FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Wizerunek „talusza” w twórczości Icchaka Dowa Berkowicza

Data publikacji: 31.07.2024

Studia Judaica, 2024, Nr 1 (53), s. 213 - 242

https://doi.org/10.4467/24500100STJ.24.009.19902

Autorzy

Agata Jaworska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-7369-9957 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wizerunek „talusza” w twórczości Icchaka Dowa Berkowicza

Abstrakt

In 1904, Yitskhok-Dov Berkovitz published the short story “Talush.” This term came to describe the literary portrayal of a man torn from his natural environment—a theme prevalent in Hebrew prose during that era. Talush evolved into a metaphor for Jews from the diaspora navigating the delicate balance between tradition and the progressive secularization of their world. Scholars, including Gershon Shaked and Avraham Holtz, categorize Berkovitz’s protagonists as “uprooted.” This article aims to compare the destinies of protagonists from previously unexamined stories: “Moshkeli-Hazir,” “Mi-Merhakim,” and “Koah ha-dimyon.” The objective of the author is to assess the extent of their rootlessness and alienation, demonstrating that these character types differ. The analysis of the stories proves that not all of them can be classified as talush.

Bibliografia

Źródła wydane

Berkowicz Icchak D., Koach ha-dimjon, [w:] Sipurim, Kraków 1910.

Berkowicz Icchak D., Mi-merchakim, [w:] Sipurim, Kraków 1910.

Berkowicz Icchak D., Moszkeli-Chazir, [w:] Sipurim, Kraków 1910.

 

Opracowania

Abramowska Janina, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik Literacki” 73 (1982), nr 1–2.

Bakon Icchak, Ha-cair ha-boded ba-siporet ha-iwrit (1899–1909), Tel Awiw 1978.

Bar-Josef Chamutal, Magaim szel dekadens, Bialik, Berdyczewski, Brenner, Be’er Szewa 1997.

Bar-Josef Chamutal, Mawo le-sifrut ha-dekadens be-Ejropa, Tel Awiw 1994.

Chrostowski Waldemar, Chorzy psychicznie w świetle Biblii, „Collectanea Theologica” 84 (2014), nr 1.

Ewen-Szoszan Awraham, Milon Ewen-Szoszan Mechudasz u-meudkan lisznot ha-alpaim, t. 2, Jeruszalajim 2004.

Gennep Arnold van, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. Beata Biały, Warszawa 2006.

Giddens Anthony, Konsekwencje nowoczesności, tłum. Ewa Klekot, Kraków 2008.

Goffman Erving, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. Joanna Tokarska-Bakir, Aleksandra Dzierżyńska, Gdańsk 2005.

Govrin Nurit, Tliszut we-hitchadszut: Ha-siporet ha-iwrit bereszit ha-mea ha-esrim ba-gola u-we-Erec-Israel, Tel Awiw 1985.

Gruchlik Honorata, Inność a obcość w kontekście filozoficznym, „Anthropos?” (2001), nr 8–9.

Guez Ronit, Sifrut naszim we-sifrut gwarim: masa u-matan al ha-naratiw ha-leumi (praca doktorska, Uniwersitat Ben Gurion ba-Negew, Be’er Szewa 2011).

Halkin Simon, Mawo la-siporet ha-iwrit. Reszimot lefi harcaotaw szel Szimon Halkin, Jeruszalajim 1959.

Holtz Avraham, Isaac Dov Berkowitz: Voice of the Uprooted, London 1973.

Holtzman Avner, Anatomia szel tliszut: Al sipuro szel I. D. Berkowicz „Melafefonim”, [w:] Mi-merkazim le-merkaz: Sefer Nurit Govrin, red. Avner Holtzman, Tel Awiw 2005.

Jaworska Agata, Obraz kobiety wykorzenionej w prozie nowohebrajskiej na przykładzie opowiadań Icchaka Dowa Berkowicza, „Studia Judaica” 24 (2021), nr 2.

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Warszawa 1990.

Kuryluk Ewa, „Daleko skąd” – struktury wykorzenienia, „Teksty” (1977), nr 1.

Lapidus Lerner Anne, Lost Childhood in East European Hebrew Literature, [w:] The Jewish Family: Metaphor and Memory, red. David Kraemer, New York 1989.

Lompart Aleksandra, Zakorzenienie, wykorzenienie. Metafora w refleksji socjologicznej, [w:] Jednostka zakorzeniona? Wykorzeniona?, red. Aleksandra Lompart, Warszawa 2010.

