Relacje Chińskiej Republiki Ludowej z wybranymi państwami koalicji rewizjonistycznej – studium przypadku na przykładzie Rosji, Pakistanu oraz Iranu
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTERelacje Chińskiej Republiki Ludowej z wybranymi państwami koalicji rewizjonistycznej – studium przypadku na przykładzie Rosji, Pakistanu oraz Iranu
Data publikacji: 23.12.2023
Wschodnioznawstwo, 2023, Tom 17, s. 287 - 311
https://doi.org/10.4467/20827695WSC.23.016.18734Autorzy
Relacje Chińskiej Republiki Ludowej z wybranymi państwami koalicji rewizjonistycznej – studium przypadku na przykładzie Rosji, Pakistanu oraz Iranu
Wiele wskazuje na to, że niekwestionowane sukcesy Chin w rozbudowie posiadanych zasobów potęgi gospodarczej i militarnej jednocześnie rozbudziły dumę narodową oraz ambicje chińskiego narodu. To z kolei doprowadziło do świadomości ograniczonych możliwości kształtowania środowiska międzynarodowego oraz realizacji własnych interesów na arenie międzynarodowej. W konsekwencji Chiny przyjęły rewizjonistyczną politykę mającą docelowo podważyć istniejący globalny porządek – koniec końców celem jest bowiem osiągnięcie pozycji hegemona (ze wszystkimi korzyściami i obowiązkami, które się z tym wiążą). Należy jednak zauważyć, że zmiana hegemona może nastąpić jedynie poprzez wojnę hegemoniczną – w wyniku której wyłoniona zostanie nowa hierarchia prestiżu z pretendentem jako nowym światowym przywódcą. Aby przygotować się do hegemonicznego zderzenia, Chińska Republika Ludowa stale rozszerza swoje wpływy gospodarcze i wojskowe (wewnętrznie i zewnętrznie). Przede wszystkim Chiny próbują przyciągnąć inne niezadowolone państwa do swojego obozu, tworząc koalicję określaną mianem „koalicji rewizjonistycznej”. W tym celu Chińczycy oferują innym państwom potencjalnie lukratywne umowy handlowe, szeroko zakrojone inwestycje, niskooprocentowane lub bezzwrotne pożyczki oraz pomoc rozwojową. Niniejszy artykuł ma na celu spopularyzowanie autorskiej perspektywy zmiany hegemonicznej w ramach stosunków międzynarodowych – określonej mianem „neorealizmu hegemonicznego” – jako najlepiej oddającej założenia proponowanej teorii. Owe założenia teoretyczne i autorski model zmiany hegemonicznej zostaną jednocześnie wykorzystane w dalszej części artykułu do analizy dynamiki relacji pomiędzy wybranymi państwami rewizjonistycznymi a Chinami jako pretendentem do globalnej hegemonii. Autor stawia bowiem tezę, że państwa dołączają do koalicji rewizjonistycznej w celu zwiększenia własnej potęgi militarnej i gospodarczej. Analiza przypadku będzie koncentrować się na relacjach Chin z Rosją, Pakistanem i Iranem – wszystkie te państwa są postrzegane przez autora za kluczowych sojuszników Chińskiej Republiki Ludowej na kontynencie azjatyckim – ze względu na ich zasoby potęgi i politykę rewizjonistyczną. W badaniu wykorzystano wtórne źródła badawcze, w tym publikacje naukowe i artykuły publicystyczne w języku polskim oraz angielskim. W procesie badawczym wykorzystano trzy metody: analizę porównawczą, metodę historyczno‑krytyczną oraz metodę desk research.
The People’s Republic of China’s relations with selected members of the revistionary coalition – a case study on the example of Russia, Pakistan and Iran
There are many indications that China’s unquestionable successes in expanding its own reserve of economic and military power have simultaneously awakened the national pride and ambitions of the Chinese people. This, however, has led to an awareness of China’s limited ability to shape the international environment and to pursue its own interests in the international arena. As a result, the Chinese have adopted a revisionist policy with the aim of finally undermining the existing global order – after all, the ultimate goal is to achieve the position of hegemon (with all the benefits and responsibilities that implies). It should be noted, however, that a change of hegemon can only occur through a hegemonic war – which will result in the emergence of a new prestige hierarchy with a pretender as the new world leader. To prepare for a hegemonic clash, the People’s Republic of China (PRC) is constantly expanding its economic and military influence (both internally and externally). Above all, China is trying to attract other dissatisfied states into its own coalition, forming the so‑called „revisionist coalition”. To do so, the Chinese offer other countries potentially lucrative trade deals, extensive investment, low- or no‑interest loans and development assistance. This paper intends to popularize the author’s perspective on hegemonic change within international relations – termed „hegemonic realism” as it best reflects the assumptions of the proposed theory. These theoretical assumptions and the author’s model of hegemonic change will be used in the rest of the article to analyze the dynamics of the relations between selected revisionist states and China as a contender for global hegemony. The author’s thesis is that states join the revisionist coalition in order to increase their own military and economic power. The case study will focus on China’s relations with Russia, Pakistan and Iran – all of which are seen by the author as key allies of the PRC on the Asian continent – due to their resources of power and revisionist policies. The study used secondary research sources, including academic publications and journalistic articles in Polish and English. Three methods were used in the research process: comparative analysis, historical‑critical method and desk research method.
