FAQ

Konflikt izraelsko‑palestyński jako wojna zastępcza Islamskiej Republiki Iranu

Data publikacji: 2024

Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 427 - 442

https://doi.org/10.4467/20827695WSC.24.024.20639

Autorzy

Cezary Dryzd
https://orcid.org/0000-0002-4019-8133 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Konflikt izraelsko‑palestyński jako wojna zastępcza Islamskiej Republiki Iranu

Abstrakt

Islamska Republika Iranu od czasów rewolucji z 1979 r. realizuje plan osiągnięcia przez to państwo statusu mocarstwa regionalnego. Proces ten wymaga od Iranu angażowania się w sprawy Bliskiego Wschodu oraz aktywną próbę wpływania na ich przebieg. Przykład konfliktu izraelsko‑palestyńskiego pokazuje, w jak dużym stopniu kwestia Palestyny jest istotna z punktu widzenia regionu, a w szczególności z perspektywy państw chcących odgrywać istotną rolę w formowaniu się bliskowschodniej polityki. Atak Hamasu wymierzony w Izrael z pozoru wydawać się może jedynie lokalnym kryzysem motywowanym próbą uzyskania niepodległości przez Palestyńczyków, jednak na poziomie regionalnym wpisuje się on w szeroko zakrojony proces przenikania się stref wpływu oraz walki o dominację pomiędzy państwami dążącymi do hegemonii regionalnej. Jednocześnie bezpośrednim celem tego konfliktu nie jest zwycięstwo militarne, lecz realizacja założeń w domenie informacyjnej jako narzędzia wpływającego na możliwości w dziedzinie polityki i bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu. Z punktu widzenia Iranu wydarzenia te są idealną okazją do konsolidacji państw regionu, które są przeciwne Izraelowi, a w szerszym ujęciu dążą do ograniczania wpływów aktorów spoza regionu na sprawy Bliskiego Wschodu. Tworzy to sytuację, w której pomimo braku bezpośredniego zaangażowania w zainicjowanie konfliktu przez Iran może on czerpać potencjalne korzyści z eskalacji napięcia w obrębie kwestii palestyńskiej.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Alavi, S., Iran and Palestine: Past, Present, Future, London 2019.

Chomejni, R., Zwierzchnictwo faqiha – rząd muzułmański, [in:] A. Krasnowolska, R. Rusek-Kowalska, M. Rzepka, Irańskie drogi do nowoczesności. Projekty. Idee. Manifesty, Kraków 2014.

Cleveland, W.L. & Bunton, M., A History of the Modern Middle East (6th ed.), New York 2016.

Donaldson, D., Hamas and Iran: Nationalism and Islam [10 X 2012], https://www.eir.info/2012/10/10/hamas-and-iran-nationalism-and-islam/.

Dzisiów-Szuszczykiewicz, A., Bliskowschodnia „zimna wojna” czyli saudyjsko‑irańska rywalizacja w regionie w obliczu „arabskiej wiosny”, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2014, nr 30 (II).

Farhang, M., The IranIsrael Connection, „Arab Studies Quarterly” 1989, nr 11 (1). Iran’s official terms ‘AlAqsa Storm as onset of Zionist regimes collapse [8 X 2023], https://en.irna.ir/news/85251463/Iran-s-official-terms-Al-Aqsa-Storm-as-on-set-of-Zionistregime-s.

Majd, H., Ajatollah śmie wątpić, Kraków 2010.

Marshall, A., From civil war to proxy war: past history and current dilemmas, „Small Wars & Insurgencies” 2016, nr 27 (2).

Matusiak, M., Izrael–Hezbollah: stan i perspektywy konfliktu [7 III 2024], https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2024-03-07/izrael-hezbollah-stan-i-perspektywy-konfliktu.

Matusiak, M., Strachota, K. & Tarociński, J., Irański atak na Izrael – w oczekiwaniu na izraelską odpowiedź [15 IV 2024], https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2024-04-15/iranski-atak-na-izrael-w-oczekiwaniu-na-izraelska-odpowiedz.

Parsi, T., Treacherous Alliance: The Secret Dealings of Israel, Iran, and the United States, London 2007.

Rejwan, N., Cultural Relations and Interaction through the Ages, [in:] Islam, Judaism, and the Political Role of Religions in the Middle East, ed. J. Bunzl, Gainesville 2004.

Rezaei, F., Iran and Israel: Taking on the „Zionist Enemy”, [in:] Iran’s Foreign Policy After the Nuclear Agreement, ed. F. Rezaei, London 2018.

Rzepka, M., Polityka zagraniczna Islamskiej Republiki Iranu, [in:] M. Woźniak-Bobińska, A.M. Solarz, Wprowadzenie do polityki zagranicznej państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, Warszawa 2018.

Informacje

Informacje: Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 427 - 442

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Konflikt izraelsko‑palestyński jako wojna zastępcza Islamskiej Republiki Iranu
Angielski: The Israeli‑Palestinian Conflict as a Proxy War for the Islamic Republic of Iran

Publikacja: 2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Cezary Dryzd (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Cezary Dryzd – mgr stosunków międzynarodowych, doktorant w Zakładzie Studiów Rozwojowych i Regionalnych w Instytucie Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach Kolegium Doktorskiego Nauk o Polityce i Administracji.

Języki publikacji:

Polski