Mentalność rosyjska. Słownik, oprac. i red. Andrzej de Lazari, Katowice 1997.

Miron Dan, Bejn Icchak Dow Berkowicz li-wnej doro: sziszim szana le-firsum sipuro ha-riszon, [w:] Kiwun Orot, red. Dan Miron, Jeruszalajim–Tel Awiw 1979.

Miron Dan, Bodedim be-moadam, Tel Awiw 1987.

Oxford English-Hebrew & Hebrew-English Dictionary, red. Ya’acov Levy, Fern Seckbach, Jerusalem 1995.

„Pokuć”, czyli tradycyjny kąt obrzędowy we wnętrzu wiejskiego domu mieszkalnego na Białostocczyźnie. Wyniki badań z lat 2012–2013, [aut.] Justyna Perkowska, Katarzyna Sawejko, Ewelina Sadowska, Aleksandra Szymańska, Jarosław Szewczyk, „Architecturae et Artibus” 6 (2014), nr 2.

Rimon Helena, Transformation of Solitudes: Chekhovian Plots in the Prose of Y. D. Berkowitz, [w:] Around the Point: Studies in Jewish Literature and Culture in Multiple Languages, red. Hillel Weiss, Roman Katsman, Ber Kotlerman, Cambridge 2014.

Sadan Dow, Ha-merchak ha-nora al nowelot I. D. Berkowicz, [w:] Bejn din le-cheszbon: masot al sofrim we-sfarim, Tel Awiw 1963.

Shait Heddy, The Female Rootless Character in Hebrew Prose: Initial Attempts at Shaping Her Image, „Women in Judaism” 10 (2013), nr 1.

Shait Heddy, Lefanejcha darkajim: Mi-tliszut ba-gola le-tliszut jelidit ba-sifrut ha-iwrit ba-mea ha-esrim, Ramat Gan 2015.

Shaked Gershon, Ha-siporet ha-iwrit 1880–1980, t. 1: Ba-gola, Tel Awiw 1977.

Stachyra Józef, Wpływ rodziny na kształtowanie się osobowości dziecka, „Sympozjum” 4 (2000), nr 2.

Szwabowicz Magda Sara, Hebrajskie życie literackie w międzywojennej Polsce, Warszawa 2019.

Święch Jerzy, „Homo exul”, parę uwag o topice nowoczesności, „Teksty Drugie” (2004), nr 1–2.

Tylikowska Anna, Od kultury do kultury, „Zadra” (2003), nr 3–4.

Wojnar Irena, Aktualne procesy edukacji i kultury w Polsce i na świecie, [w:] Edukacja wobec wyzwań XXI wieku, red. Irena Wojnar, Jerzy Kubin, Warszawa 1996.

Zapasa Agata, „Każde miasto ma swojego szaleńca…”. Odmieńcy w księgach pamięci, [w:] Mit i zbrodnia. Zwykła żydowska odmienność i zwalczające ją zinstytucjonalizowane szaleństwo w badaniach młodych judaistów, red. Magdalena Adamczyk, Bartosz Pietrzak, Kraków 2015.

Zapasa Agata, Meszugoim. Obraz odmieńców w żydowskich księgach pamięci (praca doktorska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020).

Zikaron la-riszonim: Baruch Kurzweil – Dwarim le-zichro, „Katharsis” (2008), nr 10.


Strony internetowe

Encyklopedia powszechna PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/ [dostęp: 2 marca 2024].

Rothenberg Joshua, Demythologizing the Shtetl, „Midstream” (marzec 1981), https://faculty.history.umd.edu/BCooperman/NewCity/Shtetl.html [dostęp: 2 marca 2024].

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 2 marca 2024].

Turner Ri J., A Double Dose of Early Twentieth-Century Yiddish Talush-hood: Two New Translations by Daniel Kennedy, „In Geveb” 4 (2009), https://ingeveborg/articles/two-new-translations-by-daniel-kennedy [dostęp: 2 marca 2024].

YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=D-Fgu96Rwaw [dostęp: 2 marca2024].

Informacje

Informacje: Studia Judaica, 2024, Nr 1 (53), s. 213 - 242

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Wizerunek „talusza” w twórczości Icchaka Dowa Berkowicza
Angielski: The Image of the Talush in Yitskhok-Dov Berkovitz’s Prose

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-7369-9957

Agata Jaworska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-7369-9957 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 31.07.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Agata Jaworska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 293

Liczba pobrań: 74

Wizerunek „talusza” w twórczości Icchaka Dowa Berkowicza