Listy Jana Januszowskiego do Marcina Kromera i Tomasza Płazy dotyczące produkcji Missale Varmiense (1587) w Drukarni Łazarzowej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEListy Jana Januszowskiego do Marcina Kromera i Tomasza Płazy dotyczące produkcji Missale Varmiense (1587) w Drukarni Łazarzowej
Data publikacji: 04.12.2018
Terminus, 2018, Tom 20, zeszyt 3 (48) 2018, s. 383 - 401
https://doi.org/10.4467/20843844TE.18.018.10087Autorzy
Listy Jana Januszowskiego do Marcina Kromera i Tomasza Płazy dotyczące produkcji Missale Varmiense (1587) w Drukarni Łazarzowej
Jan Januszowski’s Letters to Marcin Kromer and Tomasz Płaza on Printing Missale Varmiense (1587) in the Lazarus Printing House
Officina Lazari was one of the most prominent printing houses in the 16th-century Cracow. In 1587, it pressed Missale Varmiense, the only post-Tridentine missal produced in early modern Poland-Lithuania. Missale was commissioned by the bishop of Warmia, Marcin Kromer, who was persuaded to work with the Cracow printer after a recommendation from Tomasz Płaza, his long-time assistant. The history of this publishing venture—a multifaceted, dynamic process, spread over a period of about five years—can be reconstructed thanks to surviving archival documents, inter alia letters that Januszowski-the printer sent to bishop Kromer and his factotum Płaza. Composed respectively in 1585 and 1586, these letters give detailed insight into how the production of Missale Varmiense was planned and organised, constituting the kind of evidence very rare for early printed books produced in Poland-Lithuania. The earlier letter is an official Latin supplication sent by the printer to the prelate. The other letter, addressed to the bishop’s assistant, who was also the manager of the publishing process is practically oriented and personal, written at the time when the work of Januszowski and his sponsors was put to a halt by the Cracow cathedral chapter in the spring of 1586.
Źródła archiwalne i drukowane
Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie (AAWO), AB, D 35; AK, D 39; AK, Ab 5.
Januszowski J., [list dedykacyjny do Jana Myszkowskiego], w: Jan Kochanowski, Kraków: Drukarnia Łazarzowa, 1585/1586.
Januszowski J., Nowy karakter polski, Kraków: Drukarnia Łazarzowa, 1594.
Kochanowski J., Dzieła wszystkie, Wydanie sejmowe, tom wstępny: Wprowadzenie wydawnicze, oprac. M.R. Mayenowa, J. Woronczak, M. Kaczmarek, E. Głębicka (Biblioteka Pisarzów Polskich, seria B, nr 22), Wrocław 1983.
Privilegia Typographica Polonorum. Polskie przywileje drukarskie 1493–1793, oprac. i wyd. M. Juda, Lublin 2010.
Ptaśnik J., Monumenta Poloniae typographica, Lwów 1922.
Opracowania
Bodniak S., W oficynie „architypografa”. Rzecz o kłopotach Januszowskiego, „Silva Rerum” 5 (1930), s. 138–143.
Bowen K.L., Christopher Plantin’s Book of Hours. Illustration and Production, Nieuwkoop 1997.
Budka W., Drugie dopełnienie wydawnictwa Monumenta Poloniae Typographica, „Silva Rerum” 3 (1927).
Dondi C., Books of Hours. The Development of the Texts in Printed Form, w: Incunabula and Their Readers, ed. by K. Jensen, London 2003.
Górska B., Krzysztof Plantin i Officina Plantiniana, Wrocław 1989.
Gy P.M., L’Unification liturgique de l’Occident et de la liturgie de la Curie Romaine, „Revue des Sciences Philosophiques et Théologiques” 59 (1975), s. 601–612.
Kawecka-Gryczowa A., Jan Januszowski, w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 1: Wiek XV–XVI, red. A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1983, s. 69–99.
Kiliańczyk-Zięba J., Czcionką i piórem. Jan Januszowski w roli pisarza i tłumacza, Kraków 2007.
Kingdon R.M., Patronage, Piety, and Printing in Sixteenth-Century Europe, w: idem, Church and Society in Reformation Europe, London 1985, s. 22–35.
Kingdon R.M., The Plantin Breviaries. A Case Study in the Sixteenth-Century Business Operations of a Publishing House, w: idem, Church and Society in Reformation Europe, London 1985, s. 133–150.
Mejor M., Epistolografia renesansowa (uwagi wstępne), w: Listowne Polaków rozmowy. List łacińskojęzyczny jako dokument polskiej kultury XVI i XVII wieku, red. J. Axer, J. Mańkowski, Warszawa 1992.
Müller W., Struktura organizacyjna diecezji rzymskokatolickich w Polsce w XVI–XVIII wieku, w: Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, red. M. Rechowicz, Z. Sułowski, Lublin 1969.
Nowak W., Biskup Marcin Kromer jako liturgista, w: Marcin Kromer i jego czasy (1512–1589), red. S. Achremczyk, Olsztyn 2012 (ten sam artykuł także w: „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 212 (2012), s. 571–594).
Nowak W., Geneza Agendy biskupa Marcina Kromera, „Studia Warmińskie” 6 (1969), s. 173–209.
Pietras T.L., Produkcja katolickiej książki liturgicznej w Polsce od końca XV do połowy XVII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 39 (1979), s. 171–189 (cz. 1); „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 41 (1980), s. 191–245 (cz. 2).
Rasmussen N.K., Liturgy and Liturgical Arts, w: Catholicism in Early Modern History. A Guide to Research, ed. by J.W. O’Malley, St. Luis 1988, s. 273–297.
Sczaniecki P., Służba Boża w dawnej Polsce. Studia o Mszy Świętej, seria druga, Poznań 1966.
Stasiewicz K., Korespondencja Tomasza Płazy z Marcinem Kromerem, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 33 (1978), s. 167–185.
Tygielski W., Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 33 (1988).
Voet L., The Golden Compasses. A History and Evaluation of the Printing and Publishing Activities of the Officina Plantiniana at Antwerp, vol. 1: Christophe Plantin and the Moretuses. Their Lives and Their World, Amsterdam 1969.
Żurkowa R., Jan Januszowski, w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: Wiek XVII–XVIII, vol. 1, red. J. Pirożyński, Kraków 2000, s. 250–257.
Żurkowa R., Łazarzowa Drukarnia, w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: Wiek XVII–XVIII, vol. 2, red. J. Pirożyński, Kraków 2000, s. 411–412.
Informacje: Terminus, 2018, Tom 20, zeszyt 3 (48) 2018, s. 383 - 401
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Listy Jana Januszowskiego do Marcina Kromera i Tomasza Płazy dotyczące produkcji Missale Varmiense (1587) w Drukarni Łazarzowej
Jan Januszowski’s Letters to Marcin Kromer and Tomasz Płaza on Printing Missale Varmiense (1587) in the Lazarus Printing House
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie
Publikacja: 04.12.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1488
Liczba pobrań: 1096