Aamir, A. & Iwanek, K., Stosunki Chiny‑Pakistan, „Dwugłos” 2020, nr 2, s. 1-8.
Aarup, S.A., Panov, S. & Busvine D., China secretly sends enough gear to Russia to equip an army [24 VII 2023], https://www.politico.eu/article/china‑firms‑russia‑body‑armor‑bullet‑proof‑drones‑thermal‑optics‑army‑equipment‑shanghai‑h‑win/.
Adamczyk, M., Alians chińsko‑rosyjski a globalna hegemonia Stanów Zjednoczonych Ameryki – ujęcie teoretyczne, [in:] Alianse w rywalizacji o globalną hegemonię, eds. J. Marszałek‑Kawa, B. Jagusiak, Toruń 2023.
Adamczyk, M., Chińska perspektywa kryzysu na wschodniej granicy Unii Europejskiej (2021-2022), „Wschodnioznawstwo” 2022, t. 16.
Adamczyk, M. & Debita, M., Zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne innego kraju oraz jej miejsce w polityce zagranicznej Chińskiej Republiki Ludowej, „Studia Orientalne” 2018, nr 2 (14).
Adamczyk, M. & Rutkowska, P., Arms Trade in the Current Military Relations between the People’s Republic of China and Ukraine, and Its Role in Development of the Chinese Military Potential, „Historia i Polityka” 2019, nr 28 (35).
Adamczyk, M. & Rutkowska, P., China and Asia‑Pacific region in China’s Military Strategy, „Torun International Studies” 2017, no. 1 (10).
Adamczyk, M. & Rutkowska, P., Krytyczna analiza postzimnowojennych relacji chińsko‑indyjskich w perspektywie realizmu strukturalnego, „Studia Orientalne” 2019, nr 2 (16).
Adamczyk, M., Smok w Arktyce – współczesne Chiny i ich pierwsza arktyczna biała księga, „Wschodnioznawstwo” 2019, t. 13.
Adamczyk, M., Współpraca wojskowa kluczowym elementem relacji między Federacją Rosyjską a Chińską Republiką Ludową, [in:] Oblicza współczesnego terroryzmu, ed. G. Libor, no data 2016.
Adamczyk, M. & Matras, T., Uwarunkowania oraz implikacje chińsko‑litewskiego konfliktu handlowego, „Przegląd Geopolityczny” 2023, t. 43.
Ambrożek, M., „Odwrócony manewr Nixona” jako strategia amerykańska okresu zmiany hegemonicznej. Zarys problemu, [in:] Globalizacja a wolność w XX i XXI wieku, ed. J.J. Mrozek, Warszawa 2018.
Bogusz, M. & Popławski, M., Szczyt Chiny – Azja Centralna. Pekin wciąż skazany na współpracę z Moskwą [22 V 2023], https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2023-05-22/szczyt‑chiny‑azja‑centralna‑pekin‑wciaz‑skazany‑na‑wspolprace‑z.
Chała, M., Pakistańskie fregaty w komplecie [23 VII 2023], https://zbiam.pl/wszystkie‑pakistanskie‑fregaty‑w‑komplecie/.
China Export Partner Share by country in percentage 2000-2020 [17 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/CHN/StartYear/2000/EndYear/2020/TradeFlow/Export/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/XPRT‑PRTNR-SHR.
China Global Investment Tracker [17 VII 2023], https://www.aei.org/china‑global‑investment‑tracker/.
China Import Partner Share by country in percentage 2000-2020 [17 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/CHN/StartYear/2000/EndYear/2020/TradeFlow/Import/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/MPRT‑PRTNR-SHR.
