. State and Federal Prisoners, 1997. Bureau of Justice Statistics Special Report, U.S. Department of Justice Office of Justice Programs; http://csdp.org/research/satsfp97.pdf (dostęp:15.02.2019).

Najwyższa Izba Kontroli (2015). Readaptacja speczna skazanych na wieloletnie kary pozbawienia wolności. Informacja o wynikach kontroli, Departament Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego; https://www.nik.gov.pl/plik/id,9730,vp,12100.pdf (dostęp: 15.02.2019).

Nelson M., Deess P., Allen C. (1999). The First Month out. Post-Incarceration Experiences in New York City. Vara Institute of Justice, New York.

Newsome W.S. (2004). Solution-focused brief therapy group work with at-risk junior high school students: Enhancing the bottom line. „Research on Social Work Practice, 14 (5): 336–343.

Olech P. (2010). Strategie rozwiązywania problemu bezdomności w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Australii i Europie, w: M. Dębski (red.), Problem bezdomności w Polsce. Wybrane aspekty. Diagnoza zespołu badawczego dziającego w ramach projektu Gminny standard wychodzenia z bezdomności, Standardy w Pomocy, Gdsk: 168–221.

Phillips J. (2001). Cultural construction of manhood in prison. Psychology of Men & Masculinity, 2 (1):13–23.

Piechowicz M. (2012). Bezdomność jako problem speczny i indywidualny możliwości profilaktyki. „Resocjalizacja Polska, 3: 327–340.

atek M. (2007). Systemy penitencjarne państw skandynawskich na tle polityki kryminalnej, karnej i penitencjarnej. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Poklek R. (2010). Instytucjonalne i psychospeczne aspekty wzienia. Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, Kalisz.

Pol J.D. (2011). Praca socjalna w polityce i resocjalizacji penitencjarnej, w: T. Kamiński (red.), Politologia, polityka speczna, praca socjalna. Wydawnictwo UKSW, Warszawa: 137–151.

Porozumienie z dnia 13 czerwca 2000 roku zawarte pomiędzy Ministerstwem Pracy i Polityki Specznej a Centralnym Zarządem Służby Więziennej w sprawie zasad organizacji pomocy na rzecz osób zwalnianych z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz rodzin osób pozbawionych wolności.

Przybyliński S. (2005). Podkultura więzienna. Wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Raine A. (2002). The biological basis of crime, w: J.Q. Wilson, J. Petersilia (red.), Crime: Public Policies for Crime Control. ICS Press, Oakland, CA: 43–74.

Raport z badań jakościowych na temat programu badawczo-szkoleniowego dotyczącego aktywizacji zawodowej i specznej wźniów (2010). Projekt Proces aktywizacji zawodowej i specznej bych więźniów”; http://www.zmiananalepsze.com.pl/Rapoort_badania_jakosciowe.pdf (dostęp: 15.02.2019).

Reiman J. (2001). The Rich Get Richer and the Poor Get Prison: Ideology, Class and Criminal Justice, 6 wyd., Allyn and Bacon, Boston MA.

Roczna informacja statystyczna za rok 2018 (2019). Centralny Zarząd Służby Więziennej, Warszawa; http://www.sw.gov.pl/strona/statystyka-roczna (dostęp: 15.02.2019).

Rzecznik Praw Obywatelskich (2017). Raport Rzecznika Praw Obywatelskich z dzialności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w roku 2016, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 4, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.

Social Exclusion Unit (2002). Reducing Re-offending by Ex-prisoners. Office of the Deputy Prime Minister, London.

Stępniak P. (1998). Wymiar sprawiedliwości i praca socjalna w krajach Europy Zachodniej. Ławica, Poznań.

Stępniak P. (2007). Praca socjalna w postępowaniu ze skazanymi. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXIX (4): 159–173.

Stępniak P. (2017). Resocjalizacja (nie)urojona. O zawłaszczaniu przestrzeni penitencjarnej. Difin SA, Warszawa.

Olech P. (2010). Strategie rozwiązywania problemu bezdomności w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Australii i Europie, w: M. Dębski (red.), Problem bezdomności w Polsce. Wybrane aspekty. Diagnoza zespołu badawczego dziającego w ramach projektu Gminny standard wychodzenia z bezdomności, Standardy w Pomocy, Gdsk: 168–221.

Phillips J. (2001). Cultural construction of manhood in prison. Psychology of Men & Masculinity, 2 (1):13–23.

Piechowicz M. (2012). Bezdomność jako problem speczny i indywidualny możliwości profilaktyki. „Resocjalizacja Polska, 3: 327–340.

atek M. (2007). Systemy penitencjarne państw skandynawskich na tle polityki kryminalnej, karnej i penitencjarnej. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Poklek R. (2010). Instytucjonalne i psychospeczne aspekty wzienia. Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, Kalisz.

Pol J.D. (2011). Praca socjalna w polityce i resocjalizacji penitencjarnej, w: T. Kamiński (red.), Politologia, polityka speczna, praca socjalna. Wydawnictwo UKSW, Warszawa: 137–151.

Porozumienie z dnia 13 czerwca 2000 roku zawarte pomiędzy Ministerstwem Pracy i Polityki Specznej a Centralnym Zarządem Służby Więziennej w sprawie zasad organizacji pomocy na rzecz osób zwalnianych z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz rodzin osób pozbawionych wolności.

Przybyliński S. (2005). Podkultura więzienna. Wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Raine A. (2002). The biological basis of crime, w: J.Q. Wilson, J. Petersilia (red.), Crime: Public Policies for Crime Control. ICS Press, Oakland, CA: 43–74.

