On the Diploma of Nobility of Jan Januszowski and a Portrait of a Renaissance Printer
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOn the Diploma of Nobility of Jan Januszowski and a Portrait of a Renaissance Printer
Data publikacji: 04.11.2019
Terminus, Special Issues, Special Issue 1 (2019), s. 81 - 105
https://doi.org/10.4467/20843844TE.19.027.11288Autorzy
On the Diploma of Nobility of Jan Januszowski and a Portrait of a Renaissance Printer
Translated from Polish by Kaja Szymańska
Jan Januszowski, best known as Jan Kochanowski’ friend, was the most distinguished printer of the Polish Renaissance. Januszowski, a lawyer educated in Cracow and Padua, was an extremely versatile man: an outstanding printer, as well as a prolific writer and translator. For all his achievements, he was ennobled by Sigismund III Vasa, and—happily—the diploma of nobility of Jan Januszowski, penned on parchment and splendidly illuminated, survived to the present day. The illumination of the document is rich and sumptuous. It shows the coats-of-arms representing the provinces of the Polish Kingdom and Grand Duchy of Lithuania and small portraits: three of them depict Polish kings, the fourth is of Januszowski himself—it is one of the very few known portraits of Polish Renaissance intellectuals and the oldest portrait of a Polish printer. The document’s decoration is not only beautiful, but also meaningful, as its content and composition reflects the nature of the state—the Polish-Lithuanian Commonwealth—and suggests Januszowski’s important place in its structure and strong links between the printer and the most important dignitaries of the country.
* Publication of this paper was financed by the Ministry of Science and Higher Education of the Republic of Poland under the grant 643/P-DUN/2018. Polish version: J. Kiliańczyk-Zięba, “O dyplomie nobilitacyjnym Jana Januszowskiego i portrecie renesansowego wydawcy”, Terminus 10 (2008), issue 1, pp. 61–87.
Primary sources
Głuchowski, J., Ikones książąt i królów polskich, Cracow: Officina Lazari, 1605.
Januszowski, J., Jubileusz wielki, Cracow: Jakub Sibeneicher, 1603.
Januszowski, J., Nowy karakter polski, Cracow: Officina Lazari, 1594.
Januszowski, J., Syjon pochylony, Cracow: Officina Lazari, 1587.
Secondary sources
Białostocki, J., “Renesansowy portret pisarza”, in Portret. Funkcja – forma – symbol, ed. A. Marczak-Krupa, Warsaw 1990.
Birkenmajer, A., Nobilitacja Szarffenbergerów, Cracow 1926.
Błażewska, E., “Marcin Kober i portrety z jego kręgu”, Rocznik Krakowski 47 (1976).
Bodniak, S., “W oficynie „architypografa”. Rzecz o kłopotach Januszowskiego”, Silva Rerum 5 (1930).
Chorążyczewski, W., “Nowożytny dokument królewski. Możliwości badawcze”, in Polska kancelaria królewska czasów nowożytnych. Między władzą a społeczeństwem, ed. W. Chorążyczewski and W. Krawczuk, Toruń 2003.
Chrościcki, J. A., Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów, 1587–1668, Warsaw 1983.
Czyż, P. P., “Dominik Witke-Jeżewski”, in Miłośnicy grafiki i ich kolekcje w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, ed. E. Zdonkiewicz, Warsaw 2006, pp. 116–119.
Dobrowolski, T., Polskie malarstwo portretowe. Ze studiów nad sztuką epoki sarmatyzmu, Cracow 1948.
Gieysztor, A., “Non habemus caesarem nisi regem. Korona zamknięta królów polskich w końcu XV wieku i w wieku XVI”, in Muzeum i twórca. Studia z historii sztuki i kultury ku czci prof. Stanisława Lorentza, ed. K. Michałowski et al., Warsaw 1969, pp. 277–292.
Herbst, S., “Fragmenty ikonografii Zygmunta III Wazy”, in Sztuka i historia. Księga pamiątkowa ku czci profesora Michała Walickiego, ed. J. Białostocki et al., Warsaw 1966, pp. 114–117.
Jaworska, A., Orzeł biały. Herb państwa polskiego, Warsaw 2003.
Jaworska, A., “Znaki władcy i państwa w heraldyce nobilitacji i indygenatu w Polsce”, in Ludzie i herby w dawnej Polsce, ed. P. Dymmel, Lublin 1995.
Kawecka-Gryczowa, A., “Bazylik Cyprian”, in: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 5: Wielkie Księstwo Litewskie, ed. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, and W. Krajewski, Wrocław 1959.
Kawecka-Gryczowa, A., “Dzieje ‘Drukarni Latającej’”, Rocznik Biblioteki Narodowej 7 (1971).
