Klęska „liberała”. Mieczysław F. Rakowski i wprowadzenie stanu wojennego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKlęska „liberała”. Mieczysław F. Rakowski i wprowadzenie stanu wojennego
Data publikacji: 2020
Wolność i Solidarność, 2019-20, nr 11-12, s. 109 - 124
https://doi.org/10.4467/25434942WS.20.008.15012Autorzy
Klęska „liberała”. Mieczysław F. Rakowski i wprowadzenie stanu wojennego
Mieczysław Rakowski, wieloletni redaktor naczelny tygodnika „Polityka” oraz prominentny reprezentant partyjnych „liberałów” w łonie PZPR, od lutego 1981 roku pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego. Na skutek biegu wydarzeń w kolejnych miesiącach stał się z jednej strony jedną najbardziej medialnych postaci ekipy Jaruzelskiego, ale jednocześnie wraz z narastającym konfliktem wewnętrznym jego polityczne pole manewru dramatycznie się zawęziło. Ilustratywnym dowodem jest rola odgrywana przez niego w ścisłej elicie władzy w pierwszych miesiącach stanu wojennego. Zdanie Rakowskiego niewiele znaczyło, ale on sam nie zdecydował się na odejście z ekipy. Swoje polityczne ambicje pełnienia formalnej władzy Rakowski przypłacił towarzyską izolacją i środowiskowym ostracyzmem.
Abstrakt
Mieczysław Rakowski, a long-time editor-in-chief of the weekly “Polityka” and a prominent representative of the party ‘liberals’ in the Polish United Workers’ Party, served as deputy prime minister in the government of Wojciech Jaruzelski since February 1981. Soon after, he became one of the most well-known figures in Jaruzelski’s team, but – at the same time – was not only torn by an internal conflict, but lost space for any political manoeuvre. This losing of political capacity was evident in the role he played in the top power elite in the first months of the martial law. Rakowski’s opinion meant little, but he never decided to leave the team. For his political ambition to win actual political significance, Rakowski was socially ostracised and kept away from actual centres of political power.
Keywords: martial law, weekly magazine “Polityka”, Wojciech Jaruzelski, the interned
Źródła archiwalne
Hoover Institution Archives
Mieczysław F. Rakowski papers
Archiwum Rady Ministrów
Gabinet Wojciecha Jaruzelskiego
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Departament IV
Źródła publikowane
Drewnowski T., „Happy end” i nawałnice. Wspomnienia, Kraków 2011.
Fallaci O., Wywiad z władzą, przeł. H. Borkowska, Warszawa 2012.
Fikus D., Foksal ’81, Warszawa 1989.
Giełżyński W., Gdańsk, maj 88, [w:] Robotnicy ’88, Londyn 1989.
Już bez Polski żyję. Z Arthurem Rakowskim rozmawiają Ewa Winnicka i Cezary Łazarewicz, „Polityka” 2010, nr 14.
Die Kritik an der Reaktion de Bundesregierung zu Polen nimmt zu, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 30.12.1981.
Neues aus Warschau?, „Die Presse”, 13.05.1982.
Pawłow W., Byłem rezydentem KGB w Polsce, Warszawa 1994.
Przed i po 13 grudnia. Państwa bloku wschodniego wobec kryzysu w PRL 1980–1982, t. 2: kwiecień 1981 – grudzień 1982, wybór, wstęp i oprac. Ł. Kamiński, Warszawa 2007.
PZPR a Solidarność 1980–1981. Tajne dokumenty Biura Politycznego, wstęp T. Kozłowski, Warszawa 2013.
Rakowski M.F., Czasy nadziei i rozczarowań, t. 1, Warszawa 1985.
Rakowski M.F., Czasy nadziei i rozczarowań, t. 2, Warszawa 1987.
Rakowski M.F., Dzienniki polityczne, t. 8: 1981–1983, Warszawa 2004.
Rakowski M.F., Jak to się stało, Warszawa 1991.
Rakowski M.F., Ostateczna decyzja, „Polityka” 1986, nr 50.
Rakowski in Wien: Lech Walesa bleibt in Haft, „Kleine Zeitung”, 13.05.1982.
Relacja Macieja Wierzyńskiego, 9 I 2017, w zbiorach autora.
Rozmowa z Mieczysławem Rakowskim, „Zeszyty Historyczne” 1988, nr 85, s. 181–207.
Sich umdrehen und weggehen – das war der letzte mögliche Protest, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 6.05.1982.
Teczka Susłowa. Dokumenty, red. A. Krawczyk, J. Snopkiewicz, A. Zakrzewski, Warszawa 1993.
Szczepański J.J., Dziennik, t. 5: 1981–1989, Kraków 2017.
Torańska T., Są. Rozmowy o dobrych uczuciach, Warszawa 2007.
Tovarășul Nicolae Ceauşescu a primit pe Mieczyslaw Rakowski, „Scînteia”, 16.01.1982
Tochman W., Krall – rozmowa, Warszawa 2015.
Twórczość obca nam klasowo, red. A. Chojnowski, S. Ligarski, Warszawa 2009.
Wróblewski A.K., Dzienniki zabrane przez bezpiekę, Warszawa 2008.
Opracowania
Majchrzak G., Akcja weryfikacja, „Polityka” 2016, nr 6.
Majchrzak G., Taśmy radomskie, „Wolność i Solidarność” 2013, nr 6.
Malinowski K., Polityka Republiki Federalnej Niemiec wobec Polski w latach 1982–1991, Poznań 1997.
Paczkowski A., Droga do „mniejszego zła”. Strategia i taktyka obozu władzy lipiec 1980 – styczeń 1982, Kraków 2002.
Paczkowski A., Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981 – 22 VII 1983, Warszawa 2006.
Polak W., Śmiech na trudne czasy. Humor i satyra niezależna w stanie wojennym i w latach następnych (13 XII 1981 – 31 XII 1989), Gdańsk 2007.
Władyka W., „Polityka” i jej ludzie, Warszawa 2007.
Informacje: Wolność i Solidarność, 2019-20, s. 109 - 124
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Klęska „liberała”. Mieczysław F. Rakowski i wprowadzenie stanu wojennego
Klęska „liberała”. Mieczysław F. Rakowski i wprowadzenie stanu wojennego
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska
Publikacja: 2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 420
Liczba pobrań: 629