Raport z badań jakościowych na temat programu badawczo-szkoleniowego dotyczącego aktywizacji zawodowej i specznej wźniów (2010). Projekt Proces aktywizacji zawodowej i specznej bych więźniów”; http://www.zmiananalepsze.com.pl/Rapoort_badania_jakosciowe.pdf (dostęp: 15.02.2019).

Reiman J. (2001). The Rich Get Richer and the Poor Get Prison: Ideology, Class and Criminal Justice, 6 wyd., Allyn and Bacon, Boston MA.

Roczna informacja statystyczna za rok 2018 (2019). Centralny Zarząd Służby Więziennej, Warszawa; http://www.sw.gov.pl/strona/statystyka-roczna (dostęp: 15.02.2019).

Rzecznik Praw Obywatelskich (2017). Raport Rzecznika Praw Obywatelskich z dzialności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w roku 2016, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 4, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.

Social Exclusion Unit (2002). Reducing Re-offending by Ex-prisoners. Office of the Deputy Prime Minister, London.

Stępniak P. (1998). Wymiar sprawiedliwości i praca socjalna w krajach Europy Zachodniej. Ławica, Poznań.

Stępniak P. (2007). Praca socjalna w postępowaniu ze skazanymi. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXIX (4): 159–173.

Stępniak P. (2017). Resocjalizacja (nie)urojona. O zawłaszczaniu przestrzeni penitencjarnej. Difin SA, Warszawa.

Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020. Zarząd Województwa Łódzkiego, Łó; https://rpo.lodzkie.pl/images/konkurs_2.3.1_cop_28122015/SRWL_2020.pdf (dostęp: 15.02.2019).

Sytuacja osób opuszczających zaady karne na terenie wojedztwa łódzkiego (2012). Regionalne Centrum Polityki Specznej w Łodzi; http://pokl-rcpslodz.pl/node/492 (dostęp: 15.02.2019).

Szymanowska A. (2003). Wzienie i co dalej? Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.

Szymanowska A. (2009). Czynniki utrudniające readaptację specz w świetle badań katamnestycznych, w: F. Kozaczuk (red.), Prawne i socjokulturowe uwarunkowania profilaktyki specznej i resocjalizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów: 285–301.

Szymanowska A., Korwin-Szymanowski G. (2009). Stosunek instytucji świadczących pomoc do bych skazanych, w: F. Kozaczuk (red.), Zagadnienia readaptacji specznej skazanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów: 71–78.

The Role of Social Work in Juvenile Justice (2013). UNICEF, Switzerland.

The vicious circle of social exclusion and crime: Irelands Disproportionate punishment of the poor (2012). Irish Penal Report Trust Position Paper, January 2012; http://www.iprt.ie/files/Position_Paper_FINAL.pdf (dostęp:15.02.2019).

Travis J., Solomon A.L., Waul M. (2001). From Prison to Home. The Dimensions and Consequences of Prisoner Re-entry. Urban Institute Justice Policy Centre, Washington.

Trotter C. (1999). Working with Involuntary Clients. SAGE, London.

Uggen C., Manza J., Behrens A. (2011). Less than the average citizen’: Stigma, role transition and the civic reintegration of convicted felons, w: S. Maruna, R. Immarigeon (red.), After Crime and Punishment. Pathways to Offender Reintegration. Routledge, London–New York.

Ustawa o pomocy specznej z dnia 1 stycznia 2004 roku (Dz.U. z 2004 r., Nr 64 poz. 593).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1997 r. Nr 90 poz. 557, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2010 r. Nr 79 poz. 523).

Visher C.A. (2015). Re-entry and reintegration after incarceration, w: J. Wright (red.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, wyd. 2, t. 20. Elsevier, Oxford: 61–66.

Wacquant L. (2009). Więzienia dzy, tłum M. Koowski. Wydawnictwo Książka i Prasa, Warszawa.

Wacquant L. (2010). Prisoner reentry as myth and ceremony. Dialectical Anthropology, 34: 605–620.

Ward T., Maruna S. (2007). Rehabilitation. Beyond the Risk Paradigm. Routledge, London–New York.

Ward T., Willis G.M. (2016). Responsivity dynamic risk factors and offender rehabilitation: A comparison of the good lives model and the risk-need model, w: D.R. Laws, W. O’Donohue (red.), Treatment of Sex Offenders: Strengths and Weaknesses in Assessment and Intervention. Springer International Publishing, Cham, Switzerland: 175–190.

Western B., Pettit B. (2010). Incarceration & social inequality. dalus, Summer, 139 (3): 8–19.

Zrewidowana Strategia Spójności Specznej (2004). Europejski Komitet Spójności Specznej, Rada Europy, Strasburg.

Żelazek J. (2003). Kara pozbawienia wolności w dwiadczeniach więźniów. Próba sformułowania projektującej definicji kary pozbawienia wolności, w: J. Kwaśniewski (red.), Badania problemów specznych, Prace Katedry Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Specznej IPSIR UW, t. VI, Warszawa: 78–108.

 

 

Informacje

Informacje: Zeszyty Pracy Socjalnej, 2019, Tom 24, numer 1, s. 23 - 39

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Między pracą socjalną a resocjalizacją uwarunkowania pracy socjalnej z (byłymi) więźniami w Polsce

Angielski:

Between social work and social Rehabilitation. Conditions of social work with ex-prisoners in Poland

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5474-2662

Andrzej Kacprzak
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0002-5474-2662 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź

https://orcid.org/0000-0002-1277-2695

Iwona Kudlińska-Chróścicka
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0002-1277-2695 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź

Publikacja: 29.03.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Andrzej Kacprzak (Autor) - 50%
Iwona Kudlińska-Chróścicka (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski