FAQ

Fotografie z życia parafii prawosławnej w Kaliszu okresu międzywojennego. Album o. Hermana Kariakina ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu jako źródło do badań historii społeczno-politycznej

Data publikacji: 2024

Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2023, Nr 23, s. 155 - 175

https://doi.org/10.4467/26578646ZKNT.23.011.18893

Autorzy

Anna Tabaka
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej
Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
https://orcid.org/0000-0002-5910-3034 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Fotografie z życia parafii prawosławnej w Kaliszu okresu międzywojennego. Album o. Hermana Kariakina ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu jako źródło do badań historii społeczno-politycznej

Abstrakt

Autorka przedstawia album fotograficzny archimandryty o. Hermana Kariakina (1872-1958) - nieznane dotąd źródło ikonograficzne przedstawiające życie parafii prawosławnej
w Kaliszu w okresie międzywojennym ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Losy parafii w latach 20. związały się z kaliską Stanicą Ukraińską. Ojciec Kariakin pełnił posługę duszpasterską także w tym miejscu. Na tle obrazów z kart albumu autorka omawia sytuację społeczno-polityczyną wyznawców prawosławia w Kaliszu w okresie II RP.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
ARCHIWALIA I ZBIORY

Archiwum Państwowe w Kaliszu, Akta Miasta Kalisza, sygn.: sygn. 209; 1014; 1110; 2878; 1721. Księgi i akta hipoteczne sądów w Kaliszu, sygn. 402.

Parafia prawosławna pw. św. św. Piotra i Pawła w Kaliszu Akt erekcyjny poświęcenia nowej cerkwi w Parku Miejskim w Kaliszu, zbiory Cerkwi pw. św. Piotra i Pawła w Kaliszu (tzw. cerkiewki w Parku Miejskim, nowej cerkiewki).

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, sygn.: MOZK/H/6518; MOZK/H/281; MOZK/H/3289; Widokówki: MOZK/H/1968; MOZK/H/2029/9.

ŹRÓDŁA DRUKOWANE

Warunki konkursu [Koła Architektów w Warszawie, na skutek zgłoszenia się Towarzystwa Kredytowego m. Kalisza, ogłasza konkurs na sporządzenia planu regulacyjnego m. Kalisza]. Za pozwoleniem cenzury niemieckiej, d. 16/V 1916. Druk Rubiszewskiego i Wrotnowskiego, Włodzimierska nr 3 (Gmach Stowarzyszenia Techników).

Gazeta Kaliska

A.S., [Artur Sowadski?], „Emigracja ukraińska w Polsce”, GK 75 (1930): 2.

„Bestialskie ukraińskie zamieszki”, GK 79 (1930): 1.

„Opera ukraińska w Kaliszu”, GK 18 (1930): 3.

„Plac Konstytucji”, GK 286 (1930): 3.

„Zarząd parafii prawosławnej w Kaliszu [...]”GK 1930 (264): 3.

„Życie emigracji ukraińskiej”, GK 118 (1929): 3.

Kaliszanin

„Jednodniowy spis ludności w Kaliszu”, Kaliszanin 9 (1883): 35.

„Statystyka guberni kaliskiej za rok 1876”, Kaliszanin 63 (1877): 225.

„W d. 8 sierpnia n. st. [nowego stylu] w obecności JW. Gubernatora Kaliskiego, reprezentantów władz administracyjnych […]”, Kaliszanin 63 (1877): 1.

Przegląd Kaliski

Wit. „Sprawa ukraińska w Polsce”, PK 5 (1922): 1-3.

Zet. „Wystawa obrazów malarzy Ukraińców (Omalczenko – Szczerbak – Żukow)”, PK 18 (1922): 9.

OPRACOWANIA

Bieniecki, Ryszard, Bogumiła Celer. 2014. Katastrofa kaliska 1914. Materiały źródłowe (wybór). Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Błotnicka-Mazur, Elżbieta. 2016. „Budowanie tożsamości narodowej przez negację – problem cerkwi w okresie II Rzeczypospolitej”. W: Odbudowy i modernizacje miast historycznych w pierwszej połowie dwudziestego wieku w Europie. Naród, polityka, społeczeństwo, red. Iwona Barańska, Makary Górzyński, 189-206. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Bruś, Joanna. 2023. „Michał Zenowicz (1891-po 1939)”, W: Słownik architektów, budowniczych i planistów Kalisza, red. Makary Górzyński, 181-182.Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (w druku).

Czerni, Krystyna. 2011. Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Górzyński, Makary. 2023. Imperium peryferii. Architektura i modernizacyjne procesy przestrzenne w Kaliszu pod koniec XIX wieku. Kalisz: Wydawnictwo Naukowe Akademii Kaliskiej.

Karpus, Zbigniew. 1997. „Stanica Ukraińska w Kaliszu. Centrum ukraińskiego życia społeczno-wojskowego na emigracji w Polsce w latach 1924-1939”. W: Na przełomie stuleci. Naród-Kościół-Państwo w XIX i XX wiekuksięga jubileuszowa dedykowana profesorowi Ryszardowi Benderowi red. Mirosław Piotrowski, 407-415. Lublin: Klub Inteligencji Katolickiej.

Kijas, Artur. 2006. „Rosjanie w Kaliszu i guberni kaliskiej”. W: Kalisz – miasto otwarte. Mniejszości narodowe i religijne w dziejach Kalisza i ziemi kaliskiej, red. Krzysztof Walczak, Ewa Andrysiak, 70-80. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Kolańczuk, Aleksander. 2006. „Ukraińcy i ich życie w Kaliszu”. W: Kalisz – miasto otwarte. Mniejszości narodowe i religijne w dziejach Kalisza i ziemi kaliskiej, red. Krzysztof Walczak, Ewa Andrysiak, 80-102. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Kolańczuk, Aleksander. 1995. Internowani żołnierze Armii UNR w Kaliszu 1920- 1939. Kalisz-Przemysł-Lwów: brak wydawcy.

Kor-Walczak, Eligiusz. 1990. Pejzaż ze starym miastem. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Kotaszewicz, Teresa. 2016. Tadeusz Tołwiński 1807-1851. Architekt, urbanista, twórca Polskiej Szkoły Urbanistyki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Małyszko, Stanisław. 2021. W krainie pamięci. Kaliskie cmentarze i miejsca pochówku dawniej i dziś. Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej.

Małyszko, Stanisław. 2012. Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. (Wydanie drugie zmienione i poszerzone). Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Mikołajczyk, Marcin. 2018. Grecka wspólnota w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Mironowicz, Antoni. „Rewindykacja i niszczenie prawosławnych obiektów sakralnych na terenie II Rzeczypospolitej”, Elpis 8/13/14 (2006): 13-34.

Mironowicz, Antoni. „Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej”, Elpis 1/1 (1999): 85-120.

Omilianowska, Małgorzata. „Odbudowa Kalisza po zniszczeniach 1914 roku”, Biuletyn Historii Sztuki 78 (2016): 663-685.

Osadczy, Włodzimierz. 2007. Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Paszkiewicz, Piotr. 1999. W służbie imperium rosyjskiego 1721-1917. Funkcje i treści ideowe rosyjskiej architektury sakralnej na zachodnich rubieżach cesarstwa i poza jego granicami. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.

Paszkiewicz, Krystyna. 1997. „Szkolnictwo i oświata wojsk Ukraińskiej Republiki Ludowej internowanych w Polsce w latach 1920-1924”. W: Polska i Ukraina. Sojusz 1920 roku i jego następstwa, red. Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer, Emilian Wiszka, 329-337. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Płócienniczak, Dominika. „Budynki cerkiewne Kalisza w XIX i XX wieku”, Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W kręgu kaliskich badań nad sztuką i kulturą artystyczną, red. Iwona Barańska, 12 (2011): 40-62.