China Product Imports from Iran, Islamic Rep. 2020 [23 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/CHN/Year/2020/TradeFlow/Import/Partner/IRN/Product/all‑groups.
China to ramp up arms export to Pakistan [24 III 2022], https://www.tribuneindia.com/news/world/china‑to‑ramp‑up‑arms‑export‑to‑pakistan-380368.
Chudziak, M., Turcja wykluczona z programu produkcji F-35 [24 VII 2019], https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-07-24/turcja‑wykluczona‑z‑programu‑produkcji‑f-35.
Ciastoń, R., Koncepcja Indo‑Pacyfiku jako próba równoważenia Chin. Zmiany w amerykańskiej percepcji środowiska bezpieczeństwa, „Azja‑Pacyfik” 2019, nr 22.
Currier, C.L. & Dorraj, M., In Arms We Trust: the Economic and Strategic Factors Motivating China‑Iran Relations, „Journal of Chinese Political Science” 2010, no. 15.
Czornik, K., Bliski Wschód jako region zintensyfikowanego oddziaływania i wpływów Chińskiej Republiki Ludowej w drugiej dekadzie XXI wieku, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2020, nr 1.
Ćwioro, B., Międzynarodowe wysiłki na rzecz powstrzymania irańskiego programu nuklearnego, [in:] Iran – 30 lat po rewolucji. Seminarium Biura Bezpieczeństwa Narodowego, 11 marca 2009 r., ed. A. Dzisiów‑Szuszczykiewicz, Warszawa 2009.
Fulton, J., Will China become a major arms supplier to Iran? [9 VI 2020], https://www.atlanticcouncil.org/blogs/iransource/will‑china‑become‑a‑major‑arms‑supplier‑to‑iran/.
Gacek, Ł., Chińsko‑pakistański korytarz gospodarczy. Chiny jako mocarstwo dwóch oceanów, „Sprawy Międzynarodowe” 2016, nr 4.
Garver, J., China–Iran Relations: Cautious Friendship with America’s Nemesis, „China Report” 2013, vol. 49, no. 1.
Gilipin, R., War and change in world politics, Cambridge 1981.
Gill, B., Chinese Arms Exports to Iran, „China Report” 1998, vol. 34, no. 3-4.
Głogowski, A., Pakistan. Historia i współczesność, Kraków 2011.
Grajewski, N., An Illusory Entente: The Myth of a Russia‑China‑Iran „Axis”, „Asian Affairs” 2022, vol. 53, no. 1.
Greer, L., China Will Not Capitalise on the End of the Iran Arms Embargo [19 X 2020], https://www.bourseandbazaar.com/articles/2020/10/17/china‑will‑not‑capitalize‑on‑the‑end‑of‑the‑iran‑arms‑embargo.
Harold, S.W. & Nader, A., China and Iran. Economic, Political, and Military Relations, Santa Monica 2020.
Iran, Islamic Rep. Export Partner Share by country in percentage 2001-2018 [23 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/IRN/StartYear/2001/EndYear/2018/TradeFlow/Export/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/XPRT-PRTNR-SHR.
Iran, Islamic Rep. Import Partner Share by country in percentage 2001-2018 [23 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/IRN/StartYear/2001/EndYear/2018/TradeFlow/Import/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/MPRT-PRTNR-SHR.
Iverson, S., China’s Nuclear‑Armed Proxy – North Korea: Hostile Surrogacies and Rational Security Adjustments, „North Korean Review” 2016, vol. 12, no. 1.
Iwanek, K., Woda na młyn rywalizacji. Co Chińsko‑Pakistański Korytarz Gospodarczy oznacza dla Indii? [1 XII 2022], https://ine.org.pl/woda‑na‑mlyn‑rywalizacji‑co‑chinsko‑pakistanski‑korytarz‑gospodarczy‑oznacza‑dla‑indii/.
Jacoby, M., Chiny bez makijażu, Warszawa 2016.
Jarczewska, A., Stany Zjednoczone – hegemonia w regionie Azji i Pacyfiku w latach 1985-2015, „Stosunki Międzynarodowe” 2015, nr 4 (51).
Jureńczyk, Ł., Chińska Republika Ludowa wobec programu nuklearnego Iranu po zimnej wojnie, „Humanities and Social Sciences” 2018, t. 23, nr 25 (1).
Kataria, J.R. & Naveed, A., Pakistan‑China Social and Economic Relations, „South Asian Studies” 2014, vol. 29, no. 2.
