Przemiany ikonograficzne w kulcie Santa Muerte (Świętej Śmierci). Analiza wybranych przykładów
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Studia Religiologica, 2022, Tom 55, Numer 4, s. 31 - 44
https://doi.org/10.4467/20844077SR.22.017.19996Autorzy
Przemiany ikonograficzne w kulcie Santa Muerte (Świętej Śmierci). Analiza wybranych przykładów
The article explores the transformations in the image of the most popular Mexican folk saint, Santa Muerte (Saint Death). Based on photographic documentation and in-depth interviews conducted during field research in Mexico in 2022 and 2023, an analysis of iconographic changes has been carried out, particularly evident in the case of Santa Muerte figurines. By examining the most widespread variants of figurines available in devotional and esoteric product shops, one can observe the influence of Afro-Caribbean beliefs, pre-Columbian heritage, medieval and baroque aesthetics, as well as local folklore and popular culture, which directly shape the iconographic sphere of Santa Muerte’s cult. Examples include the color palette and manner of decorating the figurines, the saint’s attributes, and offerings. The article illustrates how current iconographic transformations reflect changes in beliefs, rituals, and perceptions of Santa Muerte both among her followers and those outside this community.
Archivo General de la Nación, Inquisición, t. 1037, fol. 288, syg. XVIII, http://bdmx.mx/documentos/institucion/archivo-general-nacion [dostęp: 20.11.2021].
Argyriadis K., Narco-satanisation et corps en morceaux au Mexique, „Cahiers d’Études Africaines” 2018, t. 58, s. 817–851.
Argyriadis K., Representaciones contemporáneas en México y construcciones locales (Veracruz) del culto a la Santa Muerte, „Católicos, Apostólicos y No-Satánicos” 2014, t. 1, s. 191–218.
Chesnut A.R., Devoted to Death: Santa Muerte the Skeleton Saint, New York 2012.
Cranston B., Breaking Bad, sezon 3, odcinek 1: „No Más” USA: High Bridge Entertainment, Gran Via Productions, Sony Pictures Television, 2010.
Dahl J., Dexter, sezon 5, odcinek 2: „Hello, Bandit”, USA: The Colleton Company, John Goldwyn Productions, Clyde Phillips Production, 2010.
Díaz G., Rodgers A., The Codex Borgia, New York 1993.
Frankowska M., Mitologia Azteków, Warszawa 1987.
González Torres Y., Danza tu palabra: La danza de los concheros, Mexico D.F. 2005.
Haag S., María y Campos A. de, Rivero Weber L., Feest C., El penacho del México Antiguo, „Revista Española de Antropología Americana” 2014, t. 44, nr 1, s. 285–295.
Jacórzyński W., Wołowski D., Porywacze dusz, Warszawa 1995.
Jagłowski M., Sepczyńska D., Frankowiak A., Między Złotym a Srebrnym Wiekiem kultury hiszpańskiej, Olsztyn 2008.
Juárez Huet N., Religiones afroamericanas en México: hallazgos de una empresa etnográfica en construcción, „Revista Cultura & Religión” 2014, t. 8, 2014, s. 219–241.
Kaleta K.I., Spojrzeć Śmierci w oczy. Kult Santa Muerte w Meksyku, [w:] Śmierć, umieranie, przemijanie w optyce literatury, sztuki, historii i nauk o kulturze, S. Przeklasa (red.), Siemianowice Śląskie 2019.
Kaleta K.I., Stylowa święta – meksykański kult Santa Muerte (Święta Śmierć) a moda, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne” 2022, t. 29, nr 1, s. 45–52.
Kania M., Dziedzictwo kulturowe, etnopolityka i kształtowanie ideologii narodowej w Ameryce Łacińskiej, [w:] Dziedzictwo we współczesnym świecie, A. Marciniak, M. Pawleta, K. Kajda (red.), Kraków 2018.
La “Santa Muerte” dice ser víctima de la guerra narco en México, Reuters, 11.04.2009, https://www.reuters.com/article/oestp-mexico-santa-muerte-idESMAE53A08R20090411 [dostęp: 20.08.2023].
La Santa Muerte, espacios, cultos y devociones, A. Hernández (red.), San Luis Potosí 2016.
La Santa Muerte in Mexico: History, Devotion, and Society, W.G. Pansters (red.), Albuquerque: 2019.43
Leonard T., Mexico’s Death Saint Sect Protest as Shrines Are Destroyed, „The Telegraph”, 30.02.2009, https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/centralamericaandthecaribbean/mexico/5078128/Mexicos-Death-Saint-sect-protest-as-shrines-are-destroyed.html [dostęp: 20.08.2023].
Malvido E., Crónicas de la Buena Muerte a la Santa Muerte en México, „Arqueología Mexicana” 2005, t. 13, nr 76, s. 20–27.
Malvido E., Día de Muertos: un invento cardenista, „El Universal. Sección Cultura”, 3.11.2017, https://www.eluniversal.com.mx/cultura/dia-de-muertos-un-invento-cardenista-decia-elsa-malvido/ [dostęp: 20.08.2023].
Martos J.A.F., La Santísima Muerte en Veracruz, México: vidas descarnadas y prácticas encarnadas, La Mancha 2007, s. 273–304.
Martos J.A.F., Transformismos y transculturación de un culto novomestizo emergente: la Santa Muerte mexicana, Teorías y prácticas emergentes en antropología de la religión, San Sebastián 2008, s. 55–76.
Máscaras mexicanas: simbolismos velados, S. Martínez del Campo Lanz (red.), México D.F. 2015.
Michalik P.G., Death with a Bonus Pack: New Age Spirituality, Folk Catholicism, and the Cult of Santa Muerte, „Archives de Sciences Sociales des Religions” 2011, t. 153, s. 159–182.
Michalik P.G., Podmiejskim do Indian. Reportaże z Meksyku, Warszawa 2016.
Michalik P.G., Szkielet znaczeń. Meksykański kult Santa Muerte w perspektywie semiotycznej, „The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series” 2018, t. 8, nr 2, s. 7–33.
Michalik P.G., The Meaning of the Death: Semiotic Approach of Syncretic Processes in the Cult of Santa Muerte, [w:] Proceedings of the 10th World Congress of the International Association for Semiotic Studies (IASS/AIS), P.C. Cantero, G.E. Veloso, A. Passeri, J.M. Paz-Gago (red.), Kaunas 2012, s. 605–612.
Molina A., Unkrich L., Coco, USA: Pixar, 2017.
Olmos J.G., La Santa Muerte. La virgen de los olvidados, México D.F. 2010.
Papenfuss M., Santería in Catemaco, Mexico: Hybrid (Re)Configurations of Religious Meaning and Practice, „Interdisciplinary Journal for Religion and Transformation in Contemporary Society” 2022, s. 1–20.
Perdigón Castañeda J.K., La Santa Muerte, Protectora de los Hombres, México D.F. 2008.
Perdigón Castañeda J.K., La indumentaria para La Santa Muerte, „Cuicuilco. Revista de la Escuela Nacional de Antropología e Historia” 2015, t. 22, nr 6, s. 43–62.
Perdigón Castañeda J.K., Una relación simbiótica entre La Santa Muerte y El Niño de las Suertes, „LiminaR. Estudios Sociales y Humanísticos” 2008, t. 4, nr. 1, s. 2–67.
Posada J.G., Remate de calaveras alegres y sandungueras, Berlin 1910.
Quiroga D., Enriqueta Romero: Guardiana de la Muerte, „Maguaré” 2011, t. 25, nr 1, s. 279–300.
Rivera D., Dream of a Sunday Afternoon in the Alameda Central, Mexico City D.F. 1946–1947.
Romero Mireles L.L., Crece la Santa Muerte en todas las Américas, „Gaceta UNAM” 2022.
Sahagún de B., The Florentine Codex : General History of the Things of New Spain, Salt Lake City 2002.
Skorupska M., Narkoreligia w hybrydowej rzeczywistości Meksyku, „The Central European Journal of Social Sciences and Humanities” 2018, nr 2.
Skowronek T., Odurzający kult Santa Muerte, „Magazyn Kontakt”, 09.03.2015, https://magazyn--kontakt.pl/odurzajacy-kult-religijny/ [dostęp: 20.08.2023].
Solís F., La Piedra del Sol, „Arqueología Mexicana” 2000, nr 41, s. 33–39.
Spectre, S. Mendes (reż.), USA, Wielka Brytania: EON Productions, 2015.
Stewart H.M., Señoritas and Princesses: The Quinceañera as a Context for Female Development, Chicago 2004.
Teng L., Seal Team, sezon 2, odcinek 9: „Santa Muerte”, USA: Chulack Productions, Timberman--Beverly Productions, John Glenn Entertainment, CBS Television Studios, 2018–2019.
Thompson J., Santísima Muerte: On the Origin and Development of a Mexican Occult Image, „Journal of the Southwest” 1998, t. 40, nr 4, s. 405–436.
Torre de la M.A., Santería: The Beliefs and Rituals of a Growing Religion in America, Cambridge 2004.
Torre de la R., Las danzas aztecas en la nueva era. Estudio de caso en Guadalajara, „Cuicuilco” 2012, t. 19, nr 55, s. 145–170.
UNESCO, Indigenous festivity dedicated to the dead, https://ich.unesco.org/en/RL/indigenous--festivity-dedicated-to-the-dead-00054 [dostęp: 20.08.2023].
Walendziak T., Synkretyzm religijny, [w:] Dzieje kultury latynoamerykańskiej, M. Gawrylicki (red.), Warszawa 2009.
Informacje: Studia Religiologica, 2022, Tom 55, Numer 4, s. 31 - 44
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 101
Liczba pobrań: 41