Poprzęcka, Maria. Ruski sobór na Saskim placu, dostęp: https://www.dwutygodnik.com/artykul/8208-ruski-sobor-na-saskim-placu.html

Przygodzki, Sławomir. 2012. Kalisz wielokulturowy. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Przygodzki, Sławomir. 2006. „Społeczność emigrantów macedońskich w Kaliszu w XIX w.”. W: Kalisz – miasto otwarte. Mniejszości narodowe i religijne w dziejach

Kalisza i ziemi kaliskiej, red. Krzysztof Walczak, Ewa Andrysiak, 56-70. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Raszewska, Jarosława. „Rozwój zaludnienia miasta Kalisza w latach 1793-1939”, Rocznik Kaliski 2 (1969): 9-67.

Rabiega, Mateusz. 2023. Odbudowa kaliskich kamienic po zniszczeniach I wojny światowej. Problem stylu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Sobczak-Waliś Monika, „Starostowie kaliscy okresu dwudziestolecia międzywojennego”, Zeszyty Kalsikiego Towarzystwa Genealogicznego „Kalisia”, t. 4, Kalisz 2016: 37-47.

Splitt, Jerzy Aleksander. 2014. Gdy dymy opadły, Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej.

Tabaka, Anna. Maciej Błachowicz. „Cerkiewka w parku”, Życie Kalisza 30 (2013): 32.

Tabaka, Anna. Maciej Błachowicz. „Pejzaż z cerkwią”, Życie Kalisz 28 (2013): 32.

Tabaka, Anna. Maciej Błachowicz. „Obrazy przyszłego Kalisza”, Życie Kalisza 13 (2011): 33.

Trybuś, Jarosław. 2023. „Gruz usymbolizowany. Życie po życiu warszawskiego soboru Aleksandra Newskiego”. W: Zgruzowstanie. Przeszłość i przyszłość ruin w architekturze, red. Adam Przywara (Warszawa: Muzeum Warszawy, 2023), 110-138.

Trybuś, Jarosław. „Sobór Aleksandra Newskiego”, dostęp: https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/pl/interpretacje/sobor-aleksandra-newskiego

Walczak, Krzysztof. 1996. Biblioteki Kalisza i ich miejsce w życiu kulturalnym miasta 1793-1945. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Walczak, Krzysztof. 2005. Czasopisma kaliskie XIX początków XX w. Studium bibliologiczne. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nau.

Walczak, Krzysztof, Ewa Andrysiak, Ewa Obała. 2014. Józef Radwan, seria Kaliszanie nr 9. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Waliś, Grzegorz. 2017. Materiały źródłowe do dziejów legionistów internowanych w Szczypiornie w 1917 roku. Kalisz: Archiwum Państwowe w Kaliszu.

Waliś, Grzegorz. 2007. „Wardęski Witold Antoni (1888-1974)”, W: Słownik Wielkopolski południowo-wschodniej ziemi kaliskiej, T. III, red. Danuta Wańka, 430-431. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Wiernicka, Violetta. 2022. Prawosławna diecezja łódzko-poznańska. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński.

Wiszka, Emilian. 2007. „Stanica ukraińska w Kaliszu (1924-1939)”. W: Polska Ukraina OsadczukKsięga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Bohdanowi Osadczukowi w 85. rocznicę urodzin, red. Bogumiła Berdychowska, Ola Hnatiuk, 137-181. Lublin: Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów Wydawnictwo Uniwersytetu Mari Curie-Skłodowskiej.

Wiszka, Emilian. 2005. Emigracja ukraińska w Polsce 1920-1939. Toruń: Wydawnictwo MADO.