Kominek, Ł., Uwarunkowania i wyznaczniki Nowego Jedwabnego Szlaku, [in:] Wybrane aspekty rozwoju gospodarczego Azji, eds. J. Marszałek‑Kawa, P. Zariczny, Toruń 2020.
Kugiel, P., Rosnące zaangażowanie Chin w Azji Południowej, „Biuletyn PISM” 2019, nr 46 (1794).
Kumar, A., Future of India – China Relations: Challenges and Prospects, „UNISCI Discussion Papers” 2010, no. 24.
Kuszewska, A., Stanowisko Chin wobec indyjsko‑pakistańskiego konfliktu o Kaszmir w latach 1949-2011, [in:] China goes global. Rosnące znaczenie Chin na arenie międzynarodowej, eds. M. Pietrasiak, T. Kamiński, Łódź 2012.
Kwiatkiewicz, P., Mocarstwa wobec Iraku w latach 1945-1967, Toruń 2011.
Lang, J., Szanghajska Organizacja Współpracy poszerza się o Indie i Pakistan [21 VI 2017], https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017-06-21/szanghajska‑organizacja‑wspolpracy‑poszerza‑sie‑o‑indie‑i‑pakistan.
Lubina, M., Niedźwiedź w cieniu smoka: Rosja‑Chiny 1991-2014, Kraków 2014.
Łysiak, P., Indie jako azjatyckie mocarstwo regionalne, „Forum Politologiczne” 2008, nr 8.
Malik, N. & Ishtiaq, M., China Outpaces US in Arms Supply to Pakistan [13 III 2018], https://www.voanews.com/a/china‑outpaces‑us‑arms‑supply‑pakistan/4297350.html.
Matras, T., Threats to national security arising from economic cooperation with the People’s Republic of China, „Studia Orientalne” 2022, nr 4 (24).
Miedziński, P., „Nie mamy Pana broni i co nam Pan zrobisz”. Problemy z rosyjskimi dostawami dla Indii [ANALIZA] [8 IV 2023], https://defence24.pl/przemysl/nie‑mamy‑pana‑broni‑i‑co‑nam‑pan‑zrobisz‑problemy‑z‑rosyjskimi‑dostawami‑dla‑indii‑analiza.
Modelski, G., Long Cycles in World Politics, Waszyngton 1987.
Muczyński, R., Su-35SE jednak nie dla Iranu [21 VII 2023], https://milmag.pl/su-35se‑jednak‑nie‑dla‑iranu/.
Nicholas, B. & Illanperuma, S., The Real Cause of Sri Lanka’s Debt Trap [2 III 2023], https://thediplomat.com/2023/03/the‑real‑cause‑of‑sri‑lankas‑debt‑trap/.
Okraska, T., Chiny i Indie – między współpracą a rywalizacją, [in:] Wokół teoretycznych i praktycznych aspektów stosunków międzynarodowych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Stolarczykowi, eds. T. Kubin, J. Łapaj‑Kucharska, T. Okraska, Katowice 2020.
Okraska, T., Słoń w pogoni za smokiem. Stosunki indyjsko‑chińskie w zmieniającym się świecie, Toruń 2019.
Pająk, M., Gwadar jako kluczowy element inicjatywy Nowego Jedwabnego Szlaku, „Wrocławskie Studia Erazmańskie” 2019, z. 13.
Pakistan Export Partner Share by country in percentage 2003-2020 [19 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/PAK/StartYear/2003/EndYear/2020/TradeFlow/Export/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/XPRT‑PRTNR-SHR.
Pakistan Import Partner Share by country in percentage 2003-2020 [19 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/PAK/StartYear/2003/EndYear/2020/TradeFlow/Import/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/MPRT‑PRTNR-SHR.
Pant, H.V., America’s evolving relationships with India and Pakistan, [in:] Handbook on the United States in Asia. Managing Hegemonic Decline, Retaining Influence in the Trump Era, eds. A.T.H. Tan, Cheltenham‑Northampton 2018.
Pawłowski, A., Embargo na sprzedaż broni ofensywnej do Iranu utraciło moc [18 X 2020], https://www.konflikty.pl/historia/publicystyka‑i‑wywiady/embargo‑sprzedaz‑broni‑ofensywnej‑iranu‑utracilo‑moc/.
Przybyszewski, Ł., 25-letnie strategiczne porozumienie partnerskie Iranu i Chin, „Komentarz Ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej” 2021, nr 14.
Przychodniak, M., Chińskie starania o większe wpływy w Azji Centralnej, „Biuletyn PISM” 2023, nr 67 (2688).