Kawecka-Gryczowa, A., “Jan Januszowski”, in Drukarze dawnej Polski, vol. 1: Małopolska, part 1: Od XV do XVI wieku, ed. A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1983, pp. 69–99.
Kawecka-Gryczowa, A., Z dziejów polskiej książki w okresie Renesansu, Warsaw 1975.
Kiliańczyk-Zięba, J., Czcionką i piórem. Jan Januszowski w roli pisarza i tłumacza, Cracow 2007.
Komornicki, S., Essai d’une iconographie du roi Etienne Batory, Cracow 1935.
Korolko, M., Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta, Warsaw 1991.
Kuczyński, S. K., “Nobilitacja Szymona Szymonowica”, Rocznik Lubelski 25/26 (1983/1984), pp. 31–43.
Kuczyński, S. K., Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warsaw 1993.
Lileyko, J., Regalia polskie, Warsaw 1987.
Michta, J., Nobilitacja Jana Januszowskiego wystawiona w Krakowie, 24 stycznia 1588 roku, Kielce 1991 (Nobilitacje i Indygenaty w Rzeczypospolitej 1434–1794, no. 3).
Miodońska, B., “Korona zamknięta w przekazach ikonograficznych z czasów Zygmunta I”, Biuletyn Historii Sztuki 32 (1970), no. 1, pp. 3–15.
Miodońska, B., “Organizacja i technika pracy iluminatorów małopolskich w latach 1400–1520”, in Symbolae Historiae Artium. Studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane, ed. J. Gadomski et al., Warsaw 1986.
Miodońska, B., “Przedstawienie państwa polskiego w Statucie Łaskiego z r. 1506”, Folia Historiae Atrium 5 (1968), pp. 38–47.
Muzeum Narodowe w Warszawie. Przewodnik po galeriach stałych i zbiorach studyjnych, ed. K. Murawska-Muthesius and D. Folga-Januszewska, Warsaw 1998.
Paprocki, B., Herby rycerstwa polskiego, ed. K. J. Turowski, Cracow 1858.
Petrus, T., “Miniaturowa galeria portretów rodziny Zygmunta III”, Biuletyn Historii Sztuki 37 (1975), pp. 150–161.
Piech, Z., “Zarys dziejów i symbolika orła białego”, in Orły nasze. Orzeł biały w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, ed. M. Rokosz, Cracow 1996.
Piekarski, K., Pierwsza drukarnia Floriana Unglera, 1510–1516, Cracow 1926.
Ptaśnik, J., Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum, Lviv 1922 (Monumenta Poloniae Typographica I).
Ruszczycówna J., “Portrety Zygmunta III i jego rodziny”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie 13 (1969), no. 1.
Słowiński, J., Rozwój pisma łacińskiego w Polsce w XVI–XVIII wieku. Studium paleograficzne, Lublin 1992.
Starowolski, S., Setnik pisarzów polskich, ed. F. Bielak and J. Starnawski, transl. J. Starnawski, Cracow 1970.
Sułkowska-Kurasiowa, I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów, 1370–1444, Warsaw 1977.
Sułkowska-Kurasiowa, I., “Księgi wpisów Metryki Koronnej (1447–1794) w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie”, Archeion 44 (1966).
Sztuka dworu Wazów w Polsce. Wystawa w Zamku Królewskim na Wawelu, maj– czerwiec 1976. Katalog, ed. A. Fischinger, Cracow 1976.
Szymański, J., Nauki pomocnicze historii, Warsaw 2006.
Tomczak, A., “Kilka uwag o kancelarii królewskiej w drugiej połowie XVI wieku”, Archeion 37 (1962).
Tomkowicz, S., Przyczynki do historii kultury Krakowa w pierwszej połowie XVII wieku, Lviv 1912.
Trelińska, B., Album armorum nobilium Regni Poloniae XV–XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV–XVIII w., Lublin 2001.
Tygielski, W., Listy, ludzie, władza. Patronat Jana Zamoyskiego w świetle korespondencji, Warsaw 2007.
Wierzbowski, T., Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego, Warsaw 1900.
Znamierowski, A., Insygnia, symbole i herby polskie, Warsaw 2003.
Żygulski, Z., “Akcenty tureckie w stroju Batorego”, Folia Historiae Atrium 24 (1988).
Informacje: Terminus, Special Issues, Special Issue 1 (2019), s. 81 - 105
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
On the Diploma of Nobility of Jan Januszowski and a Portrait of a Renaissance Printer
On the Diploma of Nobility of Jan Januszowski and a Portrait of a Renaissance Printer
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 04.11.2019
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 1962
Liczba pobrań: 1043