Wiszka, Emilian. 1997. „Prasa wojsk Ukraińskiej Republiki Ludowej internowanych w Polsce w latach 1920-1924”. W: Polska i Ukraina. Sojusz 1920 roku i jego następstwa, red. Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer, Emilian Wiszka, 309-329. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Wańka, Danuta. 1998. Kalisz i ziemia kaliska na łamach „Gazety Kaliskiej” w latach 1893-1914. Bibliografia. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Woźniak, Mieczysław Arkadiusz. 1995. Kalisz – 1914. Pogrom miasta. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Zarębska, Teresa. 1986. „Kalisz”. W: Zabytki urbanistyki i architektury. Odbudowa i konserwacja. T. 1. Miasta historyczne, red. Wojciech Kalinowski, 169. Warszawa: Arkady.

Zarębska, Teresa. „Znaczenie odbudowy Kalisza po zniszczeniach z 1914 r. dla rozwoju urbanistyki polskiej”, Rocznik Kaliski, t. XIV (1992/1993): 129-147.

Zubowski, Piotr. 2016. „...wrzeszczą w środku miasta: patrzaj na mnie!”. Zmiany w przestrzeni urbanistycznej miast centralnych województw II Rzeczypospolitej w związku z likwidacją cerkwi prawosławnych”. W: Odbudowy i modernizacje miast historycznych w pierwszej połowie dwudziestego wieku w Europie. Naród, polityka, społeczeństwo, red. Iwona Barańska, Makary Górzyński, 206-230. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Zubowski, Piotr. 2014. Cerkwie prawosławne Łodzi i regionu łódzkiego w dwudziestoleciu międzywojennym (1918-1939). Białystok: Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego.

SŁOWNIKI

Kolańczuk, Aleksander. 2009. Ukraińscy generałowie w Polsce emigranci polityczni w latach 1920-1939. Słownik biograficzny. Przemyśl: Południowo-Wschodni Instytut Naukowy.

Forstner, Dorothea, OSB. 1990. Świat symboliki chrześcijańskiej. Leksykon, tłum. Wanda Zakrzewska. Warszawa: PAX.

Górzyński, Makary (red.). 2023. Słownik architektów, budowniczych i planistów Kalisza. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Sosna, Grzegorz ks., m. Antonina Troc-Sosna. 2017. Hierarchia, kler i pracownicy Kościoła prawosławnego w XIX i XXI wieku w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej. Warszawa-Bielsk-Podlaski: Warszawska Metropolia Prawosławna.

Wańka, Danuta (red.). 2007. Słownik Wielkopolski południowo-wschodniej ziemi kaliskiej, T. III. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Ziehr, Wilhelm. 1998. Krzyż, symbol i rzeczywistość, przekł. Elżbieta Jeleń. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo WAM, Wydawnictwo Naukowe PWN.

PORTALE, STRONY INTERNETOWE

Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Henryka Melcera w Kaliszu, https://www.psm.kalisz.pl/historia/

Pracowania Historii Sztuki i Kultury Artystycznej (działająca przy KTPN w Kaliszu), https://ktpn-historiasztuki.wixsite.com/pracownia

Prawosławna Diecezja Łódzko-Poznańska (Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kaliszu), https://diecezjalp.cerkiew.pl/dekanaty-i-parafie/dekanat-lodzki/kalisz

Informacje

Informacje: Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2023, Nr 23, s. 155 - 175

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Fotografie z życia parafii prawosławnej w Kaliszu okresu międzywojennego. Album o. Hermana Kariakina ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu jako źródło do badań historii społeczno-politycznej
Angielski:
Photos from the Life of the Orthodox Parish in Kalisz in the Interwar Period. The Source of Socio-Historical Study – The Photography Album by Father Herman Kariakin in the Collection of the Local History Museum of Kalisz Region

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5910-3034

Anna Tabaka
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej
Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
https://orcid.org/0000-0002-5910-3034 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej

Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Publikacja: 2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Anna Tabaka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski