Czterdzieści lat temu rewolucja Solidarności osiągnęła kulminacyjny moment. We wrześniu oraz październiku 1981 roku odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”, w którym wzięło udział niemal 900 demokratycznie wybranych delegatów z całego kraju. Nie tylko wybrano przewodniczącego związku, którym został ponownie Lech Wałęsa, ale także przestawiono program Samorządna Rzeczpospolita. Była to nie tylko niezwykła lekcja demokracji, ale także demonstracja siły związku.
Delegaci uchwalili Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej – wezwanie do samoorganizacji skierowane do robotników m.in. z Albanii, Bułgarii, Czechosłowacji, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Rumunii, Węgier. Jego ogłoszenie stało się jednym z powodów wzmożenia presji władz sowieckich na Polskę. Moskwa domagała się podjęcia wobec Solidarności zdecydowanych kroków. Leonid Breżniew był przekonany, że związek próbuje utworzyć piątą kolumnę w ZSRR. Szef KGB Jurij Andropow ostrzegał, że wydarzenia w Polsce inspirują zwykłych ludzi do podejmowania działalności politycznej oraz organizowania akcji solidarnościowych. Rewolucja została zduszona w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku, kiedy Wojciech Jaruzelski – I sekretarz KC PZPR, premier i minister obrony narodowej w jednej osobie – wprowadził stan wojenny.
W 40 rocznicę tych wydarzeń Redakcja zaprasza do współtworzenia pisma „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury”, ukazującego się pod egidą Europejskiego Centrum Solidarności. Kolejny numer rocznika „Wolność i Solidarność” będzie koncentrował się m.in. wokół poniższych zagadnień:
Zapraszamy do nadsyłania artykułów mieszczących się w ramach wyżej zarysowanej problematyki, a także tekstów związanych z historią Solidarności oraz opozycji i oporu społecznego. Na materiały do nowego numeru czekamy do 15 maja 2021 roku. Publikacja planowana jest na późną jesień 2021 roku.
Publikujemy artykuły w języku polskim oraz angielskim.