Przychodniak, M., „The Decline of the U.S.”: The Chinese Discourse on Post‑pandemic Relations with the United States, „PISM Policy Paper” 2020, no. 7 (182).
Raubo, J., Chińskie wyzwanie czy zagrożenie – jak odczytywać kolejny wzrost wydatków na obronność w Chinach [OPINIA] [5 III 2023], https://defence24.pl/geopolityka/chinskie‑wyzwanie‑czy‑zagrozenie‑jak‑odczytywac‑kolejny‑wzrost‑wydatkow‑na‑obronnosc‑w‑chinach‑opinia.
Rose, M. & Chiacu, D., China supplying equipment to Russia it should not, French diplomat says [22 VII 2023], https://www.reuters.com/world/china‑supplying‑equipment‑russia‑it‑shouldnt‑french‑diplomat‑says-2023-07-21/.
Russian Federation Export Partner Share by country in percentage 2000-2020 [17 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/RUS/StartYear/2000/EndYear/2020/TradeFlow/Export/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/XPRT-PRTNR-SHR.
Russian Federation Import Partner Share by country in percentage 2000-2020 [17 VII 2023], https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/RUS/StartYear/2000/EndYear/2020/TradeFlow/Import/Partner/BY-COUNTRY/Indicator/MPRT-PRTNR-SHR.
Scita, J., China‑Iran Relations Through the Prism of Sanctions, „Asian Affairs” 2022, vol. 53, no. 1.
Scott, D., The Great Power ‘Great Game’ between India and China: ‘The Logic of Geography’, „Geopolitics” 2008, vol. 13, issue 1.
Scott Tyson, A., Port politics: How China fits into Sri Lanka’s economic crisis [19 VIII 2022], https://www.csmonitor.com/World/Asia‑Pacific/2022/0819/Port‑politics‑How‑China‑fits‑into‑Sri‑Lanka‑s‑economic‑crisis.
SIPRI Arms Transfers Database [17 VII 2023], https://www.sipri.org/databases/armstransfers.
Szczudlik, J., „Nowa era” w polityce obronnej Chin, „Biuletyn PISM” 2019, nr 122 (1870).
Szoszyn, R., Chińczycy zarabiają na samotności Rosji. Co kupują od Putina? [15 XII 2022], https://www.rp.pl/konflikty‑zbrojne/art37610121-chinczycy‑zarabiaja‑na‑samotnosci‑rosji‑co‑kupuja‑od‑putina.
Trejnis, Z., Rywalizacja Stany Zjednoczone – Chińska Republika Ludowa o hegemonię w wielobiegunowym świecie, „Rocznik Nauk Społecznych” 2022, t. 14 (50), nr 4.
United Nations Conference on Trade and Development, World investment report 2022. International tax reforms and sustainable investment, Nowy Jork 2022.
Wardin, K., Cieśniny – „wąskie gardła” transportu morskiego, „Logistyka” 2010, nr 2.
Wezeman, P.D., Kuimova, A. & Wezeman S.T., Trends in International Arms Transfers, 2021, Sztokholm 2022.
Wilczyński, P.L., Rozwój sił zbrojnych ChRL w ujęciu geostrategicznym, „Przegląd Geopolityczny” 2020, t. 34.
World military expenditure reaches new record high as European spending surges [24 IV 2023], https://www.sipri.org/media/press‑release/2023/world‑military‑expenditure‑reaches‑new‑record‑high‑european‑spending‑surges.
Wuthnow, J., Posing Problems Without an Alliance: China‑Iran Relations after the Nuclear Deal, „Strategic Forum” 2016, no. 290.
Yacoubian, A., Iran’s Increasing Reliance on China [26 VI 2023], https://iranprimer.usip.org/blog/2019/sep/11/irans‑increasing‑reliance‑china.
Żołądek, Ł., Azja Centralna: stosunki międzynarodowe, „Infos” 2018, nr 2 (240).
Informacje: Wschodnioznawstwo, 2023, Tom 17, s. 287 - 311
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Relacje Chińskiej Republiki Ludowej z wybranymi państwami koalicji rewizjonistycznej – studium przypadku na przykładzie Rosji, Pakistanu oraz Iranu
The People’s Republic of China’s relations with selected members of the revistionary coalition – a case study on the example of Russia, Pakistan and Iran
Zakład Studiów nad Bezpieczeństwem, Uniwersytet Wrocławski
Publikacja: 23.12.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-SA
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 353
Liczba pobrań: 198